بررسی ارتباط مهارت‌های تفکر انتقادی و فرایندهای ساخت معنا در ذهن در یک نمایش از مجموعۀ کلاه‌قرمزی

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز و عضو مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز

2 کارشناس ارشد ادبیات کودک و نوجوان و عضو گروه رمان نوجوان مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، سنجش ارتباط مهارت­های تفکر انتقادی فسیونه و فرایندهای ساخت معنا در ذهن با تکیه بر نظریۀ آمیختگی مفهومی فوکونیه و ترنر است. هدف از انتخاب این دو الگو و تلاش برای ایجاد پیوند میان آن­ها بررسی مهارت­های تفکر انتقادی با تمرکز بر ابعاد شناختی و تأثیرگذار در ساختار روایت و نیز نمایاندن پیچیدگی­های شناختی و ذهنی پنهان در سطوح مختلف روایت­ها و شخصیت­های داستانی برای رسیدن به درکی ژرف­تر از ظرفیت­های ذهن در فعالیت­های شناختی انسان و ارائۀ ساحت­هایی تازه­ از قابلیت­های متون روایی است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که مهارت­های تفکر انتقادی می­توانند در خوانش روایت­هایی با جنبه­های خیال­انگیز و پایانی نامأنوس، با کمک به تعریف اجزایی از فضاهای درون­داد یا ایجاد نگاشت­های استعاری میان دو یا چند فضای ذهنی از طریق بازنمایی قرینه­های پنهان یا پراکنده در بطن روایت، ایفاگر نقشی بسزا در تسهیل درک ساختارهای آمیخته در ذهن باشند. در این راستا کارآمدترین مهارت انتقادی نیز مهارت «تفسیر» است؛ چراکه رمزگشایی دلالت­ها، وضوح بخشیدن به مفاهیم مبهم، تدوین قالب­های متمایز برای ادراک یا توصیف منسجم اطلاعات و درک منظور یا معانی باطنی، اغلب با استناد بدین مهارت امکان­پذیر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of the Interaction of Critical Thinking Components and Processes of Making Meaning in Mind In An Iranian Puppet Show

نویسندگان [English]

  • saeed hessampour 1
  • haleh sinaee 2
چکیده [English]

The purpose of this study is to assess the interaction of critical thinking skills of P. Facione and processes of making meaning in mind, based on the conceptual blending theory of J. Fauconnier and M. Turner. The choice of these two models and trying to make a connection between them is to assess critical thinking skills by focusing on cognitive aspects in narrative structure as well as showing the Cognitive and mental complexities hidden in different levels of narration and fictional characters in order to achieve a deeper understanding of hidden layers. This study has been carried out the method of discourse analysis in an Iranian puppet show selected from "Kolah Qermezi Serial". According to the findings of the study by defining some components of the input spaces or creating metaphorical mappings between two or more mental spaces through representing the implicit signs hidden in the narrative plot, critical thinking skills can have a significant role in understanding the integrated structures and processes of making meaning in mind. It should also be noted that the most active critical thinking skill is "interpretation" because decoding significances, clarifying vague concepts and classifying information in special categories for better perception of inner meanings or description of information, often get possible by applying this skill.

کلیدواژه‌ها [English]

  • critical thinking
  • Facione
  • conceptual blending
  • Fauconnier & Turner
  • Kolah Qermezi

مراجع

اردبیلی، لیلا (1392). معناشناسی شناختی و کارکرد نظریۀ آمیختگی مفهومی در قصه­های عامیانۀ

ایرانی. پایان­نامۀ دکترای تخصصی. دانشکدۀ ادبیات و زبان­های خارجی دانشگاه پیام­نور تهران (مرکز).

امیدی­نیا، مریم (1391). بررسی مهارت­های تفکر انتقادی در رمان­های برگزیدۀ نوجوان فارسی دهۀ

80 بر اساس فهرست پیتر فاسیونه. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ روان­شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.

برکت و دیگران (1391). «روایت­شناسی شناختی (کاربست نظریۀ آمیختگی مفهومی بر قصه­های

 عامیانۀ ایرانی)»؛ ادب­پژوهی. 21. 9-32.

روشن، بلقیس و اردبیلی، لیلا (1392). مقدمه­ای بر معناشناسی شناختی. تهران: علم.

شاه­سنی، شهرزاد (1386). تبیین سازوکارهای مؤلفه­های جامعه­پذیری کتاب­های علوم انسانی دورۀ

 ابتدایی در چارچوب تحلیل انتقادی گفتمان. پایان­نامۀ دکترای تخصصی. دانشگاه شیراز.

صادقی، لیلا (1392). «ادغام نوشتار و تصویر در متون ادبی براساس نظریۀ ادغام مفهومی»؛ جستارهای

 زبانی. 3. 75-103.

صافی، حسین (1388). داستان از این قرار بود. تهران: رخ­داد نو.

فرزان­فر، جواد (1389). بررسی فلسفۀ دوران کودکی و نقش قصه و داستان در رشد و پرورش

 روحیۀ فلسفی در کودکان. پایان­نامۀ دکترای تخصصی. دانشگاه تربیت معلم تهران.

قاضی­مرادی، حسن (1391). درآمدی بر تفکر انتقادی. تهران: دات.

مکتبی­فرد، لیلا (1389). بررسی تناسب محتوای داستان­های تألیفی ایرانی برای کودکان و نوجوانان

گروه سنی «ج» با مهارت­ها و مؤلفه­های تفکر انتقادی. پایان­نامۀ دکترای تخصصی. دانشکدۀ علوم­تربیتی و روان­شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز.

هاشمی، محمد (1385). بررسی جایگاه تفکر انتقادی در محتوای کتاب­های درسی پایۀ پنجم دورۀ

 ابتدایی. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز.

 

Alonso, P. (2003). "Conceptual Integration as a Source of Discourse

Coherence: A Theoretical Approach with some Examples from William Boyd's 'My Girl in Skin-Tight Jeans".  Atlantis, 25.2: 13-24.

Dancygier, B. (2006). "Blending and Narrative Viewpoint: Jonathan

Raban's Travels through Mental Spaces". Language and Literature, 14(2): 99-127.

Delanoy, M. (1997). "Teaching Philosophical Thinking hrough Children’s

Literature: Creative Applications of Dialogue and Story". Educational Resource Information Center (ERIC). Available at: http://eric.ed.gov [Retrieval Date: 25/02/2012].

Facione, p. (1998). "The Delphi Report"; the California Academic Press.

————— (2011)."Critical thinking: What is it and why it counts".

Millbrae, CA: Insight Assessment: California Academic Press.

Fauconnier, G. (1994). Mental Spaces. Cambridge: Cambridge University

Press.

—————— (1997). Mappings in Thought and Language. Cambridge:

Cambridge University Press.

—————— & Mark Turner. (1998/a). "Conceptual integration

networks". Cognitive Science, 22, 2, 33–187.

———————————— (1998/b). "Principles of Conceptual

Integration". Discourse and Cognition. Stanford, CA: CSLI Publications. 269-83.

————————————— (2000). "Compression and Global Insight".

Cognitive Linguistics, 11.3–4: 283–304.

————————————— (2001). "Conceptual Integration

Networks". Expanded version on line: www. ssrn.com.

————————————— (2002). The Way We Think. New York:

Basic Books.

Freeman, D. (2000). "Historical Documents Relating to Mason & Dixon".

Pynchon and Mason & Dixon. Ed. Brooke Horvath and Irving Malin. Newark: University of Delaware Press.

Noer, L. (1994). "Using Literature to Teach Critical Thinking to Social

Work Students". Loyola University of Chicago. Available at: http://proquest.umi.com [Retrieval date: 06/09/2014].

Turner, M. (1996). The Literary Mind. Oxford: Oxford University Press.

————— (2002)."Double-scope stories". In Narrative Theory and the

Cognitive Sciences, edited by David Herman. Stanford: Center for the Study of Language and Information. 117-142.

————— (2008). "Frame blending". Frames, Corpora and Knowledge

Representation, edited by Rema Rossini Favretti. Bologna: Bononia University Press. 13-32.

تفکر وکودک

دوره 6، شماره 11
بهار و تابستان 1394
صفحه 19-44

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار