اثربخشی آموزش ارزش‌های اخلاقی (از طریق قصه‌گویی و پویانمایی) بر رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، یزد، ایران

2 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه یزد

3 استایار گروه علوم تربیتی دانشگاه یزد

4 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه یزد

چکیده

هدف پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی آموزش ارزش‌های اخلاقی (از طریق قصه‌گویی و پویانمایی) بر رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی بود. روش پژوهش، از نوع طرح های عاملی «شبه آزمایشی» بود.  102 کودک یک مرکز پیش دبستانی از جامعه آماری کودکان پیش­دبستانی ناحیه دو شهر یزد در سال 1394 انتخاب شده و به پنج گروه معادل منتسب شدند. در نهایت به تصادف چهار گروه به عنوان گروه آزمایش (جنسیت* قصه/کارتون) و یک گروه کنترل (پسر بدون مداخله) انتخاب شدند. آموزش ارزش­های اخلاقی گروه­های آزمایش از طریق قصه­گویی یا پویانمایی در ده جلسه سی دقیقه­ای اجرا شد. قبل و بعد از آموزش، پرسشنامه مهارت­های اجتماعی ویرت (1984) توسط والدین و مربیان تکمیل شد. تحلیل داده­ها با استفاده از آزمون مانکوا، تحلیل کواریانس و تحلیل واریانس انجام شد. یافته ها نشان داد از نظر والدین، آموزش ارزش­های اخلاقی از طریق کارتون (موثرتر در پسران) و قصه­گویی (موثرتر در دختران) به طور معناداری (001/0 > p) باعث رشد مهارت­های اجتماعی کودکان (در محیط غیررسمی خانه) می­شود. همچنین از نظر مربیان، آموزش ارزش­های اخلاقی از طریق قصه گویی به طور معناداری (001/0> p) باعث رشد مهارت­های اجتماعی کودکان ( در محیط رسمی آموزشگاه) می­شود. در مجموع، مهارت اجتماعی دختران از پسران دوره پیش دبستانی بالاتر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing Parents & Coaches' Views on the Field investigate the effectiveness of teaching ethical values (through storytelling and animation) on the development of social skills of pre-school children

نویسندگان [English]

  • mohadese mohamadi nasrabad 1
  • seyed kazem alavi langrodi 2
  • Ahmad Zandvanian 3
  • Mahdiye Estabraghi 4
1 Master of Educational Psychology, Yazd, Iran
2 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Yazd University
3 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Yazd University
4 Master of Educational Psychology, Yazd University
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of moral values teaching (through storytelling and animation) on the development of social skills of pre-school children. The research method was "quasi-experimental" –factorial design. The statistical population of this study included all pre-school children of area two of Yazd in 2015, based on the sampling, 102 pre-school children were selected and divided in to five groups. Finally, by random selection, four groups (two boys and two girls groups) were selected as the experimental group (storytelling, cartoon) and one group as control group. Moral values were taught to experimental groups in 10 sessions of 30 minutes through storytelling or animation. Social Skills Questionnaire (Weert, 1984) completed by parents and educator`s before and after of treatment. Data was analyzed using descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (MANCOVA test and covariance analysis). The results of the MANCOVA test in the parents’ group showed that moral values teaching through cartoon and storytelling significantly (p

کلیدواژه‌ها [English]

  • ethical values teaching
  • storytelling
  • animation
  • Social skills
  • pre-school children

مراجع

-         پاکدامن، فاطمه؛ داودی، ایران و مهرابی­زاده­هنرمند، مهناز (1394). تاثیر قصه‌درمانی بر اضطراب، درد و خشم از دندانپزشکی در کودکان 4-8 سال تحت مراقبت از دندانپزشکی. دندانپزشکی کودکان ایران، 10 (2)، 16-7.
-         پالانت، جولی (1389). تحلیل داده­های علوم رفتاری با برنامه spss. ترجمه اکبر رضایی. تبریز: انتشارات فروزش. 
-         جلیلی آبکنار، سیده سمیه.(1389). آموزش مهارت‌های اجتماعی به دانش‌آموزان آسیب دیده اجتماعی.  تعلیم و تربیت استثنایی، (104):72- 66.
-         جمالی فیروزآبادی، محمود و آقائی میبدی، آزاده (1394). بررسی تأثیر قصه‌گویی بر مهارت­های اجتماعی و رابطه کودک با والد کودکان پیش‌دبستانی. تحقیقات روانشناختی، 22، 90-79.
-         حسین خانزاده، عباسعلی و یعقوب نژاد، ساجد (1389). بررسی مهارت های اجتماعی مورد نیاز دانش آموزان با نیازهای ویژه در محیط های شغلی، تعلیم و تربیت کودکان استثنایی، (106): 17-4.
-         خاکپور، مسعود و مهرآفرید، معصومه (1391). قضاوت اخلاقی کودکان پیش‌دبستانی پنج و شش‌‌ساله، تفکر و کودک، 3(1)، 1-14.
-         خسروی، زهره و باقری، خسرو. (1387). راهنمای درونی کردن ارزش‌های اخلاقی از طریق برنامه درسی. مطالعات برنامه درسی، 2 (8)، 105- 81.
-         رجب پور فرخانی، سمیه و جهانشاهی، فاطمه (1390). اثربخشی قصه‌درمانی در کاهش اختلال رفتاری دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی. تفکر و کودک، 2(2)، 19-35.
-         رجبی همدانی، مهسا؛ بیگ زاده، خلیل؛ ناجی، سعید و اسفندیاری، سیمین (1396). افسانه‌های ایرانی پریان ابزاری برای فکرپروری کودکان (رهیافتی آموزشی بر اساس نظریة لیپمن). تفکر و کودک، 8(2)، 59-86.
-         رضایی آقاجان، مریم؛ منادی، مرتضی و اخوان تفتی، مهناز (1398). مقایسه‌ بازی‌های سنتی و نوین دوره ابتدایی از منظر ارزش‌آموزی. تفکر و کودک، 10(1)، 1-17.
-         روشن چسلی، رسول (1392). تأثیر قصه‌گویی مبتنی بر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر بهبود مهارت‌های اجتماعی و مشکلات رفتاری دانش‌اموزان پسر 8 تا 10 ساله مبتلا به اختلال رفتار مقابله‌ای و بی‌اعتنایی (ODD). روانشناسی بالینی، 10 (3)، 93- 73.
-         سپهر، حمید و زمانی ، رویا (1395). فراگیرنده و مدیریت یادگیری. تهران: کتاب ماه.
-         سلیمان نژاد، اکبر و سودی، حورا.(1392). بررسی تأثیر آموزش مهارت های اجتماعی از طریق قصه های قرآنی بر کودکان. روان شناسی و دین، 7(2):98- 81.
-         سنتراک، جان دبلیو (1385). روان شناسی تربیتی. ترجمه مرتضی امیدیان. یزد: انتشارات دانشگاه یزد.
-         شکوفه‌فرد، شایسته؛ مظاهری، محمدعلی و طهماسیان، کارینه (1394). اثربخشی قصه گویی بر کاهش مشکلات زمان خواب و بهبود رابطه کودک- مادر. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 11 (43)، 283- 273.
-         شکوهی، غلامحسین (1381). تعلیم و تربیت و مراحل آن. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
-         طهماسبی آشتیانی، سمیرا؛ آبام، زویا و تاجداران، منصور.(1393). تأثیر کتاب درمانی بر مهارت‌های اجتماعی کودکان دختر و پسر12-7 سال عضو فعال کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تهران. کتابداری و اطلاع رسانی(67):156- 138.
-         عباسی، سمیرا؛ عسگری، زهره و مهرابی، طیبه (1394). بررسی ارتباط سبک فرزندپروری زنان شاغل در مراکز درمانی با اضطراب، گوشه گیری و پرخاشگری کودکان پیش دبستانی. پژوهش پرستاری، 11 (2)، 71-63.
-         علی اکبری، مهناز؛ علیپور، احمد و درنجفی شیرازی، مهناز(1393). اثربخشی قصه‌گویی بر مولفه‌های هوش اخلاقی کودکان دختر پیش دبستانی در شهر اصفهان. شناخت اجتماعی، 3(2)، 33- 43.
-         کاردان، علیمحمد (1381). سیر آرای تربیتی در غرب. تهران: سمت.
-         کربی، فیلیپ (1995). قصه‌گویی و قصه‌خوانی، روش علمی برای پرورش و یادگیری. ترجمه حمید سپهر و رویا زمانی. یزد: انتشارات تیک.
-         کردی، احسان؛ کیان پور قهفرخی، فاطمه و شهنی ییلاق، منیجه.(1389). مقایسه مهارت‌های اجتماعی، خودپنداره و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر کم شنوای مدارس راهنمایی عادی و استثنایی شهر اهواز. تعلیم و تربیت استثنایی، (104):15- 4.
-         کریمی، عبدالعظیم (1385). مراحل شکل‌گیری اخلاق در کودک، روانشناسی رشد، تهران: عابد.
-         گودرزی، نسرین؛ مکوند حسینی، شاهرخ؛ رضایی، علی محمد و اکبری بلوطبنگان، افضل(1393). اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی به روش قصه‌گویی بر میزان کمرویی دانش‌آموزان. مطالعات­روان شناسی بالینی، 5(17):136- 121.
-         مفیدی، فرخنده و کفیلی مقدم، سیما (1391). اثربخشی آموزش اخلاق به کمک فیلم‌های­پویانمایی در رشد اخلاقی دانش‌آموزان پیش‌دبستانی. تحقیقات روانشناختی، 4 (15)، 14- 1.
-         مقتدری، نازفر و رفاهی، ژاله.(1390). اثربخشی آموزش ارزش های زندگی بر رشد اجتماعی کودکان و خودکارآمدی والدین آن ها. پژوهش در برنامه ریزی درسی،8(30):47- 39.
-         ناخدا، مریم و جوادی، آرزو. (1392). قصه گویی دیجیتالی در وب سایت‌های کودکان و نوجوانان ایران: الزامات و راهکارها. فصلنامه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 20(1):171- 151.
-         همایی، رضا؛ کجباف، محمدباقر و سیادت، سیدعلی (1388). تاثیر قصه­گویی بر سازگاری کودکان. مطالعات روانشناختی، 5 (2)، 149-133.
-         یاوندحسنی، اصغر؛ فرحبخش، کیومرث و شفیع آبادی، عبداله (1393). بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و قصه درمانی بر کاهش اختلالات رفتاری نوجوانان. پژوهش­های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 4 (1)، 94- 71.
-         یحیی محمودی، ندا؛ ناصح، اشکان؛ صالحی، سیروس و تیزدست، طاهر (1392). اثربخشی آموزش گروهی مهارت­های اجتماعی مبتنی بر قصه­گویی بر مشکلات رفتاری برونی­سازی شده کودکان. روانشناسی تحولی، 9(35)، 257-249.
-          Berney, S & Bétrancourt, M. (2016). Does animation enhance learning? A meta-analysis. Journal of Computers & Education. 101, 150-167.
-          Diergartena, A. K ., Möckelb, T ., Niedinga, N & Ohler, P. (2017). The impact of media literacy on children's learning from films and hypermedia. Journal of Applied Developmental Psychology. 48, 33–41.
-          Doris, J. & Stich, S. (2005). “As a Matter of Fact: Empirical perspective on Ethics,” in F. Jackson and M.Smith, Eds. The Oxford Handbook of Contemporary Philosophy. Oxford: Oxford University Press.
-          Emral. L. G. (2001). The role of Animation on personality children. American Meat Science Association, Kansas City, MO.
-          Habib, K. & Soliman, T. (2015). Cartoons’ Effect in Changing Children Mental Response and Behavior. Open Journal of Social Sciences, 3, 248-264. http://dx.doi.org/10.4236/jss.2015.39033
-          Hui, A, & Lou,S.(2006). Story telling for increase Social Skills. Center for child Development, Hong Kong.
-          Ivrendi, A. & Ozdemir, A.A, (2010). Mothers evaluation of cartoons influence on early childhood children. Procedia Social and Behavioral Sciences,2, 2561-2566.
-          Khantreejitranon,A (2018). Using a social story intervention to decrease inappropriate behavior of preschool children with autism. Kasetsart Journal of Social Sciences, 39,90-97.  
-          Lenhart,J., Lenhard, W., Vaahtoranta, E. & Suggate, S. (2020). More than words: Narrator engagement during storytelling increases children’s word learning, story comprehension, and on-task behavior. Early Childhood Research Quarterly, 51, 338-351.
-          Nair, A. (2020). Positive and negative effects of cartoons on child behavior and development. From http: www.parenting.firstcry.com (March,8,2020). 
-          Schramm, G. A. (2007). Impact on quality children's animation film. Microbiol. Methods, 64:266–274.
-          Tripathi, P., Singh, A. & Singh, A. (2016). The effect of cartoon on children. Asian J. Home Sci., 11 (2), 400-403, DOI: 10.15740/HAS/AJHS/11.2/400-403.
-          Unnsteinsdottir, K. (2012). The influence of sandplay and imaginative storytelling on children's learning and emotional-behavioral development in an icelandic primary school. The arts in psychotherapy, 39(4), 328-332.
-          Williamson, D.R. (2002). Effects of reading stories to teach ethics. Journal of Personality and Social Psychology. 70, 41-56.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار