تأثیر آموزش راهبرد «پرسشگری متقابل هدایت‌شده در گروه همتایان» بر تفکر انتقادی دانش‌آموزان دختر پایۀ سوم راهنمایی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روان‌شناسی تربیتی، دانشکدة علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تبریز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه تبریز

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش راهبرد «پرسش‌گری متقابل هدایت‌شده در گروه همتایان» بر تفکر انتقادی دانش‌آموزان دختر پایۀ راهنمایی است. روش تحقیق از نوع روش نیمه و طرح دو گروهی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون بوده است. آزمودنی‌ها شامل 60 دانش‌آموز سوم راهنمایی شهر خمین بودند که 30 نفر به عنوان گروه آزمایش برای آموزش غیرمستقیم مهارت‌های تفکر و 30 نفر به عنوان گروه شاهد برای آموزش با برنامة جاری مدرسه درنظر گرفته شدند. انتخاب اعضای هر دو گروه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انجام شد. ابزار به‌کار گرفته‌شده در پژوهش آزمون تفکر انتقادی کرنل بوده و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل کوواریانس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که آموزش پرسش‌گری به شیوۀ فوق موجب افزایش تفکر انتقادی در گروه آزمایش می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Teaching the Strategy of “Guided Reciprocal Peer Questioning” on Third Graders Female Students’ Critical Thinking in Secondary School

نویسندگان [English]

  • Rahim Badri 1
  • Maryam Khanlari 2
چکیده [English]

The aim of this study is to determine the effect of teaching the strategy of ”guided reciprocal peer questioning“ on third graders female students’ critical thinking in secondary school. The research is semi-experimental and it has been conducted through forming two groups using pretests and posttests. The Subjects were 60 third graders in secondary school in the city of Khomein. Of whom 30 students formed the experimental group to receive indirect teaching of thinking abilities and the rest formed the control group who received the traditional teaching approach. Subjects were selected by cluster random sampling method. Cornell Critical Thinking Test (CTCT) was used in research and ANCOVA was used to analyze the data. The results revealed that indirect teaching of thinking abilities enhanced the experimental groups’ critical thinking skills.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: critical thinking
  • guided reciprocal peer questioning
  • Collaborative learning
  • thinking abilities
  • advanced thinking abilities
  • teaching metacognition. Keywords: critical thinking
  • teaching metacognition. Keywords: critical thinking
  • teaching metacognition. critical thinking
  • teaching metacognition

مراجع

اسمیت فیلیپ، جی. و گوردون هولفیش (1371). تفکر منطقی و روش تعلیم و تربیت، ترجمة علی شریعتمداری، تهران: سمت.
بدری گرگری، رحیم و اسکندر فتحی آذر (1386). «مقایسه تأثیر آموزش مبتنی بر حل مسئله گروهی و آموزش سنتی». مطالعات تربیتی و روانشناسی، دورة هشتم، ش دوم.
بدری گرگری، رحیم، اسکندر فتحی آذر، سید داوود حسینی نسب و محمد مقدم واحد (1389). «تأثیر بازاندیشی در عمل بر تفکر انتقادی دانشجو معلمان مراکز تربیت معلم تبریز»، مطالعات روان‌شناختی و تربیتی، ش 11.
حسینی، زهرا (1388). «یادگیری مشارکتی و تفکر انتقادی»، روانشناسی ایرانی، س پنجم، ش 19.
رنجبر، حسین و حبیب‌الله اسماعیلی (1385). «بررسی مقایسه‌ای تأثیر یادگیری انفرادی و مشارکتی بر تفکر انتقادی»، مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی، دورة چهارم، ش 1.
سیف، علی‌اکبر (1380). روانشناسی پرورشی، روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران: آگاه.
شعبانی، حسن (1380). «تأثیر روش حل مسئله به صورت کارگروهی بر روی تفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایة چهارم ابتدایی در شهر تهران». رسالة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
شعبانی، حسن (1382). روش‌های پرورش تفکر. تهران: سمت.
غریبی، حسن (1390). «اثر‌بخشی آموزش راهبردی تفکر بر تفکر انتقادی، تحول اخلاقی و پرسشگری دانش‌آموزان پایه پنجم دبستان»، رسالة دکتری، دانشگاه تبریز.
فیشر، رابرت (1386). داستان‌هایی برای فکر کردن، ترجمة جلیل شاهری لنگرودی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
گنجی، کامران، ابوالقاسم یعقوبی و رضا لطفعلی (1392). «اثربخشی آموزش مهارت‌های پرسش‌گری به معلمان بر تفکر انتقادی دانش آموزان متوسطه». روانشناسی تربیتی، ش 27.
معروفی، یحیی، سید محمد شبیری و محمود یعقوبی (1390). «جایگاه تفکر انتقادی در محتوای کتاب مطالعات اجتماعی دورة متوسطه»، پژوهش علوم انسانی، س دهم، ش 26.
وقار سیدین، ابوالفضل، زهره ونکی، شهین طاقی و زهرا ملازم (1387). «تأثیر راهبرد پرسشگری متقابل هدایت‌‌شده در گروه همتایان»، مجلة ایرانی آموزش در علوم پزشکی، س 8، ش 2.
 
Bloom, B. S. (1956). Taxonoy of Educational Objectives: The classification of educational goals, Handbook the Cognitive domain, New York: Longman Green.
Case, R. (2002). ‘Partnering to Promote Critical Thinking’, School Libraries in Canada, Vol. 22, No. 1.
Corous, A. (2002). ‘Critical Thinking: The Value and Teaching of the Objective in the Information Age’, Educationaltechnology, http://www.Educationaltechnology.ca.
Dam, G. T. and M. Volman (2004). ‘Critical Thinking as a Citizenship Competence: Teaching Strategies’, Learning And Instruction, No. 14.
Ennis, C. D. (1991). ‘Discrete Thinking in Two Teachers' Physical Education Classes’ The Elementary School Journal, Vol. 91, No. 5.
Ennis, R. H. (2002). ‘Goals for a Critical Thinking Curriculum and assessment’, In: Developing minds (3rd Edition), Arthur L. Costa (Ed.), Alexandria, VA: ASCD.
Facione, N. C. and P. A. Facione (1997). Critical Thinking Assessment in Nursing Education Programs: An Aggregate Data Analysis, Millbrae: California Academic.
Facione, P. A. (1990). ‘Critical Thinking: A Statement of Expert Consensus for Purposes of Educational Assessment and Instruction’, in: APA Delphi Resarch Report, Millbrae: California Academic.
Johnson, R. T. and D. W. Johnson (1986). ‘Action Research: Cooperative Learning in the Science Classroom’, Science and Children, Vol. 24, No. 2.
Lipman, M. (1995). ‘Moral Education: Higher Order Thinking and Philosophy for Children’, Early Child Development and Care, Vol. 107.
Marin, L. M. and D. F. Halpern (2011). ‘Pedagogy for Developing Critical Thinking in Adolescents: Explicit Instruction Produces Greatest Gains’, Thinking Skills and Creativity, Vol. 6.
Marzano, R. J., R. Brandt, C. Hughes, B. Jones, B. Presseisen, S. Rankin, and C. Suhor (1988). Dimensions of Thinking: A Framework for Curriculum and Instruction, Alexandria, VA: (ASCD).
Paul, R. W. (1992). Critical Thinking: What Every Person Needs to Survive in a Rapidly Changing World. Santa Rosa, CA: Foundation for Critical Thinking.
Popil, I. (2011). ‘Promotion of Critical Thinking by Using Case Studies as Teaching Method’, Nurse Education Today, Vol. 31.
Ristow, R. S. (1988). ‘The Teaching of Thinking Skills: Does it Improve Creativity’, Gifted Child Today, Vol. 11, No. 2.
Ruggiero, V. R. (1998). Beyond Feelings: A Guide to Critical Thinking (5th ed). Mountain View, CA: Mayfield.
Tynjala, P. (1998). ‘Traditional Studying for Examination Versus Constructivist Learning Tasks: Do Learning Outcome Differ?’, Studies in Higher Education, Vol. 23, No. 2.
Walsh, D. and R. W. Paul (1987). The Goal of Critical Thinking: From Educational Ideal Educational Reality, Washington D.C.: American Federation of Teachers.
Way, j. (2008). ‘Using Questioning to Stimulate Mathematical Thinking’, Australian Primary Mathematics Classroom, Vol. 13, No. 3.
Woolfolk, A. E. (1990). Educational Psychology, Upper Saddle River: Prentice Hall.
Zimmerman, B. J. and M. Martinez-Pons (1990). ‘Student Difference in Self-regulated Learning: Relating Grade, Sex and Giftedness to Self-efficacy and Strategy Use’, Journal of Educational Psychology, Vol. 82.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار