بررسی مفهوم مرگ در گزیده از آثار ترجمه شدهِ ادبیات کودک(مطالعه موردی شش کتاب داستانی-تصویری)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه تعلیم تربیت، بخش علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 استادیار فلسفه تعلیم و تربیت، بخش علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

3 دانشیار فلسفه تعلیم و تربیت، بخش علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

10.30465/fabak.2022.39993.2061

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی مفهوم مرگ در کتاب‌های ترجمه شده ادبیات کودک در ایران می‌پردازد. داستان‏های مورد بررسی در این پژوهش شامل شش کتاب داستانی-‏تصویری مناسب برای گروه سنی ب و ج (دوره دبستان) است که با مشورت تعدادی از متخصصان ادبیات کودک انتخاب شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است که به تحلیل متن داستان می‏پردازد و سپس با بهره‏گیری از تحلیل تأملی، تصاویر و درونمایه داستان‏ها مورد تحلیل و بررسی قرار می‏گیرند. براساس یافته‌های پژوهش، می‌توان گفت مفهوم مرگ در این داستان‏های منتخب را می‌توان در سه مقوله‏ بعد زیست‌شناختی مرگ، بعدعاطفی مرگ و بعد متافیزیکی مرگ، بازشناسی‌کرد. این مقوله‌های اصلی، از تقلیل و ترکیب 13 مقوله فرعی یافت‌شده از متن داستان‌ها و تصاویر آنها به دست آمده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد بیشتر داستان‏ها، به ابعاد زیست شناختی و عاطفی ناظر به مرگ پرداخته‌اند و کمتر به مقوله متافیزیکی ناظر به مفهوم مرگ توجه داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Exploring the concept of death in a selection of translated works of children's literature: A case study of six illustrated storybooks

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Namjoo 1
  • Sara Asadpour 2
  • Morad Yari Dehnavi 3
1 1. Master's degree in History and philosophy of Education, Department of Educational Sciences, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.
2 2. Assistant Professor of Philosophy of Education, Department of Educational Sciences, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahoner Kerman University, Kerman, Iran
3 3. Associate Professor of Philosophy of Education, Department of Educational Sciences, Faculty of Literature and Humanities, , Shahid Bahoner Kerman University, Kerman, Iran
چکیده [English]

the present study examined the concept of death in Western child literature translated in Iran The stories studied in this study were selected from six illustrated story books suitable for age groups B and C (elementary school children). The books were selected in consultation with experts in children's literature. Besides, a qualitative content analysis method was used to examine the texts of the stories and identify the images and themes in the stories using reflective analysis. The concept of death in the selected stories is divided into three categories: The Biological category, which includes the physiological concept of the issue of death and includes sub-categories such as irreversibility, causes of death, and so on. The emotional category includes sub-categories such as the unpleasantness of death, fear of death, etc., and the metaphysical category, which includes sub-categories such as agony, belief in the world after death, etc. Then the alignment or non-alignment of the categories with the Holy Quran was examined by reference to the verses and with the help of the interpretive analysis method. The results showed that most of the stories have addressed the concept of death in the biological and emotional categories of death and they have paid less attention to the metaphysical aspects of this concept. The metaphysical category refers to the concept of death and has the least alignment

کلیدواژه‌ها [English]

  • Concept of death
  • Death thinking education
  • child
  • child literature
  • Text-visual story books
اکبرزاده، فریبا، دهباشی، مهدی، شانظری، جعفر(1393). بررسی و تحلیل تطبیقی مرگ ورابطه آن با معنای زندگی از دیدگاه مولوی و هایدگر. الهیات تطبیقی، سال پنجم، شماره یازدهم، صص 20-1.
باقری، نرگس، حمیدی، شهروز (1394). آگاهی یافتن از ابعاد مرگ در داستان ماتی و پدربزرگ، ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، سال یازدهم، شماره 40، صص133-105.
بیرامی، منصور، هاشمی نصرت­آباد، تورج، پاک، راضیه،جوربنیان، افسانه(1398). نقش ذهن آگاهی در پیش بینی امید به زندگی، پژوهش های نوین روانشناختی، سال چهاردهم، شماره 2/54، صص9-1.
جامه بزرگی، مریم، مینایی، زهرا(1397). مقایسه مفهوم مرگ در متون داستانی فلسفه برای کودکان ودیدگاه علامه طباطبایی، تربیت اسلامی، سال 13،شماره 26، صص 95-73.
حسام­پور، سعید، مصلح، ملیحه (1394). مقایسه رابطه متن و تصویر در کتاب­های داستانی تصویری برگزیده ایرانی و اروپایی آمریکایی معاصر بر پایه نظریه ماریا نیکولایوا و کارول اسکارت، مطالعات تطبیقی هنر، سال پنجم، شماره 9، صص 61-47.
خرسندی شیرغان، مصطفی، بهنام­فر، محمد، مهدوی، بتول  (1392). تاملات مرگ اندیشانه در چند متن مصورصوفیانه تا قرن پنجم هجری، ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، سال9، شماره 32، صص19-1.
رضانیا، حمید، اعتمادی­نیا، مجتبی (1393). تجربه­­های نزدیک به مرگ؛ بررسی چیستی و نحوه دلالت آن در اثبات حیات پس از مرگ، پژوهش­های ادیانی، سال اول، شماره 3، صص 108-89.
شیروانی، علی، بحتیارنصرآبادی، حسنعلی، حیدری، محمدحسین (1393). مقایسه­ی شگردهای اعمال اقتدار و آزادی در کتاب‏های داستانی تصویری ایرانی و انگلیسی، مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، سال پنجم، شماره اول، صفحه 73-92.
شهرکی مقدم، الهه، (1395). بررسی تطبیقی تناسخ ازدیدگاه صدرالمتاهلین با تکیه بر آیات و روایات، پایان نامه کارشناسی ارشد، سیستان و بلوچستان، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
سعیدی، احمد، ستوده، زهرا(1400). کیفیت حیات پس از مرگ از دیددگاه صدرالمتأهلین. معرفت، سال سی­ام، شماره نهم، صص 61-55.
صدیقی، مصطفی (1392). کودک، داستان کودک و مواجهه با مفهوم مرگ: تحلیل داستان «ساداکو و هزار درنای کاغذی» بر پایۀ نظریۀ کوبلرراس، تفکر وکودک، دوره4، شماره 8، صص 73-53.
عاقلی نژاد، احمد، (1392). تاثیرات تربیتی یاد مرگ در تعلیم و تربیت، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
عسکری یزدی، علی، میرزایی، مسعود(1397). مرگ اندیشی و معنای زندگی در‏هایدگر، فلسفه دین، دوره15، شماره1، صص 49-25.
عشوری، مریم (1395). راه کارهای آموزش مفهوم مرگ به کودکان با تکیه بر قرآن و روایات اسلامی، معرفت، سال 26، شماره 237، صص 92-85.
علامه طباطبایی، سید محمد حسین (1369). انسان از آغاز تا انجام، تهران: الزهرا.
غباری بناب، باقر، نصرتی، فاطمه، رجالی تهرانی، علیرضا(1393). ادراک مفهوم مرگ در خانواده و آموزش مقابله­های کارآمد به کودکان  با رویکرد اخلاقی، پژوهش­نامه اخلاق، سال 7، شماره 23، صص145-168.
لاریجانی،باقر، مبشر، مینا، تیرگر، سمانه، زاهدی انارکی، فرزانه، تیرگر، سوده، شریعتی، فریده، کریمی، بنفشه، میرزایی، فاطمه (1393). جستار در برخی از مولفه‏های  مفهوم شناسی مرگ در قرآن کریم، اخلاق و تاریخ پزشکی ایران، دوره هفتم، شماره 5، صص35-17.
نثاری، غزاله، (1389). آموزش مفهوم مرگ به کودکان بر اساس آموزه­های اسلامی، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی طیبه ماهروزاده، دانشگاه الزهرا.
مرادی، ایوب، چالاک، سارا (1399). بررسی نقش تصاویر هنری در مواجهة منطقی مخاطب نوجوان با مفهوم مرگ براساس الگوی ساختارهای نظام تخیل از منظر ژیلبر دوران (نمونة موردی رمان آن‌سوی دریای مردگان)، تفکر وکودک، دوره 11، شماره 1، 227-197.
مهرداد، ندا، حق­دوست اسگویی، سیده فاطمه، سید فاطمی، نعیمه (1391). تحلیل محتوای کیفی، تهران: نشر و تبلیغ بشری.
میرصانع، سید محمدحسین (1391). بررسی آثار رنگها بر روان انسان با تکیه بر قرآن و احادیث، حدیث حوزه، شماره 5، صص 156-128.
مودی، ریموند(1373). زندگی پس از مرگ، ترجمة شهناز انوشیروانی، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
یالوم، اروین(1390). روان­درمانی اگزیستانسیال، ترجمة سپیده حبیب، تهران: نشر نی.
Arruda-Colli, M. N., Weaver, M. S., Wiener, L. (2017). Communication about dying, death, and bereavement: a systematic review of children's literature. Journal of palliative medicine20(5), 548-559.
Krepia, M., Krepia, V., Tsilingiri, M. (2017). School children’s perception of the concept of death. International Journal of Caring Sciences10(3), 1717-1722.
Poling, D. A., Hupp, J. M. (2008). Death sentences: A content analysis of children's death literature. The journal of genetic psychology169(2), 165-176.