تبیین الگوی آموزش سواد رسانه‌ای برای دانش‌آموزان دوره‌ی دوم ابتدایی بر اساس اصول فبک

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 . دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا، ، همدان، ایران.

3 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا، ، همدان، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، تبیین الگوی آموزش سواد رسانه‌ای برای دانش‌آموزان دوره‌ی دوم ابتدایی بر اساس اصول فبک است. رویکرد پژوهش از نوع ترکیبی (کیفی و کمی) و با استفاده از روش‌های تحلیل مفهومی، استنتاجی‌ پیش‌رونده و توصیفی-پیمایشی انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ارتباط قابل‌ملاحظه‌ای بین مؤلفه‌های فبک و شاخص‌های سطوح سواد رسانه‌ای (مصرف کارکردی، مصرف انتقادی، تولید-مصرف کارکردی و تولید-مصرف انتقادی) وجود دارد. از سوی دیگر اصول فبک شامل عقلانیت چون عامل سازمان دهنده، تعلیم و تربیت چون فرایند پژوهش، کلاس درس چون اجتماع پژوهشی و تفکر خودآگاهانه است که متناظر با آن‌ها ارتقای خود رهبری از طریق پرورش تفکر مراقبتی، انتقادی و خلاقانه، محتوای چالش‌انگیز با قابلیت پژوهشی، روش اجتماع پژوهشی مبتنی بر گفت‌وگو و شیوه‌ی خودارزیابی به‌عنوان عناصر ضروری الگوی سواد رسانه‌ای بر اساس فبک در دوره‌ی دوم ابتدایی استنتاج می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining Media Literacy Education Model for Second-Grade Elementary Students based on P4C Principles

نویسندگان [English]

  • Saeid Ansari 1
  • Farhad Seraji 2
  • MohammaRreza Yousefzadeh 3
1 Ph. D. Student in Philosophy of Education, Bu Ali Sina University, Hamadan.
2 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Bu Ali Sina University, Hamadan
3 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Bu Ali Sina University, Hamadan.
چکیده [English]

The main objective of the study is to explain the media literacy education model for second-grade elementary students based on philosophy for children (P4C) principles. The research study applies a mixed (qualitative and quantitative research) method, using concept analysis, progressive inductive and descriptive-survey approaches. Based on the findings, there are significant relationships between the components of P4C and the indicators of the levels of media literacy (functional consuming, critical consuming, functional prosuming, and critical prosuming). On the other hand, the P4C principles include rationality as an organizing factor, education as an inquiry process, classroom as a community of inquiry and self-conscious thinking. Correspondingly, promoting self-leadership through the development of caring, critical and creative thinking; challenging content with research capacity; method of dialogue-based community of inquiry; and self-evaluation technique are deduced as essential elements of the media literacy education model based on the philosophy for children in the second-grade elementary courses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media Literacy
  • Philosophy for Children (P4C)
  • Second-Grade Elementary
تسلیمی، محمد سعید و آمنه کلاته آقامحمدی (1394). «بازطراحی سازوکار سیاست‌گذاری رسانه‌ای متأثر از رویکرد ارتقای سواد رسانه‌ای (موردمطالعه: سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران)»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، س 2، ش 8.
تقی‌زاده، عباس و علی‌اصغر کیا (1393). «نیازسنجی برنامه آموزش سواد رسانه‌ای در مدارس»، فصلنامه مطالعات فرهنگ و ارتباطات، س 15، ش 26.
جلیلیان، سهیلا، احسان عظیمپور، و فریبا جلیلیان (1395). «اثربخشی برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش توانایی حل مسئله و قضاوت اخلاقی در دانش‌آموزان»، دو فصلنامه پژوهش‌های تربیتی، س 3، ش 32.
خانیکی، هادی، وحیده شاه‌حسینی، و فاطمه نوری راد (۱۳۹۵). «تبیین الگوی آموزش سواد رسانه‌ای در نظام آموزش‌وپرورش»، فصلنامه‌ی رسانه، س 27، ش 102.
دلاور، علی و وحیده شاه‌حسینی (1394). «نقش دوره آموزشی تفکر انتقادی و سواد رسانه‌ای در بازگشایی پیام»، فصلنامه‌ی انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، س 11، ش 39.
شریفی‌رهنمو، مجید، فرهاد سراجی، و سعید شریفی‌رهنمو (1397). «نیازهای سواد رسانه‌ای دانشجویان دوره کارشناسی»، دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، س 9، ش 18.
صباغ حسن‌زاده، طلعت (1394). طراحی الگوی برنامه درسی آموزش فلسفه برای کودکان در دوره‌ی ابتدایی بر اساس فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، پایان‌نامه‌ی دکتری، تهران: گروه علوم دانشگاه علامه طباطبائی.
صلواتیان، سیاوش، سید بشیر حسینی، و سینا معتضدی (1396). «طراحی الگوی آموزش سواد رسانه‌ای به نوجوانان»، دو فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی، س 6، ش 10.
صلواتیان، سیاوش و عظیمه شیخ حسینی (1395). «راهکارهای تقویت سواد رسانه‌ای دانش‌آموزان دبستانی در مصرف انتقادی بازی‌ها»، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت، ش 53.
قائدی، یحیی (1386). «امکان آموزش فلسفه به کودکان: چالش بر سر مفهوم»، فصل‌نامه مطالعات برنامه درسی، س 2، ش 7.
کومبز، جرالد آر و لوروی بی دنیلز (1387). پژوهشفلسفی: تحلیلمفهومی (ترجمه‌ی خسرو باقری)، تهران: انتشارات سمت.
کیارسی، سمیه، یحیی قائدی، سعید ضرغامی، و یزدان منصوریان (1395). «تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان در بالا بردن آگاهی‌های رسانه‌ای دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر دزفول»، فصلنامه علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، س 2، ش 6.
ملکی، حسن (1386). برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل)، مشهد: انتشارات پیام اندیشه.
موسوی‌نژاد، حمیده (1394). بررسی تأثیر مشارکت در حلقه‌های کندوکاو فلسفی بر رشد تفکر انتقادی در سواد رسانه‌ای (تبلیغات تلویزیونی) در دانش‌آموزان دختر کلاس هفتم شهر تهران سالتحصیلی 94-93، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، تهران: گروه علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی.
نصیری، بهاره و آمنه بختیاری (1398). «بررسی و نقد کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای»، فصلنامه رسانه، س 30، ش 2.
نصیری، بهاره، آمنه بختیاری، و هادی حسینی (1397). «آموزش سواد رسانه‌ای به دانش‌آموزان پایه ششم با رویکردی بر تفکر انتقادی»، پژوهش در نظام‌های آموزشی، س 12، ویژه‌نامه.
هدایتی، مهرنوش (1396). «صعودی سالم، رویکرد نقد مراقبتی»، پژوهش‌نامه‌ی انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، س 7، ش 17.
هدایتی، مهرنوش و مژگان کوشا (1396). «مشارکت در «حلقه‌های کندوکاو» و تأثیر آن بر مهارت تفکر انتقادی در سواد رسانه‌ای (انیمیشن)»، رسانه و فرهنگ، س 7، ش 1.
Arke, Edward T and Brian A. Primack (2009). “Quantifying Media Literacy: Development, Reliability, and Validity of a New Measure”, Educational Media International, vol. 46, no. 1, 53-65.
Art, Silverblatt (2018). “Media Literacy and Critical Thinking”, International Journal of Media and Information Literacy, vol. 3, no. 2, 66-71.
Cam, Philip (2014). “Philosophy for Children, Values Education and the Inquiring Society”, Educational Philosophy and Theory, vol. 46, no. 11, 1203-1211.
Chang Chiung-Sui, Eric Zhi-Feng LIU, Chun-Yi LEE, Nian-Shing CHEN, Da-Chian HU, and Chun-Hung LIN (2011). “Developing and Validating a Media Literacy Self-Evaluation Scale (MLSS) for Elementary School Students”, Turkish Online Journal of Educational Technology, vol. 10, no. 2, 63-71.
Chen, Der-Thanq, Tzu-Bin Lin, Jen-Yi Li, and Ling Lee (2018). “Establishing the Norm of New Media Literacy of Singaporean Students: Implications to Policy and Pedagogy”, Computers & Education, no. 124, 1-13.
Chen, Der-Thanq, Jing Wu, and Yu-mei Wang (2011). “Unpacking New MediaLliteracy”, Journal on Systemics”, Cybernetics and Informatics, vol. 9, no. 2, 84-88.
Di Masi, Diego, and Marina Santi (2016). “Learning Democratic Thinking: a Curriculum to Philosophy for Children as Citizens”, Journal of Curriculum Studies, vol. 48, no. 1, 136-150.
Duytschaever, Inge, and Peter Conradie (2016). “Philosophy with Children: Helping Designers Cooperate with Children”, IDC '16 Proceedings of the The 15th International Conference on Interaction Design and Children,736-741.
Eristi, Bahadir, and Cahit Erdem (2017). “Development of a MediaLliteracy Skills Scale”, Contemporary Educational Technology, vol. 8, no. 3, 249-267.
Gazard, Ann (2013). “Do You to Know Philosophy to Teach Philosophy to Children? A Comparison of Two Approaches”, Analytic Teaching And Philosophical Praxis, vol. 33, no. 1, 45-53.
Hallaq, Tom (2016). “Evaluating Online Media Literarcy in Higher Education: Validity and Reliability of the Digital Online Media Literarcy Assessment (DOMLA)”, Journal of MediaLliteracy Education, vol. 8, no. 1, 62-84.
Kellner, Douglas, and Jeff Share (2007). “Critical MediaLliteracy is Not an Option”, Learning Inquiry, no.1: 59-69.
Koc, Mustafa, and Esra Barut (2016), “Development and Validation of New MediaLliteracy Scale (NMLS) for University Students”, Computers in Human Behavior, no. 63, 834-843.
Koltay, Tibor (2011). “The Media and the Literacies: MediaLliteracy, Information Literacy, Digital Literacy. Media”, Culture & Society, vol. 33, no. 2, 211-221.
Lee, Ling, Der-Thanq Chen, Jen-Yi Li, and Tzu-Bin Lin (2015). “Understanding New MediaLliteracy: The Development of a Measuring Instrument”, Computers & Education, no. 85, 84-93.‏
Lipman, Matthew (2003). Thinking in education. Cambridge and New York: Cambridge University Press.‏
Livingstone, Sonia (2014). “Developing social MediaLliteracy: How Children Learn to Iinterpret Risky Opportunities on Social Network sites”, Communications, vol. 39, no. 3, 283-303.‏
Li-Vollmer, Meredith (2002). “Race Representation in Child-targeted Television Commercials”, Mass Communication & Society, vol. 5, no. 2, 207-228.‏
Lukey, Benjamin (2012). “Philosophy for Children in Hawaii: A Community Circle Discussion”, Educational Perspectives, vol. 44, no. 2, 32-37.
Mader, Sharon (2012). “Transforming Students into Scholars: Creating MIL Competencies through Communicating Research”. Paper presented at the International Conference on Media and Information Literacy for Knowledge Societies, Moscow: Russian Federation.
Naji, Saeed, and Parvaneh Ghazinezhad (2012). “An Experience in P4C Some Observations on Philosophy for Children with Iranian Primary School Children”, Thinking: Journal of Philosophy for Children, vol. 20, no. ½, 82-87.
Potter, W. James (2013). “Review of Lliterature on MediaLliteracy”, Sociology Compass, vol. 7, no. 6, 417–435.
Sharp, Ann Margaret (2014). “The Other Dimension of Caring Thinking (with a new commentary by Phillip Cam)”, Journal of Philosophi in School, vol. 7, no. 6, 15-21.
Sur, Emine, Emre Ünal, and Kamil Iseries (2014). “Primary School Second Grade Teachers’ and Students’ Opinions on MediaLliteracy”, Comunicar, vol. 21, no. 42 , 119-127.‏
Tornero, JM Pérez, and Tapio Varis (2010). MediaLliteracy and New Humanism. Moscow: UNESCO Institute for Information Technologies in Education.
Sortanidou, Xanthippi, Thanasis Daradoumis, and Elena Barberá-Gregori (2020). “Convergence among Imagination, Social-Emotional Learning and MediaLliteracy: an Integrative Literature Review”, Early Child Development and Care, 1-14.‏
Wang, Haoyu (2017). “The Integration of MediaLliteracy Education into Ideology and Morality Education at China's High Schools”. In 2nd International Conference on Contemporary Education, Social Sciences and Humani
ties (ICCESSH 2017), Atlantis Press.‏