اثربخشی آموزش راهبردی تفکر بر پرسشگری دانش‌آموزان پسر پایة پنجم ابتدایی شهر سنندج

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روان‌شناسی، گروه علوم انسانی، دانشگاه پیام نور

2 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه تبریز

3 استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه تبریز

4 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه تبریز

5 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه کردستان

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش راهبردی تفکر بر پرسشگری دانش‌آموزان پایة پنجم دبستان است. این پژوهش به صورت آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و گروه کنترل صورت گرفت. بدین منظور از بین دانش‌آموزان پنجم دبستان شهر سنندج 80 نفر (40 دختر و 40 پسر) به عنوان نمونة آماری به صورت چند مرحله‌ای (خوشه‌‌ای + تصادفی) انتخاب شدند و پسران و دختران هر کدام به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 15 جلسه و هر جلسه یک ساعت آموزش تفکر دریافت نمودند. پرسشگری دانش‌آموزان هر دو گروه (آزمایش و کنترل) در دو مرحلة پیش و پس از آموزش، با پرسش‌نامة چند بعدی MQOS بک و جی‌‌ساپ (2004) مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج بیانگر این است که آموزش تفکر تأثیر معنی‌داری بر افزایش پرسشگری دارد. پرسشگری می‌تواند توسط آموزش مستقیم تفکر در کلاس از طریق مشارکت آزمودنی‌ها در بحث‌ها و فعالیت‌های کلاسی و نیز رویارویی آنها با موقعیت‌های حیرت‌برانگیز و چالش‌زا افزایش یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Strategic Teaching of Thinking on Questioning in Male Fifth-Graders in Sanandaj

نویسندگان [English]

  • Hassan Gharibi 1
  • Yousef Adib 2
  • Eskandar Fathiazar 3
  • Touraj Hashemi 4
  • Rahim Badri Gargari 2
  • Zoleikha Gholizadeh 5
چکیده [English]

The present study aims at investigating the effect of strategic teaching of thinking on questioning abilities of fifth graders. It is an experimental research using pre-test, post-test and control group. 80 fifth graders (40 male and 40 female) from primary schools in Sanandaj were selected through random cluster sampling and formed the population of the research. The male and female students were randomly placed in either the control or the experimental group. The students in the experimental group were taught thinking for fifteen sessions of one hour each. The questioning abilities of students in both control and experimental groups were examined and compared with a pre-test and a post-test, using Beck and Jessup’s Multi-dimensional Quest Orientation Scale (MQOS) questionnaire. The data were analyzed by ANCOVA. The results indicate that teaching thinking has a significant effect on the improvement of questioning. Questioning can be enhanced through direct teaching of thinking in the classroom. Students should be encouraged to participate in discussions and class activities in order to learn how to manage challenging situations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • thinking
  • Questioning
  • strategic teaching of thinking
  • Students
  • Sanandaj

مراجع

اسکندری، حسین و ژاله کیانی (1386). «تأثیر داستان بر افزایش مهارت فلسفه‌‌ورزی و پرسشگری دانش‌‌آموزان»، فصلنامة مطالعات برنامة درسی، سال دوم شمارة 7. صص36-1.

بابامحمدی، حسن و حسین خلیلی (1383). «مهارت‌های تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی سمنان»، مجلة ایرانی آموزش در علوم پزشکی، دورة چهارم، شمارة دوازدهم، صص 29-23.

بدری، رحیم و اسکندر فتحی آذر (1386). «مقایسة تاًثیر آموزش مبتنی بر حل مسألة گروهی و آموزش سنتی بر تفکر انتقادی دانشجو معلمان»، مجلة مطالعات تربیتی و روانشناسی، دورة هشتم، شمارة دوم،41-27.

بهمنی، فرود، و دیگران (1384). «مهارت‌های تفکرانتقادی دانشجویان علوم پایة دانشگاه علوم پزشکی اصفهان»، مجلة ایرانی آموزش درعلوم پزشکی، دورة پنجم، شمارة دوم، صص45-41.

جهانی، جعفر (1386). «بررسی تأثیرات برنامة آموزش فلسفه به کودکان در رشد منش‌‌های اخلاقی دانش‌‌آموران». فصلنامة مطالعات برنامة درسی، سال دوم، شمارة 7، صص 59-37.

شعبانی، حسن (1382). مهارت‌های آموزشی و پرورشی (رو‌ش‌ها و فنون تدریس)، تهران: انتشارات سمت.

فقیهی، فاطمه (1378). «اصلاح برنامه‌های درسی: پرورش مهارت های فکری»، فصلنامة تعلیم و تربیت، سال پانزدهم ، شمارة 3، صص 99-77.

کیامنش، علیرضا و رحمان نوری (1376). یافته‌های سومین، مطالعة بین المللی تمیز، پژوهشکدة تعلیم و تربیت، وزارت آموزش و پرورش.

مایرز، چت (1374). آموزش تفکر انتقادی، مترجم: خدایار ابیلی، تهران: انتشارات سمت.

موتیا شو، ایگور (1372). کودک امروزی و تمایل او به مطالعه، ترجمة آتش جعفرنژاد، تهران: انتشارات شورای کتاب.

مهرمحمدی، محمود (1384). «جامعة دانایی محور و نظریة تعلیم و تربیت سؤال محور»، علوم تربیتی: به قلم جمعی از مؤلفان، تهران، انتشارات سمت.

Aizikovitsh-Udi, E. & Amit, M. (2011). “Developing the Skills of Critical and Creative Thinking by Probability Teaching”, Social and Behavioral Sciences, N 15, 1087–1091.

Beck, R. & Ryan. K. J. (2004). “The 12th Multidimensional Nature of Quest Motivation”, Journal of Psychology and Theology, vol.32, No.4, pp. 77-85.

Bekavac, C. M. (2001). “Improvement of Critical Thinking and Communication Skills by Educational Discussion (debate)”, Contemporary Psychology, Vol. 4, N.1-2, pp. 56-65.

Daud, N. M., & Husin, Z. (2004). “Developing Critical Thinking Skills in Computer-aided Extended Reading Classes”, British Journal of Educational Technology, Vol.35, No.4, pp. 477–487.

Demir, M., et. al. (2011). “Quadruple Thinking: Critical Thinking”,  Social and Behavioral Sciences, N. 12, pp 545–551

Doddington, Ch. (2007). “Critical Thinking as a Source of Respect for Persons: A Critique”, Educational Philosophy and Theory, Published by Blackwell Publishing449-459.

Dunn , S, D. et. al. (2009). “Play – a Way into Multidimensional Thinking, Aiming Philosophy for Children”, Filozofska Istrazivanja, vol. 29, N. 2 , 303–310

Dunn , S, D., Halonen, S, J., Smith, A, R.  (2008). Teaching Critical Thinking in Psychology: A Handbook of Best Practices, Blackwell Publishing Ltd.

Eisner, E. (2002). “The Arts and the Creation of Mind”, In Chapter 4, What the Arts Teach and How It Shows, pp. 70-92, Yale University Press.

Facione, P. (2007). “Critical Thinking: What It is and Why It Counts”, Millbrae, CA. Insight Assessment, California Academic press.

Gjoci, P., Kërënxhi, S. (2010). “Dual Interpretation in Primary Education Mathematics as Aspect of Critical Thinking of Students”, Odgojne Znanosti, Vol. 12, N. 2, pp. 413-426

Grosser, M, M. & Lombard, B.J.J. (2008). “The Relationship between Culture and the Development of Critical Thinking Abilities of Prospective Teachers”, Teaching and Teacher Education, Vol. 24, pp. 1364–1375

Haynes, J. (2003). “Philosophically Speaking”, Teaching Thinking, No. 12, pp. 28-33

Haynes, J. et. al. (2008). Children as Philosophers: Learning through Inquire and Dialogue in the Primary Classroom, 2nd, New York.

Ismajli, H. (2008). “The Impact of Teaching Technology on the Development of Critical Thinking”, Izvorni znanstveni članak, Odgojne Znanosti, Vol. 10, N. 1,  pp. 97-112

Kennedy, D. (2006). “The Well of Being: Childhood, Subjectivity and Education”, Early childhood Education: Inquiries and Insights, New York: SUNY Series

Ku, Y.L. K. (2009). “Assessing Student, Critical Thinking Performance: Urging for Measurements Using Multi-response Format”, Thinking Skills and Creativity, Vol.4, 70-76.

Marchiano, G. et. al. (2011). “Developing Critical Thinking Skills from Clinical Assignments: a Pilot Study on Nursing Students Self-reported Perceptions”, Journal of Nursing Management, N. 19, pp. 143–152

Monteiro, C. et. (2009). “Improving Critical Thinking and Clinical Reasoning with a Continuing Education Course”, Journal of Continuing Education in Nursing,  Vol 40,  No 3, pp. 121-127.

Moshman, D. (2004). “From Inferior to Reasoning: the Construction of Rationality”, Thinking and Reasoning, Vol. 10, pp. 37-46.

Norris, S. D. (1983). “Synthesis of Research on Critical Thinking”, Educational Leadership, No. 42 (4), pp. 89-95.

Paterson, L. B. (2003). Teaching Nursing: Developing a Student Centered Learning Environment, Lippincott, Williams & Wilkins.

Paul, R. & Elder. L. (2000). “Critical Thinking the Path to Responsible Citizenship”,  High school magazine. Vol. 7, No 8, pp. 95-108. 

Paul, R. (1997). “Teachers of Teachers: Examining Preparation for Critical Thinking”, Annual meeting of American educational research association. Chicago, IL.

Piaw, Y. C. (2010). “Building a Test to Assess Creative and Critical Thinking Simultaneously”, Social and Behavioral Sciences, N. 2, pp. 551–559.

Popila, I. (2011). “Promotion of Critical Thinking by Using Case Studies as Teaching Method”, Journal of Nurse Education Today, pp. 204-207.

Schauer, Z. (2003). “Critical Thinking in the Process of Education and the Project Reading and Writing for Critical Thinking”, Metodicki ogledi, Vol.9, No.2.

Shin, K. R. (1998). “Critical Thinking Ability and Clinical Decision-Making Skills among Senior Nursing Students in Associate and Baccalaureate Programs in Korea”, Journal of advanced Nursing, No. 27 (2), pp. 72-81.

Shymansky, J. A., Kyle, W.C. (1990). “Establishing a Research Agenda: Critical Issues of Science Curriculum Reform”, Report of a conference held April.8.

Sokol, A. & et. al. (2008). “The Development of Inventive Thinking Skills in the Upper Secondary Language Classroom”, Journal of thinking skills and creativity: published by Elsevier.

Swanson, L. H. &  Hill, G. (1993). “Meta Cognitive Aspects of Moral Reasoning and Behavior”. Adolescence. 28.

Trickey, S. & Topping, K. J. (2006). “Philosophy for Children: A Systematic Review”, Research Papers in Education, No. 19(3), pp. 363-78.

Wells, K. (2009). “Learning and Teaching Critical Thinking: From a Peircean Perspective”, Educational Philosophy and Theory, Vol. 41, No. 2, pp. 45-53.

Wenger, E. (1998). Communities of Practice: Learning, Meaning, and Identity.