تأثیر ذهنیت فلسفی بر توانایی حل مسائل ریاضی دانش‌‌آموزان سال سوم راهنمایی شهر همدان به تفکیک جنسیت

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد فلسفة تعلیم و تربیت، دانشگاه علامه طباطبایی

2 دکترای تخصصی فلسفة تعلیم و تربیت، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

3 دکترای تخصصی آمار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، گروه ریاضیات، همدان، ایران

چکیده

هدف اساسی پژوهش حاضر بررسی تأثیر ذهنیت فلسفی بر توانایی حل مسائل ریاضی دانش‌‌آموزان سال سوم راهنمایی شهر همدان به تفکیک جنسیت است. روش پژوهش مورد استفاده از نوع علّی‌ـ ‌مقایسه‌‌ای است. جامعة آماری شامل 8229 نفر دانش‌‌آموز مدارس راهنمایی شهر همدان در سال تحصیلی 90-91 است که با استفاده از روش نمونه‌‌گیری طبقه‌‌بندی‌شده با تخصیص متناسب، تعداد 367 دانش‌‌آموز انتخاب گردید. ابزار جمع‌‌آوری اطلاعات شامل پرسش‌‌نامه‌‌های ذهنیت فلسفی و توانایی حل مسائل ریاضی است که ضرایب اعتبار و پایایی آن محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده‌‌ها با استفاده از نرم افزار 20  SPSSدر دو بخش آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (ضریب همبستگی اسپیرمن، تحلیل واریانس دوطرفه‌‌ بین‌آزمودنی، آزمون بن فرونی و رگرسیون چندمتغیره) صورت گرفت. یافته‌‌های پژوهش نشان داد که علاوه‌‌بر تأیید اثر اصلی ذهنیت فلسفی بر توانایی حل مسائل ریاضی دانش‌‌آموزان، اندازة این اثر نیز شدید است، علاوه‌‌بر این با قوی‌تر شدن ذهنیت فلسفی دانش‌‌آموزان، توانایی حل مسائل ریاضی نیز به طور معناداری افزایش می‌یابد. این در حالی است که اثر اصلی جنسیت و اثر تقابلی ذهنیت فلسفی و جنسیت بر توانایی حل مسائل ریاضی دانش‌‌آموزان معنادار نشد. ضمناً اثر تعمق بر توانایی حل مسائل ریاضی نیز به‌طور معناداری بیش از اثر جامعیت و انعطاف‌‌پذیری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Philosophical Mentality on Solving Math Problems by Male and Female Third-grade Students in Hamedan Junior High Schools

نویسندگان [English]

  • Soodeh Nouri 1
  • Irandokht Fayyaz 2
  • Asghar Seif 3
چکیده [English]

The present paper aims at examining the effect of philosophical mentality on solving math problems in third grade male and female students of Hamedan junior high schools. The research adopts a causal-comparative methodology. 8229 students from junior high schools in Hamedan, in 2011-2012, formed the population of the study. From among these, 367 students were selected through classified sampling with proper allocation. The instruments for data collection included two questionnaires for the evaluation of philosophical mentality and the ability to solve math problems. The Cronbach's Alpha Reliability scores obtained for the said questionnaires were 0.864% and 0.730% respectively. The data were analyzed using SPSS 20, in two sections of descriptive statistics (frequency, percentage, mean and standard deviation) and inferential statistics (Spearman Correlation Coefficient, two-way ANOVA – between subjects design, Bonferonni Test and Multivariate Regression). The findings of the research confirmed that philosophical mentality does affect students’ ability of solving math problems and showed this effect to be of great magnitude. The results also indicated that greater philosophical mentality leads to greater ability of solving math problems. However, there was no significant relationship between gender and the ability to solve math problems. The contrastive effect of philosophical mentality and gender on the ability to solve math problems did not prove significant either. Moreover, penetration, compared to comprehensiveness and flexibility, had a significantly more impact on the ability to solve math problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Philosophical mentality
  • comprehensiveness
  • penetration
  • flexibility
  • ability to solve math problems

مراجع

احمدی‌فرد، هاجر (1383). «مقایسة ذهنیت فلسفی دانشجویان سال آخر دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 83-82»، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
اسحاقیان، مهدی (1372). «بررسی میزان حاکمیت ابعاد روح فلسفی مدیران آموزش متوسطه شهر اصفهان»، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
اسمیت، فیلیپ‌‌جی (1374). ذهنیت فلسفی در مدیریت آموزشی، ترجمة محمدرضا بهرنگی، تهران: نشر کمال تربیت.
برومز، دزموند و دیگران (1382). آموزش ریاضی به کودکان دبستانی، ترجمة محمدرضا کرامتی، تهران: انتشارات رشد.
بریس، نیکلا و دیگران (1388). تحلیل داده‌‌های روا‌‌ن‌شناسی با برنامة spss، ترجمة خدیجه علی‌آبادی و سیدعلی صمدی، تهران: نشر دوران.
بندلی‌‌زاده، نادر (1376). «تأثیر ذهنیت فلسفی بر کارآیی مدیران مدارس شهر دامغان»، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکز.
حسینی، سیدحسام (1387). «بررسی رویکردهای مختلف در برنامة فلسفه برای کودکان و نسبت آن با برنامة درسی دورة ابتدایی جمهوری اسلامی ایران»، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
ﺧﺰاﻋﯽ، ﻫﺎدی (1385). «ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ذﻫﻨﯿﺖ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻣﺪﯾﺮان آﻣﻮزﺷﯽ و ﻣﯿﺰان ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﻌﻠﻤﺎن در ﻣﺪارس ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ اردﺑﯿﻞ»، پایان‌‌نامة ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷـﺪ، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﻌﻠﻢ.
زارع، مرتضی (1385). «بررسی تأثیر ذهنیت فلسفی مدیران آموزشی بر دبیران متوسطة شهر آمل»، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
سیف‌‌هاشمی، فخر السادات و سعید رجائی‌‌پور (1383). «بررسی رابطه بین ذهنیت فلسفی و میزان خلاقیت مدیران مدارس متوسطه شهر اصفهان»، فصل‌نامة تعلیم و تربیت، شمارة77.
شرفی، محمدرضا (1381). تفکر ‌برتر، تهران: انتشارات‌ سروش.
شریعتمداری، علی (1390). اصول تعلیم و تربیت، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
صمدی، معصومه (1374). «نقش دانش فراشناخت در حل مسئلة ریاضی دانش‌‌آموزان کلاس چـهارم ابتدایی»، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
صمدی، معصومه (1381). «دانش فراشناختی و حل مسئلة ریاضی دانش‌‌آموزان: نقش جنسیت و عملکرد تحصیلی»، تازه‌‌های علوم شناختی، شمارة 3.
کیامنش، علیرضا و رحمان نوری (1376). «یافته‌‌های سومین مطالعة بین‌‌المللی TIMSS ریاضیات دورة راهنمایی»، پژوهشکدة تعلیم و تربیت، تک‌نگاشت 22.
لروانی، فرهاد (1381). «رابطة ذهنیت فلسفی مدیران با میزان کارآیی آن‌‌ها در مدارس مراغه و بناب»، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران.
ﻣﺮﺗﻀﺎﯾﯽ‌‌ﻣﻘﺪم، ﻣﻬﻮش (1380). «ﺗأﺛﯿﺮ ذﻫﻨﯿﺖ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻣـﺪﯾﺮان ﺑـﺮ ﺷـﯿﻮة ﺗﺼـﻤﯿﻢ‌‌ﮔﯿـﺮی آﻧـﺎن در داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣﺸﻬﺪ»، پایان‌‌نامة ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ، داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ.
میرشفیعیان، اشرف الـسادات (1388). «تبیین پرورش توانایی حل مسئله از طریق آموزش فلسفه به کودکان»، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
میرکمالی، سید محمد (1379). رهبری و مدیریت آموزشی، تهران: انتشارات یسطرون.
ناجی، سعید و پروانه قاضی‌نژاد (1386). «بررسی نتایج برنامة فلسفه برای کودکان روی مهارت‌‌های استدلالی و عملکرد رفتاری کودکان»، فصل‌نامة مطالعات برنامة درسی، شمارة 7.
ﻫﺎﺷﻤﯽ، سید اﻋﻈﻢ (1374). «ﺑﺮرﺳﯽ ﺗأﺛﯿﺮ اﺑﻌﺎد ذﻫﻨﯿﺖ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻣﺪﯾﺮان آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺮ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ در ﻣﺪارس راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و دﺑﯿﺮﺳﺘﺎن‌‌های ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻣﻤﺴﻨﯽ»، پایان‌‌نامة ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﻌﻠﻢ ﺗﻬﺮان.
 
Bleazby, Jennifer (2007). “Social Reconstructional Learning: Using Philosophy for Children & John Dewey to Overcome Problematic Dualisms in Education and Philosophy”, PhD dissertation, New South Wales.
Fuchs, L. S. & D. Fuchs (2005). “Enhancing Mathematical Problem Solving for Students with Disabilities”, Journal of Special Education, 39(1), 45-57.
Gazzard, A. (1988). “Evidence of Effectiveness of the Philosophy for Children Program, Quantitative Studies”, thinking, 7(4), 13-15.
Haynes, F (2002). “Evaluation of thinking”, K-12, FA.PCA Conference in Australia, Tasmania Association of philosophy for children.
Kiamanesh, A.R (2006). “Gender Differences in Mathematics Achievementamong Iranian Eighth Graders in Two Consecutive International Studies (TIMSS 99 & TIMSS 2003)”, Paper presented at the IRC-2006, The US, and Washington DC.
Linn, M.C. & J. S. Hyde (1989). “Gender, Mathematics and Science”, Educational Researcher, 18 (8), 17-27.
Lipman, M. (1980). Philosophy in the Classroom, Temple University Press.
Lipman, M. (1986). “Can Education for Thinking Take Place in High Schools too?” Administrators Journal, 3, 14-19.
Lipman, M. (1998). “Teaching Students to Think Reasonably: Some Findings of the Philosophy for Children Program”, The Clearing House, 71(5), 277-280.
Randhawa, B. S. (1991). “Gender Differences in Academic Achievement: A Closer Look at Mathematics”, the Alberta Journal of Educational Research, 37(3), 241-257.
Schoenfeld, A. (1989). “Learning to Think Mathematically: Problem Solving, Met Cognition, and Sense-making in Mathematics”, New York Maxmilian, 334-370.
Schoenfeld, A. (1992). “Learning to Think Mathematically: Problem Solving, Metacognition, and Sense-Making in Mathematics”, In D. Grouws (Ed), Handbook for Research on Mathematics Teaching and Learning, 334-370.
Smith, P. (1965). What is Philosophy Education? U.S.A. McMillan.
Sprod, T. (2001). Philosophical Discussion in Moral Education: The Community of Ethical Inquiry, London: Routledge.
Trickey, S. & K. J. Topping (2004). “Philosophy for Children: A Systematic Review”, Research Papers in Education, 19(3), 365-379.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار