بررسی تطبیقی جایگاه تفکر فلسفی در بازنویسی داستان ‌«حی بن یقظان» کیلانی و «بچۀآدم» آذریزدی، با نظریه لیپمن

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی

2 دانشیار زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی

3 استاد زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی

چکیده

این مقاله به هدف بررسی تطبیقی بازنوشته­ی کتاب «حی بن یقظان» اثر کامل کیلانی( 1105م- 1185م) ) از مصر و مهدی آذر­یزدی(1300ه- 1388ه) از ایران است تا مشخص گردد که حضور مؤلفه­های نظریه­ی لیپمن در این دو بازنوشته که در راستای آموزش تفکّر در کودکان تدوین گردیده­اند، چگونه است؟ روش این جستار؛ توصیفی-تحلیلی و برپایه نظریه «متیو لیپمن» نگاشته شده است. دستاورد این پژوهش، حاکی از آن است که اگرچه محور و اساس بازنوشته­ی این دو داستان، بازتاب­دهنده تفکّر فلسفی است، اما سبک و شیوه­ی بیان آندو در آموزش اندیشه برای کودکان باتوجه به نظریه­ لیپمن در مسیر برانگیختن روح اندیشه و تفکّر نیست. اما با تغییر و تبدیل و ایجاد سؤال و قرار دادن در حالت تحیّر می­تواند در این برنامه مناسب باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative analysis of rewriting ‘Hayyebne Yaqzan’ written by Kamel Kilani and ‘bacheye adam’ written by Mahdi Azar Yazdi based on Lipmann’s theory

نویسندگان [English]

  • Seyyede Zahra Hoseini Talemi 1
  • Toraj Zinivand 2
  • Ali Akbar Mohseni 2
  • Yahya Marouf 3
1 Ph.D. candidate of Arabic, Razi university, Kermanshah, Iran
2 . Associate Professor of Arabic Language and Literature Razi University, Kermanshah, Iran
3 Professor of Arabic Language and Literature, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

This article has been written focusing on the comparative analysis of rewriting ‘Hayyebne Yaqzan’ written by Kamel Kilani from Egypt and Mahdi Azar Yazdi from Iran in order to determine how the elements of Lipmann’s theory in these two rewritten works are, while focusing on teaching thoughts in children. The method of this study is descriptive-analytic and has been written on the basis of Matthew Lipmann’s theory. The achievements of this study show that although the focus of rewriting these two stories reflects philosophical thoughts, the methods of them about teaching children’s thoughts has not been on the basis of developing thoughts. However, they can be useful in this program by modifying and creating questions and astonishing the audience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adam's childhood
  • Hayban Ibn Yaqzan
  • children's philosophical stories
  • Lippmann theory
 ابراهیمی، نادر. (1353) فارسی­نویسی برای کودکان، تهران: انتشارات ایران کتاب.
آذریزدی. مهدی.(1391)، «نظرات مهدی آذریزدی در باب بازنویسی در یک نوشتۀ منتشرنشده از او»، فرهنگ­و مردم، شماره 43 و 44.
آذریزدی، مهدی.(1372)، قصه­های تازه از کتاب­های­کهن، بچۀآدم، چاپ دهم، تهران: چاپ گلشن.
پناهی، مهین. (1390)، «بررسی و مقایسه شیوه آموزش تفکّر نزد فریدالدین عطار و متیو لیپمن»، مجله تفکر و کودک، شماره 3 (علمی- پژوهشی)،صص3-24.
حجوانی، مهدی. (1381)، یکی­بود یکی­نبود کلاغه به خونه­اش نرسید " گزارش هجدهمین نشست نقد ادبی"، کتاب ماه کودک و نوجوان ، آبان ماه.
رشتچی، مژگان (1389) «ادبیات داستانی کودکان و نقش آن در رشد تفکّر»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال اول: شماره دوم: صص23-37.
رهگذر، رضا(1366)، و امّا بعد... (چندو­چونی در ادبیات کودکان و نوجوانان). تهران: حوزه­ی هنری.
الشارونی، یوسف. (1994)، «کامل کیلانی و مکتبته الثلاثیة»، مجله ادبیات و زبان­ها، القصة، العدد75، صص 22-30.
شعاری­نژاد، علی­اکبر (1374) روان­شناسی رشد، چاپ دوازدهم، تهران: اطلاعات.
عظمت­مدارفرد، فاطمه.(1396)، شناسایی مؤلفه­های تفکر فلسفی لیپمن در منتخب داستان‌های طنز ادب فارسی و تدوین راهنمای داستان­ها، پایان­نامه دکتری، اصفهان: علوم تربیتی.
عمرو، محمد جمال و آخرون.(1411ه )، المدخل الی ادب الاطفال، عمان: دار ایمان.
عوض، احمد عبده.(1421ه-2000م)، ادب الطفل العربی رؤی جدیدة و صیغ بدیلة، مصر: دار الشامی للنشر و التوزیع.
فیشر، رابرت.(2005)، آموزش تفکّر به کودکان، ترجمۀ مسعود صفایی مقدم و افسانه نجاریان، اهواز: رسش.
قائدی، یحیی. (1383)، آموزش فلسفه به کودکان، بررسی مبانی نظری، تهران: انتشارات دواوین.
کم، فلییپ.(1386)، داستان­های فکری(2) راهنمای معلم،کتاب کار عملی، ترجمه: احسانه باقری، تهران: نشر علم.
کیلانی، کامل.(بی­تا)، حی­بن یقظان، کلمات عربیة للترجمة و النشر، مصر: القاهرة.
 حبیبی عراقی، لیلا.(1392)، «خوانش فلسفی گزیده متون داستانی کلاسیک فارسی متناسب با اهداف برنامه فلسفه برای کودکان: گلستان سعدی-بوستان سعدی- مثنوی معنوی- کلیله­ودمنه»، پژوهشگاه علوم انسانی، سال چهارم، شماره دوم، صص75-100.
میرصادقی، جمال. (1380)، عناصر داستان، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سخن.
ناجی،سعید( 1389)، فلسفه برای کودکان و تحول در نظام آموزش­و پرورش، اطلاعات: حکمت و معرفت.
ناجی، سعید.(1390)، کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان، گفت­وگو با پیشگامان، جلد 1و2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
Splitter, Laurence (1993). “Philosophy for Children an Important Curriculum, Innovation”, in Matthew Lipman(ed), Thinking Children and Education, USA:Kendall/Hunt.