تآثیر برنامه آموزش فلسفه برای کودکان بر خودتنظیمی هیجانی کودکان کار

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 گروه علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، سنجش اثربخشی آموزش فلسفه برای کودکان بر بهبود خودتنظیمی هیجانی کودکان کار بود. این پژوهش به‌صورت نیمه آزمایشی بود که در آن از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، کودکان کار 7 و 8 ساله شهر تهران در سال‌تحصیلی 97-1396 بودند که موسسه مهر کودکان به‌عنوان نمونه‌ در دسترس انتخاب شد، و کودکان کار (تعداد= 36 نفر) این موسسه به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شده‌اند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 1 ساعته تحت برنامه آموزش فلسفه برای کودکان قرار گرفتند. برای جمع آوری داده از پرسشنامه استاندارد سنجش سبک‌های تنظیم عاطفی (هافمن و کشدن، 2010) استفاده گردید که پایایی این ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای مولفه های پنهان کاری، سازش و تحمل به ترتیب 70/0، 75/0 و 50/0 محاسبه‌ شده است که حاکی از پایایی بالای آن است. داده های پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که برنامه آموزش فلسفه برای کودکان پنهان‌کاری کودکان کار را کاهش می‌دهد و سازش‌کاری و تحمل آنان را افزایش می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of Teaching Philosophy for Children on emotional self-regulation in labor children

نویسندگان [English]

  • Eskandar Fathi Azar 1
  • Kiumars Taghipour 2
  • Aysun Haj Agaie Khiabani 3
1 Professor, Department of Educational Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
2 Department of Educational Sciences, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
3 Department of Educational Sciences, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]

The main aim of current research was to evaluate the effectiveness of Teaching Philosophy for Children to improving emotional self-regulation in the labor children. The research method was semi-experimental and its design was pretest-posttest with control group. Its statistical population were included all of 7 to 8-year-old labor children from Tehran in the 2017-2018, which Child’s Mehr Institution selected as a convenience sample and the labor children (N = 36) of this institution randomly assigned to two experimental and control groups. The experimental group were trained for 12 sessions of 1 hour under the Teaching Philosophy for Children program. The Hafmann & Kashdan’s Affective Styles Inventory was used to gather the data and the index the Cronbach's alpha to compute the Concealing, Adjusting, and Tolerating was used. This indicated that respectively 0.70, 0.75, and 0.50 high reliability. The research data was analyzed with Multivariate Covariance Analysis. The results revealed that due to teaching philosophy for children the concealing of labor children was decreased and their adjusting, and tolerating was increased.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Teaching Philosophy for Children
  • emotional self-regulation
  • labor children
ایمانی، نفیسه و نرسیسیانس، امیلیا (1391). مطالعه انسان شناسانه پدیده کودکان کار خیابانی در شهر کرج. مجله مسائل اجتماعی ایران، 3(1): 32-7.
بدری گرگری ، رحیم؛ واحدی، زهرا (1394). تاثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر رشد هوش اخلاقی دانش‌آموزان دختر. تفکر وکودک, 6(11), 1-17.‎
تجلی نیا، امیر؛ کریمی، روح الله (1393). بررسی تاثیر اجرای آموزش فلسفه برای کودکان در کاهش و مهار خشم. تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شماره 1.
جهانی، جعفر (1386). بررسی تأثیرات برنامه‌ی آموزش فلسفه به کودکان در رشد منش‌های اخلاقی دانش آموزان. فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 59-37.
جعفری، زهره؛ صمدی، پروین و قائدی، یحیی(1394). بررسی تأثیر آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش روحی پژوهشگری کودکان دوره پیش‌دبستانی. پژوهش در برنامه درسی، 12(2): 49-41.
حاتمی، حمیدرضا؛ کریمی، یوسف؛ نوری، زهرا (1389). بررسی تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان در افزایش هوش هیجانی دانش آموزان دختر مقطع اول راهنمایی مدرسه شهدای آزادی تهران در سال تحصیلی 88-89، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 22-3.
حسینی، افضل السادات و حسینی، سید حسام (1391). بررسی رویکردهای مختلف در برنامه آموزش فلسفه برای کودکان و نسبت آن با برنامه درسی. اندیشه نوین تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا، 7(2): 76-19.
ذوالنوریان، رایحه؛ شاطریان محمدی، فاطمه (1395). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های مقابله‌ای بر سبک‌های عاطفی نوجوانان کار 12 تا 18 ساله. نواندیش سبز. فصلنامه اطلاع‌رسانی آموزشی پژوهشی. سال دهم. شماره 37 و 38.
رضایی، هما( 1392) بررسی اثربخشی اجرای برنامه‌ی فلسفه برای کودکان به شیوه‌ی اجتماع پژوهشی در افزایش هوش هیجانی دختران دبیرستانی، فصلنامه‌ی روان‌شناسی تربیتی، ش 90، صص 53 ـ 105.
رضایی، هما؛ شفیع‌آبادی، عبدالله؛ قائدی، یحیی؛ دلاور، علی؛ اسمعیلی، معصومه (1392). بررسی اثربخشی اجرای برنامه فلسفه برای کودکان به شیوه اجتماع پژوهشی در افزایش هوش هیجانی دختران دبیرستانی، فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، دوره 9، شماره 30، صفحه 79-106.
رهدار، انیسه (1396). تأثیر آموزش فلسفه به کودکان در خودکارآمدی، خوش‌بینی، شادی و تفکر انتقادی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه سیستان و بلوچستان.
سجادی، مهدی (1392). تبیین تاثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر ایجاد و تقویت بینش هیجانی (با نگاهی به نظام تعلیم و تربیت ایران). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
سلیمانی، مهدیه و حاجیانی، ابراهیم(1392). مدل حکومت‌داری خوب برای سازمان‌دهی کودکان خیابانی (مطالعه موردی: تهران). مجله مدیریت فرهنگی، 4(22): 69-53.
طورانی، زهرا (1396). بررسی تأثیر برنامه‌ی فلسفه برای کودکان بر خشم و قلدری دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی/تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا.
طبری، مهدیه؛ خالق خواه، علی؛ مردای، مسعود؛ زاهد بابلان، عادل (1396). بررسی تاثیر آموزش «فلسفه و کودک» بر روحیه پرسشگری و مهار خشم در دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی شهر بابل در سال تحصیلی 95ـ94 . فلسفه و کودک. شماره 15. ص 103.
عابدی،منیره؛ نوروزی، رضاعلی؛حیدری، محمد حسین؛ مهرابی، حسینعلی (1397). ارائه مدل مفهومی ارتباط فلسفه برای کودکان ( با تاکید بر بعد تفکر مراقبتی) و هوش هیجانی. نو آوری آموزشی. شماره 65. 131-150
فرزادی، فاطمه؛ بهروزی، ناصر و شهنی ییلاق، منیجه. (1395). رابطه ساده و چندگانه تئوری ذهن، خودتنظیمی هیجانی و سبک‌های دلبستگی (ایمن و ناایمن) با بی‌انضباطی در دانش آموزان دختر سال سوم دبیرستان‌های شهر اهواز. مجله پزشکی ارومیه، 27(8): 705-692.
قائدی، یحیی (1383). برنامه آموزش فلسفه برای کودکان، بررسی مبانی نظری، تهران: انتشارات دواوین.
کلانتری، سارا؛ بنی جمالی، شکوه السادات؛ خسروی، زهره (1393). بررسی اثر بخشی اجرای برنامه آموزش فلسفه برای کودکان بر کاهش تفکرات غیر منطقی دانش آموزان دختر کلاس اول مقطع راهنمایی شهرستان بروجن. روانشناسی بالینی و شخصیت، دوره 21، شماره 11، صص 37-48.
کمالی مطلق، طاهره، نوشادی، ناصر (1396). تاثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر سطح پرسشگری دانش‌آموزان دوره ابتدایی. تفکر وکودک, 8(1), 1-13.‎
مرعشی، منصور (1388). پویایی‌های اجتماع پژوهشی در برنامه آموزش فلسفه به کودکان. فصلنامه فرهنگ، شماره 1.
مرعشی، سید منصور؛ صفایی مقدم، مسعود؛ خزامی، پروین (1389). بررسی تأثیر اجرای برنامه‌ی آموزش فلسفه برای کودکان به روش اجتماع پژوهشی بر رشد قضاوت اخلاقی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر اهواز. تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال اول، شماره اول، 102-83.
ناجی، سعید؛ قاضی نژاد، فرزانه (1386). بررسی نتایج برنامه فلسفه برای کودکان روی مهارت استدلال و عملکرد رفتاری کودکان. فصلنامه مطالعات برنامه درسی. ج 2، شماره 7، صص 123-150.
ناجی، سعید؛ خطیبی مقدم، سمیه (1395). تاثیر روش حلقه‌ی کندوکاو فلسفی بر مهارت‌های گفت‌وگویی دانش‌آموزان ابتدایی. فصلنامه علمی-پزوهشی، دوره 7، شماره 1، صص 110-83.
نوروزی، رضا علی (1386). بررسی کار فلسفی با کودکان از دیدگاه دانش آموزان مدارش شهر اصفهان. نوآوری‌های آموزشی، سال دوم، شماره 2.
نیک منش، زهرا؛ خسروی، کیامنش؛ بنی جمالی، علیرضا و کاظمی، یحیی. (1394). عوامل مؤثر بر رفتارهای مخاطره‌آمیز نوجوانان. مجله علوم رفتاری، 13(8): 240-23.
هدایتی، مهرنوش؛ ماه زاده، حامد (1395). فلسفه برای کودکان و مهارت حل مسئله اجتماعی. مجله علوم تربیتی، دوره 23، شماره 1، صص 54-29.
هدایتی، مهرنوش (1388). فلسفه برای کودک رایحه تفکر. فرهنگ، فلسفه برای کودکان و نوجوانان نوشته نانسی و انسی لگم، ترجمه هدایتی، 277-301.
هویدا، رضا؛ همایی، رضا (1389). تأثیر قصه‌های قرآنی بر هوش هیجانی کودکان. مطالعات تربیتی و روانشناسی، شماره 11، 76-61.
Bleazby, J. (2009). Reconstruction In Philosophy For Children. Critical And Creative Thinking: The Australasian Journal Of Philosophy Of Education, November.
Brackett, M. A., Patti, J. Stern, R., Rivers, S. E., Elbertson, N. A., Chisholm, C., & Salovey, P. (2010). A Sustainable, Skill-Based Approach To Building Emotionally Literate Schools. From: www. Casel.Org/Research/Books
Cam, P. (2014). Philosophy for children, values education and the inquiring society. Educational Philosophy and Theory, 46(11), 1203-1211.
Chang, S. C. A. (2006). Fostering social- emotional learning competencies through philosophy for children. Paper presented at APERA Conference, 28-30 Nov., Hong Kong, Chana, 1-9.
Collado, M. R. (2013). Recognition, Tolerance, Respect And Empathy. Analytic Teaching And Philosophical Praxis, 33(2), 82-89
Fisher, R. (2005). Teaching children to think (2nd Ed.). Cheltenham: Nelson Thornes Ltd.
Gazzard, A. (2002). Emotional Intelligence:Does Philosophy Have A Part To Play?. Analytic Teaching, 21 (2), 140-150
Gross, J. J. (2002). Emotion regulation: Affective, cognitive, and social consequences. Psychophysiology, 39(3), 281-291.
Hofmann SG. & Kashdan, T. B. (2010). The affective style questionnaire:Development and psychometric properties. Journal of Psychopathology
and Behavioral Assessment. 32(2), 255-63
Haynes, A. (2002). children as philosopher, London and New York: Routledge Flamer.
Haynes, J. (2002). Children as Philosophers: Learning through enquiry and dialogue in the primary classroom. London and New York: Routledge Falmer.
International Labor Organization. (2017). Global Estimates of Child Labour: Results and trends, 2012-2016 , Geneva.
Kesen, NF. & Engin Deniz, M. (2015). The relationship of emotional styles inthe lives of youths to the five-factor personalitytraits, depression, anxiety, and strees. Journal of Youth Research, 3(2): 161-174.
Koole SL. (2009). The psychology of emotion regulation an integrative review. Cognition Emotion. 23(1): 4-41.
Lipman, M. (1993). Promoting better classroom thinking. Educational Psychology, 13(3-4), 291-304.
McClelland, M. M., & Morrison, F. J. (2003). The emergence of learning-related social skills in preschool children. Early Childhood Research Quarterly, 18(2), 206-224.
Murris, K. (2015). The philosophy for children curriculum: Resisting ‘teacher proof’ texts and the formation of the ideal philosopher child. Stud Philos Educ, 35(1), 63–78.
Nia, A. T., & Heibati, S. (2014). The Community of Inquiry, an Approach for Enhancing Creativity. Stud, 4(3), 527-531.
Nia, A. T. (2014). Foster Self-esteem in Adolescents: Lipmann Approach. Stud, 4(1), 01-05.
Pankratova, A. A. (2010). The practical, the social and the emotional types of intellect: A comparative analysis. VoPRosy Psikhologii, (2), 111.
Sanjana, M., & Whitebread, D. (2005). Philosophy for children and Moral Development in the India context, Cambrige University. 21 (3): 1-13.
Topping, K. J. (2003). "Developing Thinking Skills with peers, parents & Volunteers", Thinking Classroom (I.R.A), Vol. 4, No. 4.