الگوهای تحریک و بسط تفکر در حلقه کندوکاو قرآنی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

تحریک و بسط تفکر، دو مورد از مولفه های فلسفه برای کودکان است. قرآن هم به عنوان منبعی جهت دعوت به تفکر برای همه انسان ها، حاوی چنین مولفه هایی است. برای دست یابی به این مولفه ها، با روش پدیدارشناسی توصیفی و با رویکرد تجزیه و تحلیل کلایزی به قرآن رجوع شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد مشابهت های زیادی بین محرک های تفکر در قرآن و فبک لیپمن وجود دارد. البته قرآن دارای وجوه افتراقی خاص هم بوده که این وجوه مختص کاربرد در حلقه کندوکاو قرآنی است. مولفه های استخراج شده را می توان در عناوین کلی زیر خلاصه نمود: 1- داستان به عنوان محرک و سبک های داستانی به عنوان بسط تفکر. 2- پرسش به عنوان محرک و سبک های پرسشگری در جهت بسط تفکر.3- نشانه به عنوان محرک و سیر در نشانه ها در جهت بسط تفکر. 4- تشبیه به عنوان محرک و تشبیه به همراه وجه شبه به عنوان بسط تفکر. 5- مَثَل به عنوان محرک و مثال در جهت بسط تفکر.6- خرق عادت به عنوان محرک و بیان پیامدهای آن در جهت بسط تفکر. 7- قسم به عنوان محرک و مشورت، جدال احسن و بیم و امید در جهت بسط تفکر.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
چکیده [English]

.

 قرآن، ترجمه: فولادوند.م. (1373). قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
تمیم داری، ا. دانشگر، م. (1385)، زیبایی شناسی در قرآن کریم با رویکردی به عنصر داستان، (70): 141-128.
حسینی کوهساری،م.؛ شورچه،ع. حیاتی، س. (1394)، بررسی آراء مستشرقان درباره روش داستان پردازی قرآن، قرآن پژوهی خاورشناسان، (19): 129-108.
خامنه ای، ع. (1395). KHAMENEI.IR.
رضائی اصفهانی، م ع. (1389). تفسیر قرآن مهر. قم: عصر ظهور.
ستاری، ع. (1391). بررسی و نقد برنامه­ی فلسفه برای کودکان از منظر حکمت متعالیه. تفکر و کودک، 3 (2): 26-1.
سلیمانی ابهری، ه. (1387). آموزش فلسفی کودکان در نظام تعلیم و تربیت اسلامی. دانشگاه قم.  10 (1):  218-199.
طباطبائی، م. ح(1382). تفسیر المیزان، ج7و 11و 12و 13و 16، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
عابدی، حیدرعلی(1389).کاربرد روش تحقیق پدیده­شناسی در علوم بالینی. راهبرد. 19 (54): 254-207.
عابدی، م و نوروزی، ر.ع. و حیدری، و مهرابی،(1396)، مولفه های فلسفه برای کودکان در آموزه های امام علی(ع)، دانشگاه اصفهان.(مقاله در دست چاپ).
علی زاده، ز. (1378)، مبانی نقد داستان از دیدگاه قرآن، هنر دینی، (2): 163-159.
فقیهی، م ع. و دهقانی، ر. (1394)، بررسی تفسیری تکرار قصه حضرت موسی در قرآن، مطالعات تفسیری، 6(22):24-7.
فیشر، ر. (1386). داستان هایی برای فکر کردن(سی داستان، سی مضمون)، ترجمه: جلیل شاهرودی لنگرودی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
لیپمن، م. (1389). لیزا کودکی در مدرسه، ترجمه: حمیده بحرینی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مروجی، م. رمضانی، ف. عصاره، ف. (1389)، نگاهی به آموزش تفکر در قرآن کریم، رشد آموزش قرآن، (29): 48-44.
ناجی، س. (1388). برداشتی نو از تعلیم و تربیت اسلامی (بازیابی مؤلفه های برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان). فرهنگ، ویژه­نامه­ی فلسفه برای کودکان و نوجوانان. 69: 214-177.
ناجی، س. (1389). کندو کاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان: گفت و گو با پیشگامان انقلابی نو در تعلیم و تربیت. ج1، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
هینس، ج. (1383). بپه های فیلسوف: یادگیری از طریق پرسشگری و گفت و گو در مدارس. ترجمه: عبدالرسول جمشیدیان و همکاران، قم: سماء قلم.
       Colaizzi, P. F. (1978). Psychological research as the phenomenologist views it. In R. S. Valle & King M. (Eds.), (n.d.). Existential phenomenological alternatives for psychology. New York: Plenum. 48-71.
Langdridge, D. (2007). Phenomenological psychology: Theory, research and method. London: Person Education Limited.
Lipman, M.(1980). Social  Inquiry, NJ:IAPC.