نگاهی دوباره به ویژگی فلسفی و ادبی داستانها در برنامه فبک

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه برای کودکان و نوجوانان, پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 پژوهشگر داستانهای فکری در برنامه فلسفه برای کودکان و دکترای زبان و ادبیات فارسی

چکیده

مهمترین مواد آموزشی در برنامه فلسفه برای کودکان برای کندوکاو فلسفی داستان است. داستان فکری_فلسفی باید ظرفیت کافی برای گنجاندن مفاهیم و پرسشهای فلسفی را در اختیار قرار دهد تا محرک ایجاد بحث فلسفی باشد.  تا کنون داستانهای متعددی به هدف کاربرد در حلقه کندوکاو برای برنامه فبک در داخل ایران به منظور بومی سازسی این برنامه به رشته تحریر درآمده است. در این مقاله سعی شده به بررسی مولفه‌های مهم این نوع داستان مبتنی بر برداشتی از فلسفه و ادبیات که در برنامه فبک وجود دارد پرداخته شود و سوءتعبیرها و برداشتهای متفاوت از مفهوم فلسفه در این برنامه تا حدودی تبیین گردد. ویژگیهای اساسی داستانهای فکری برنامه فبک که آنها را از سایر داستانهای کودک متمایز میسازد؛ محتوای فلسفی، کندوکاوپذیری و غیر تلقینی بودن است. برای روشنتر شدن مبحث و عینیت بخشیدن به آن پس از ایراد چارچوب نظری  به بررسی دو داستان از مجموعه داستانهای فکری دکتر خسرو نژاد به عنوان نمونه­ خواهیم پرداخت تا میزان تطابق این آثار را به عنوان تلاشی در جهت بومی سازی برنامه فبک مشخص کنیم و راه گشایی باشد برای تلاشهای درستتر و دقیق تر در جهت تالیف داستانهای فکری. روش پژوهش در این مقاله در روش توصیفی-تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
1 .
2 .
چکیده [English]

.

اسپلیتر لورنس، شارپ  آن مارگارت (1390)، معیار های یک مباحثه فلسفی، پروانه قاضی نژاد و.... ، در کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان( جلددوم),سعید ناجی،(1390), پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، صص 257-239.
اکبری احمد، جاویدی کلاته، جعفرآبادی طاهره، شعبانی ورکی، تقوی محمد (1391), مضامین فلسفی در داستان‌های متون کلاسیک ادب فارسی ، دو فصلنامه تفکر و کودک ،ش 6،
خسرو نژاد مرتضی (1390 ) چگونه توانایی اندیشیدن فلسفی کودکان را پرورش دهیم( ضمیمه کتاب داستانهای فکری) انتشارات آستان قدس رضوی
فیشر/ رابرت.(1389) داستانهایی برای فکر کردن. سید جلیل شاهری لنگرودی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. تهران
فخرایی الهام،(1389) فلسفه برای کودکان،گامی به سوی پیوند فلسفه و جامعه، دو فصلنامه تفکر و کودک ،ش 1،
فخرایی/ الهام.(1389). داستان و مهارتهای فکری. فصلنامۀ کودک و تفکر. شمارۀ 1. بهار و تابستان
قزل ایاغ/ ثریا. (1388) ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن.. انتشارات سمت.تهران
شارپ، آن مارگارت،(1389)« داستانهای فلسفی و کتابهای P4C» در کندوکاو فلسفی برای کودکان ونوجوانان( جلداول) ، سعید ناجی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، صص. 67-49
رشتچی مژگان،( 1389):ادبیات داستانی کودکان و نقش آن در تفکر، دو فصلنامه تفکر و کودک، ش 2
کم,فیلیپ.(1389) باهم فکر کردن. مژگان رشتچی و فرزانه شهرتاش.نشرشهرتاش.تهران
لچر,دنیس بی، نیکولز/تد، سی می/جوان.(1389) .ارتباط با کودکان از طریق داستان. منیژه بهبودی، سید جلیل شاهری لنگرودی  پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. تهران.
لیپمن ,متیو، (1388) «طرح و تمرین های بحث فلسفی»، در ویژه نامه فلسفه برای کودکان ونوجوانان فصلنامه فرهنگ سال 22، پیاپی 69
لیپمن متیو(1389)، فلسفه برا ی کودکان ونوجوانان، در کندوکاو فلسفی برای کودکان ونوجوانان( جلداول) ، سعید ناجی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، صص. 47-37
میرصادقی ,جمال.(1390)عناصر داستان. نتشارات سخن. تهران
ناجی, سعید. (1390). ک‍ن‍دوک‍او ف‍ل‍س‍فی‌ ب‍رای‌ ک‍ودک‍ان‌ و نوجوانان. ج 1‌، نشر پژوهشگاه علوم انسانی مطالعات فرهنگی. تهران.
ناجی,سعید، مرعشی,منصور.(1394). کفایت فلسفی در داستانهای فلسفه برای کودکان و نوجوانان. فصلنامۀ کودک و تفکر. شمارۀ 1. بهار و تابستان
 
Lipman, M., Sharp, A. M., & Oscanyan, F. S. (1980). Philosophy in the classroom. Philadelphia: Temple University Press.
Lipman, Matthew (1992). ‘On Writing Philosophical novel’, in studies isophy for children: Harry Stottlemeier’s Discovery, Ann Margaret Sharp and Ronald F. Reed (eds.).
Lipman, M. (January 01, 1996). On Writing Philosophical Literature for Children. Bookbird, 34, 3, 6.