بررسی تأثیر اجرای برنامة «فلسفه برای کودکان» (P4C) در افزایش هوش هیجانی دانش‌آموزان دختر مقطع اول راهنمایی مدرسة شهدای آزادی تهران در سال تحصیلی 88 - 89

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان‌شناسی دانشگاه امام حسین

2 استاد گروه روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

3 کارشناس ارشد دانشگاه علوم و تحقیقات

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر اجرای برنامۀ «فلسفه برای کودکان» (P4C) در افزایش هوش هیجانی دانش‌آموزان دختر مقطع اول راهنمایی تهران است. نمونة این پژوهش شامل 30 دانش‌آموز دختر پایۀ اول راهنمایی مدرسۀ مدرسه شهدای آزادی منطقۀ دوازده شهر تهران بود. که به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها آزمون هوش هیجانی بار ـ اُن (Bar-On) بود. ضمناً برای بررسی فرضیه‌های پژوهش از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. به‌منظور تحلیل داده‌ها، از مقایسه میانگین افتراقی (تفاوت نمره‌ها در پیش‌آزمون و پس‌آزمون) با استفاده از آزمون تی ـ استیودنت (T-Student) برای گروه‌های مستقل استفاده شد. با بررسی نتایج اجرای این برنامه افزایش معناداری در هوش هیجانی، مهارت‌های بین فردی و توانایی سازگار‌شدن مشاهده شد. اما در مهارت‌های درون‌فردی، مهارت‌های کنترل تنش‌ها و مهارت‌های کلی تغییر معنا‌داری مشاهده نشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Teaching Philosophy for Children and its Impact on the Development of Emotional Intelligence of Iranian Junior High School Students

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Hatami 1
  • Yosouf Karimi 2
  • Zahra Noori 3
چکیده [English]

The purpose of the present study was to investigate whether teaching philosophy for children (P4C) could have any significant impact on the development of emotional intelligence of a group of school girls in Tehran. To this end, 30 students who were studying in the first grade of a junior high school were randomly selected and assigned to an experimental and a control group. The study had a pretest, posttest design and the data were collected using Bar-On questionnaire including 133 items. The results of the independent samples t-test revealed that teaching philosophy for children had a significantly positive effect on the emotional intelligence, adaptability, and interpersonal skills of the participants. However, the comparison of the means of the two groups depicted no significant difference in intrapersonal skills, stress management, and general mood ‌ of the participants

کلیدواژه‌ها [English]

  • philosophy for children
  • emotional intelligence
  • Inter-Personal Skills
  • Intra-Personal Skills
اکوان، محمد (1388). «تربیت فلسفی و حکمت زندگی»، خلاصۀ مقالات تربیت فلسفی سیزدهمین همایش بزرگداشت ملاصدرا، س 1، تهران: حکمت اسلامی‌صدرا.
زهرایی، شقایق (1385). «تأثیر آموزش برخی مؤلفه‌های هوش هیجانی بر رضایت شغلی و بهره‌وری کارکنان شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه الزهراء.
فیشر، رابرت (1385). آموزش و تفکر، ترجمة فروغ کیان‌زاده، اهواز: رسش.
قائدی، یحیی (1386). «امکان آموزش فلسفه به کودکان: چالش بر سر مفهوم فلسفه»، فصل‌نامۀ مطالعات برنامۀ درسی، س2، ش 7.
مرعشی، سید منصور (1388). «پویایی‌های اجتماع پژوهشی در برنامه آموزش فلسفه به کودکان»، فصل‌نامة فرهنگ، س 22، ش 1، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مهرگان، فرانک (1388). «بررسی و تحلیل مبانی معرفت‌شناسی برنامۀ درسی فلسفه برای کودکان با توجه به سبک لیپمن و فیشر»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه پیام نور.
نقاش رفائیلی، شکوفه (1385). «بررسی تأثیر آموزش هوش هیجانی بر عملکرد تحصیلی و سازگاری اجتماعی، خانوادگی و عاطفی در دانش‌آموزان دبیرستان زهرا مردانی منطقة 10 تهران»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علوم و تحقیقات.
هدایتی، مهرنوش (1388). «بررسی تأثیر اجرای برنامة آموزش تفکر با عنوان «فلسفه برای کودکان» به‌صورت اجتماع پژوهشی، بر بهبود عزّت نفس و مهارت‌های میان فردی در دانش‌آموزان پایه‌های تحصیلی سوم تا پنجم دبستان‌های دخترانه و پسرانه منطقة 5 آموزش و پرورش شهر تهران»، پایان‌نامة دکترا، تهران: دانشگاه علوم و تحقیقات.
هین، استیو (1386). هوش هیجانی برای همه (راهنمای عملی هوش هیجانی)، ترجمة رویا کوچک انتظار و مژگان موسوی شوشتری، تهران: سفید اردهان.
Allen, Terry (1988). “Doing Philosophy with Children”, Thinking , Vol. 7 , No. 3.
Allen, Terry (1988).“I Think, Therefore I Can: Attribution and Philosophy for Children” Thinking, Vol. 8, No. 1.
Aminuddin, H., S. Tajularipin, & I. Rohaizan (2009). “Philosophy Underlying Emotional Intelligence in Relation to Level of Curiosity and Academic Achievement of Rural Area Students”, Journal of Social Sciences, 5(2).
Baggini (2007). “I am Four, Therefore I think. Dose Teaching Philosophy to the Young Boost Their IQ and Self–Image? Emma Cook Tackles the Question with her Own Diminutive Descartes”, The Times.
Bar-on, R. (1997). The Emotional Quotient Inventory (EQ-I): A Measure of Emotional Intelligence, Toronto, Canada: Multi Health Systems.
Bleazby, J. (2006). “Autonomy, Democratic Community, and Citizenship in Philosophy for Children: Dewey and Philosophy for Children’s Rejection of the Individual/ Community Dualism Analytic Teaching, Vol. 26, No. 1.
Camhy, D. & Gunther Iberer (1988). “Philosophy for Children. A Research Project for Further Mental and Personality Development of Primary and Secondary School pupils” Thinking, vol 7, No 4.
Chang, Shook Cheong Agnes (2006). “Fostering Social- Emotional Learning Competencies Through Philosophy for Children”.
Gardner, Susan (1998). “Philosophy for Children Really Works”, Critical and Creative Thinking 6 (1).
Gazzard, A. (2000). “Emotional Intelligence: Does Philosophy Have Apart to play?” Analytic Teaching, Vol. 21, No. 2.
Kristjansson, K. (2000). “The Didactics of Emotion Education”, Analytic Teaching, Vol. 21, No. 1.
Lipman, M. (2003). Education for the Improvement of Thinking.
Sasseville, M. (1994). “Self Steem Logical Skills and Philosophy for Children”, Thinking, 4 (2).
Shipman, V. (1982). Research on Philosophy for Children, Montclair State University.
Strohecker, M. (1986). “Results of the 1983-84 Philosophy for Children Experiment in Lynbrook”, Thinking, Vol. 6, No. 2, (Quoted in Philosophy for Children. A Report on Achievement. IAPC, Montclair State University).
Topping, K. J. (2001). Thinking Reading Writing a Practical Guide to Paired Learning with Peers, Parents & Volunteers, New york & London: Continuum International.
Trickey, S. & K. J. Topping (2004). “Philosophy for Children: a Systematic Review”, Research Paper In Education, Vol. 19, No. 3.
Wright, Ian (1992). “Critical Thinking: Curriculum and Instructional Policy Implications”, Journal of Education policy, Vol. 7, Issue 1.