تحلیل محتوای کتاب‌های درسی تعلیمات اجتماعی و هدیه‌های آسمان دورة آموزش ابتدایی بر اساس مؤلفه‌های حقوق کودک

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفة تعلیم و تربیت، دانشگاه خوارزمی

2 دانشجوی دکتری مطالعات برنامة درسی، دانشگاه خوارزمی

3 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی آموزشی، دانشگاه اصفهان

چکیده

در پژوهش حاضر محتوای کتاب‌‌های درسی تعلیمات اجتماعی و هدیه‌‌های آسمان دورة ابتدایی به لحاظ میزان توجه به مؤلفه‌‌های حقوق کودک بررسی شده است. در راستای تجزیه و تحلیل داده‌‌های حاصل از کتاب‌‌های درسی جهت به‌دست آوردن ضریب اهمیت هریک از مؤلفه‌‌ها، از روش آنتروپی شانون استفاده شده است. بر اساس یافته‌‌های پژوهشی بیش‌ترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفة حق زیست و رشد با ضریب 138/0 و کم‌ترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفة رعایت منافع کودکان با ضریب صفر است. همچنین، نتایج بر حسب پایه‌‌ها نشان داد بیش‌ترین ضریب اهمیت مربوط به پایة چهارم با ضریب 153/0 و کم‌ترین ضریب اهمیت مربوط به پایة ششم با ضریب 051/0 است. سرانجام، بر اساس اصول جامعیت، مداومت، مشارکت و عملی‌بودن مؤلفه‌ها (نکات مدنظر دیویی) نتیجه می‌گیریم که در تنظیم محتوای این کتاب‌ها این اصول رعایت نشده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Children’s Rights Components in “Social Education” and “Heavenly Gifts” Textbooks: A Quantitative Content Analysis

نویسندگان [English]

  • Yahya Ghaedy 1
  • Hossein Charbashlu 2
  • Fatemeh Khoshnevisan 3
چکیده [English]

The current paper has studied two textbooks of elementary school courses, namely “Social Education” and “Heavenly Gifts”, concerning their degree of compliance to the components of children’s rights. Regarding data analysis, Shannon Entropy method is used for obtaining significance coefficient of each component. According to the data, life right had the highest significance coefficient with 0.138 and the lowest was for the observance of child’s interests with coefficient of zero. Moreover, the study has shown that the most significant coefficient is related to the fourth grade with coefficient 0.153 and the least significant is for the sixth grade with coefficient 0.051. Overall, regarding Dewey’s principles namely, comprehensiveness, continuance, participation and practicality, it could be said that they are not considered in these books.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Children's rights
  • Content analysis
  • Textbooks
  • Elementary course

مراجع

آذر، عادل (1380). «بسط و توسعة روش آنتروپی شانون برای پردازش داده‌ها در تحلیل محتوی»، فصلنامة علمی و پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الز هرا (س)، س 11، ش 37-38.
دبیری، عذرا (1389). «بررسی میزان آگاهی مدیران آیندة مدارس کشور از حقوق کودکان»، مجلة اندیشه‌های نوین تربیتی، ش 2.
دلاور، علی (1383). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران: رشد.
زینالی، حمزه (1389). «جهانی‌شدن اصل حمایت ویژه از کودکان»، فصلنامة رفاه اجتماعی، ش 35.
قاسم‌زاده، فاطمه (1381). «سمینار کودک با نیازهای ویژه»، مجلة رفاه اجتماعی، ش 5.
قاضی، قاسم (1369). «حقوق کودکان در ایران و جهان»، مجلة روا‌‌ن‌شناسی و علوم تربیتی، ش 48.
گال، مردیت، والتر بورگ و جویس گال (1383). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، ترجمة احمدرضا نصر و همکاران، تهران: سمت.
ملکی، حسن (1386). برنامه‌ریزی درسی، مشهد: پیام اندیشه.
نیازپور، امیرحسن (1390). «گفتمان پیمان حقوق کودک در زمینة پیشگیری از بزهکاری»، پژوهش‌نامة حقوق کیفری، ش 2.
 
Bleazby, j (2011). “A Deweyien Notion of Children’s Participation Rights and its Implications for Education”, Conference Presentation in Philosophy of Education Society of Australasia, Australasia.
Freeman, M. (1998). “The Sociology of Childhood and Children’s Rights”, The International Journal of Children’s Rights, Vol. 6, No.4.
Freeman, M. (2002). Human Rights, Oxford: Polity Press.
Freeman, M. (2007). “Why it Remains Important to Take Children's Rights Seriously”, International Journal of Children's Rights, Vol. 15.
Kepenekci, Y. K. (2010). “Children's Social Rights in Social Studies Textbooks in Turkish Elementary Education”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol. 2, No. 2.
Merey, Z. (2012). “Political Rights in Social Studies Textbooks in Turkish Elementary Education”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol. 46.
Moosa-mitha, M. (2005). “A Difference-Centred Alternative to Theorization of Children’s Citizenship Rights”, Citizenship Studies, Vol. 9, No. 4.
Smith, A. B. (2007). “Children and Young People's Participation Rights in Education”, The International Journal of Children's Rights, Vol. 15.
Smith, A. B. (2007). “Children's Rights and Early Childhood Education: Links to Theory and Advocacy”, Australasian Journal of Early Childhood, Vol. 32, No. 3.
Te One, S. and C. Dalli (2010). “The Status of Children’s Rights in Early Childhood Education Policy 2009”, New Zealand Annual Review of Education, Vol. 20.
Thomas, N. (2007). “Towards a Theory of Children's Participation”, International Journal of Children's Rights, Vol. 15.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار