بررسی میزان توجه به مهارتهای سواد اطلاعاتی در کتاب تفکر و پژوهش پایه ششم ابتدایی نظام آموزش و پرورش ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم تربیتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه علوم تربیتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب تفکر و پژوهش پایه ششم ابتدایی نظام آموزش و پرورش ایران، به‌منظور مشخص کردن میزان توجه آن‌ به پرورش مهارت‌های سواد اطلاعاتی در دانش آموزان و ارائه پیشنهادات مناسب است. تحقیق حاضر از نوع مطالعات ارزشیابی است و به تحلیل محتوا که نوعی ویژه از مطالعات ارزشیابی است می پردازد و برای انجام آن از روش تحقیق توصیفی بهره گرفته‌شده است. جهت بررسی سؤال‌های پژوهش، سیاهه‌ای از مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی توسط محقق بر اساس مطالعه‌ی پیشینه موضوع و استفاده ازنظر متخصصان تهیه گردیده است که پنج مهارت اصلی سواد اطلاعاتی شامل: مهارت تشخیص نیاز به اطلاعات؛ جمع‌آوری اطلاعات؛ درک، درو نسازی و ثبت اطلاعات؛ کاربرد صحیح اطلاعات؛ درک مسائل اخلاقی، حقوقی و اجتماعی مربوط به استفاده از اطلاعات را توسط ۲۹ نشانگر می‌سنجد. نتایج نشان داد که: از مجموع مضامین مرتبط با مهارت‌های سواد اطلاعاتی ، مهارت تشخیص نیاز به اطلاعات با 30 فراوانی، 97/32 درصد را به خود اختصاص داده و در بالاترین رتبه قرارگرفته است و مهارت درک مسائل اخلاقی، حقوقی و اجتماعی با 1 فراوانی،1/1 درصد را به خود اختصاص داده و در پایین‌ترین رتبه قرار دارد. دیگر مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی شامل، مهارت جمع‌آوری اطلاعات؛ مهارت درک، درونسازی و ثبت اطلاعات و مهارت کاربرد صحیح اطلاعات به ترتیب 19/13، 07/23، 67/29 درصد را به خود اختصاص داده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
  • . . 2
چکیده [English]

.

  1.  

    1. پریرخ، مهری (1386). آموزش سواد اطلاعاتی: مفاهیم، روش‌ها و برنامه‌ها. تهران: کتابدار.
    2. حیدری همت‌آبادی، زهرا (1385). شناسایی میزان توجه به سواد اطلاعاتی در درس‌نامه‌های علوم تجربی دوره ابتدایی. پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه شهید باهنر کرمان.
    1. دانشور، میترا؛ غلامحسینی، احمد؛ اسپیدکار، محبوبه؛ روشندل، علی اکبر؛ حمزه بیگی، طیبه؛ صفاری نظری، مهدخت (1391). کتاب معلم تفکر و پژوهش ششم دبستان. ناشر: اداره کل چاپ و توزیع کتاب های درسی. تهران.چاپ اول.
    2. داورپناه، محمد رضا؛ سیامک، مرضیه؛ قاسمی، علی حسین (1388).سنجش سواد اطلاعاتی دانشجویان. تهران: دبیزش. چاپ دوم
    3. عسگری، محمد (1391). آموزش مهارت های تفکر انتقادی: رویکردی بین رشته ای. فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی، دوره چهارم، شماره 2، بهار1391، صص 64-35
    4. ملکی، حسن؛ حبیبی پور، مجید (1386). پرورش تفکر انتقادی هدف اساسی تعلیم و تربیت. فصلنامه نوآوری های آموزشی، شماره 19، سال ششم، صص 108-93
    1. دلاور، علی (1393). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: انتشارات رشد. چاپ سیزدهم.
    2. عاصمی، عاطفه؛ ریاحی نیا، نصرت؛ زندیان، فاطمه (1390). سواد اطلاعاتی، آموزش و یادگیری. تهران: نشر کتابدار.
    1. علی نژاد محمدآبادی، مهرانگیز (1390). تبیین نقش سواد اطلاعاتی در آموزش الکترونیکی و بررسی رابطه سواد اطلاعاتی دانشجویان آموزش الکترونیکی با عملکرد تحصیلی و رضایتمندی دانشجویان از دوره‌شان. پایان‌نامه دکتری رشته برنامه‌ریزی آموزشی از راه دور. دانشگاه پیام نور. تهران
    2. کاشی نهنجی، وحیده (1390). سواد اطلاعاتی در مدارس. تهران: نشر کتابدار. چاپ اول.
    3. لطفی ماهر، ناهید (1390). میزان توجه به سواد اطلاعاتی در درس‌نامه‌های بخوانیم و بنویسیم دوره ابتدایی. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، شماره 23، صفحات 110- 131
    4. محسنی، سمیه (1387). شناسایی میزان توجه به سواد اطلاعاتی در درس‌نامه‌های علوم تجربی و اجتماعی دوره راهنمایی. پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه شهید باهنر کرمان.
    1. نادری، عزت‌الله، سیف نراقی، مریم (1394). روش‌های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی. تهران: ارسباران. ویرایش ششم.
    2. نظری، مریم (1384).سواد اطلاعاتی. تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران. چاپ اول
    3. نیلی، ترزا[1] (2006). سنجش سواد اطلاعاتی با استفاده از ابزارها و تکالیف استاندارد. ترجمه علی‌اکبر خاصه و رحیم علیجانی. تهران: چاپار،1389
    4. هاشمی، سید احمد؛ همتی، ابوذر؛ عباسی، ابوالفضل (1391). بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای منطقه یک. فصلنامه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی،: دوره سوم، صفحات105-126

     

     

    فهرست منابع انگلیسی

    1. Baker,kim (2013). Information Literacy and Cultural Heritage. Developing a Model for Lifelong Learning.chapter3: Overview of information literacy models in the library context: 73. Available at: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9781843347200500039
    2. Bruce, Christine S. (2008) Informed learning: realising the potential of the information society in our 21st century world.In: International Conference on Libraries, Information and Society, 18-19 November 2008, Petaling Jaya, Malaysia
    3. Julien, Heidi. Barker, Susan (2009) How high-school students find and evaluate scientific information: A basis for information literacy skills development. Library & Information Science Research 31,12–17.
    4. Lockhart, Janine (2011). The before and after of an information literacy policy at the Cape Peninsula University of Technology (CPUT).Cape Peninsula University of Technology, South Africa. available at: cape peninsula university of technology libraries, 32nd IATUL, conference warsway, 29may-2june2011.
    5. ORHAN GÜVENEN. (1998), The impact of information and communication technologies on society. Journal of International Affairs. Volume II - Number 4.
    6. Patterson, Avril. (2009). A needs analysis for information literacy provision for research: a case study in University College Dublin. 2009, Vol. 3, No. 1, pp. pp. 5 - 18. http://dx.doi.org/10.11645/3.1.210
    7. Rader, Hannelore B. (2002) Information Literacy—An Emerging Global Priority.

    http://caledonianacademy.net/spaces/LLiDA/uploads/Restricted/rader.pdf

    1. Sadioğlu, Ömür. İpek, Nigar. Meral Taner Derman (2009). Determining the information literacy skills of teacher candidates for the sustainability of quality in education. World Conference on Educational Sciences: New Trends and Issues in Educational Sciences. Volume 1, Issue 1, 2009, Pages 1455–1459.

     

     

    1. Society of College, National and University Libraries (SCONUL). (1999) Information skills in higher education: a SCONUL Position Paper. http://www.sconul.ac.uk/sites/default/files/documents/Seven_pillars2.pdf
    2. Webster, Frank. (2006). Theories of the Information Society. Publisher: Routledge. Third edition.
    3. Walravan A, Brand-Gruwel S, Boshuizen HA. (2009). How students evaluate information and sources when searching the World Wide Web for information. Computers &Education 2009; 52(1):234-46.

     



    [1] Neely, Teresa Y