ادبیات داستانی کودکان و نقش آن در رشد تفکر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

چکیده

آموزش تفکر به کودکان که فلسفه برای کودکان (P4C) نیز نامیده می‌شود یکی از برنامه‌های آموزشی است که مورد توجه بسیاری از دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت کودک قرار گرفته است. در این برنامۀ آموزشی از داستان‌ها به‌منزلۀ ابزار اصلی آموزش استفاده می‌شود زیرا عقیده بر این است که داستان‌ها می‌توانند مهارت‌های شناختی و توانایی پرسشگری را در کودک بالا ببرند و در‌نتیجه او را در ارزیابی استدلال‌ها، درک روابط علت و معلولی، کشف و تحلیل مفاهیم، و همچنین نتیجه‌گیری درست از رویدادها یاری کنند. به همین منظور، متیو لیپمن، که پایه‌گذار آموزش فلسفه برای کودکان است، داستان‌هایی را با هدف آموزش تفکر به کودکان نوشته است. مقالۀ حاضر، با تأیید برنامۀ آموزش فلسفه به کودکان، سعی دارد نشان دهد که استفاده از کتاب‌های ادبی کودکان در برنامۀ درسی یک ضرورت است و می‌تواند نقش بسزایی در پیشبرد تفکر کودکان داشته باشد. بنابراین باید به داستان‌های ادبی به‌منزلۀ یک ابزار آموزشی نگاه کرد و داستان‌خوانی را جزء برنامه‌های اصلی کودکان در مدارس قرار داد تا کودکان بتوانند از طریق گفت‌و‌گو در مورد آن‌ها قدرت تفکر خود را بالا ببرند. نکتۀ دیگر که باید به آن توجه کرد این است که استفاده از داستان راه تعامل بزرگسالان با کودکان را هموار می‌کند، و در عین افزایش قدرت تفکر، آن‌ها را با رفتار‌ها و مسائل اجتماعی آشنا می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Literary Stories and Their Role in the Improvement of Thinking Ability in Children

نویسنده [English]

  • Mojgan Rashtchi
چکیده [English]

Teaching thinking to children (also called philosophy for children) is a program with the aim to cultivate the thinking skills in children and thus, enable them to become competent in dealing with the problems they may encounter in their future lives. This program benefits from stories as one of its main teaching tools since it is believed that stories can assist children in developing a propensity to question, seek for reasons, make rational judgments, and hence, empower their moral values. The present study aims to signify that children’s literary stories constitute a rich source of philosophical elements and thus, can be used as a tool in the process of teaching thinking to children. The literary riches of these stories permit children to use their imagination as well as their cognitive skills while reading. Literary stories allow educationists to penetrate the constraints of using stories with contents that exclusively support the process of teaching philosophical intentions of the writer. Story reading as an educating activity should be included in the curriculum for it possesses the features necessary for constructing fruitful dialog at schools. Stories facilitate adult/ child interaction and thus, contribute to children’s social and cultural understanding.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Children’s literature
  • childhood
  • literary stories
  • philosophy for children
  • teaching thinking

مراجع

خسرونژاد، مرتضی (1389). معصومیت و تجربه درآمدی بر فلسفة ادبیات کودک، تهران: مرکز.
فیشر، رابرت (2003). آموزش و تفکر، ترجمة فروغ کیان‌زاده، اهواز: رسش.
فیشر، رابرت (2005). آموزش تفکر به کودکان، ترجمة مسعود صفایی‌مقدم و افسانه نجاریان، اهواز: رسش.
 
Accorinti, Stella (2000). “Philosophy for Children”, Encyclopedia of Philosophy of Education. Buenos Aires, Manantial, Retrieved January 14, 2011 from,
http://www.ffst.hr/ENCYCLOPAEDIA/doku.php?id=philosophy_for_children
 Aiken, Adel. G. (2011). “Postmodernism and Children’s Literature”, The International Christian Community for Teacher Education, 6 (1), Retrieved January 28, from,
http://icctejournal.org/issues/v2i2/v2i2-aiken/
Bettelheim, Bruno (1978). The Uses of Enchantment: The Meaning and Importance of Fairy Tales, London: Penguin.
Ewers, Hans-Heino (2009). Fundamental Concepts of Children’s Literature Research, UK: Taylor & Francis Routledge.
Fisher, Robert (2003). Teaching Thinking: Philosophical Enquiry in the Classroom, London: Continuum.
Haven, Kendall (2007). Story Proof: The Science Behind the Startling Power of Story, CA: Libraries Unlimited.
Hollindale, Peter (1992). Ideology and the Children’s Book. In Peter Hunt (Ed.), Literature for Children Contemporary Criticism, London: Routledge.
Lambright, Lesley, L. (1995). “Creating a Dialogue Socratic Seminars and Educational Reform”, Community College Journal, 65.
Lipman, Mathew (2003). Thinking in Education (2nd Ed.), Cambridge: Cambridge University Press.
Matthews, Gareth. B. (1976). “Philosophy and Children’s Literature”, Metaphilosophy, 7 (1).
McGavock, Karen. L. (2007). “Agents of Reform?: Children’s Literature and Philosophy”, Philosophia, 35.
Pritchard, Michael (2009). “Philosophy for Children”, Stanford Encyclopedia of Philosophy, The Institute for the Advancement of Philosophy for Children (IAPC), (2009). Retrieved on December. 4, 2010 from: http://Plato.stanford.edu/entries/children
Sloan, Gary David (1991). The child as Critic: Teaching Literature in Elementary and Middle Schools, New York: Teachers College Press.
Twain, Mark (1884). The Adventures of Huckleberry Finn, New York: Goldsmith.
Vygotsky, Lev. S. (1986). Thought and Language, Cambridge, MA: MIT Press.
Zornado, Joseph, L. (2001). Inventing the Child, New York: Garland.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار