شناسایی و تدوین الگوی برنامة درسی آموزش فلسفه به کودکان (پژوهش ترکیبی اکتشافی متوالی)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ساری، ایران

2 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ساری، ایران

3 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ساری، ایران

چکیده

هدف تحقیق حاضر شناسایی و تدوین الگوی برنامة درسی آموزش فلسفه به کودکان بود. این پژوهش ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی بود که جامعۀ آماری پژوهش در بخش کیفی کلیه خبرگان دانشگاهی و صاحب­نظران آموزش و پرورش بودند که با استفاده از روش نمونه­گیری هدفمند 21 نفر به­عنوان نمونه انتخاب شدند. در بخش کمی، جامعه آماری شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی آموزش‌وپرورش شهر تهران بودند که از بین آنها با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای تصادفی 420 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده‌ها در بخش کیفی از مصاحبه­ی نیمه­ساختار یافته و در بخش کمی، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روش تحلیل داده­ها در بخش کیفی کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه‌پردازی داده بنیاد بود و در بخش کمی، ­همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی بود که  با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS-v21، Smart Pls-v3 و Lisrel-v8 تحلیل شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که آموزش فلسفه به کودکان شامل سه بعد کلی عوامل تشکیل دهنده(ذهنیت فلسفی، گفت­و گوی فلسفی و تعلیم تربیت فلسفی)،  عوامل تاثیرگذار(برنامه درسی، معلم و مدیریت) و عوامل تاثیرپذیر(تفکر انتقادی، خردمندی و خودکارآمدی) است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل ارائه شده از برازش مطلوبی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying and Developing a Curriculum Model for Teaching Philosophy to Children (An Exploratory-Sequential Mixed-Method Research)

نویسندگان [English]

  • Morteza Abedini Nazari 1
  • Seyedeh Esmat Rasouli 2
  • Saeed Saffarian Hamedani 3
1 PhD Student of Philosophy of Education, Islamic Azad University, Sari Branch, Sari, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Islamic Azad University, Sari Branch, Sari, Iran.
3 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Islamic Azad University, Sari Branch, Sari, Iran.
چکیده [English]

The purpose of the present study was to identify and develop a curriculum model for teaching philosophy to children. The study was a mixed exploratory-sequential study. The statistical population of the study in the qualitative part included all the academic and education experts, out of whom 21 people were selected as the sample size using purposive sampling method. In the quantitative part, the statistical population included all elementary school teachers in Tehran, among whom 420 people were selected as a sample using random cluster sampling method. In order to collect the data, in the qualitative part of the research a semi-structured interview, and in the quantitative part a researcher-made questionnaire were used. The method of data analysis in the qualitative part was theoretical coding, and in the quantitative section Pearson correlation and factor analysis were employed using SPSS-v21, Smart Pls-v3 and Lisrel-v8 softwares. The results showed that teaching philosophy to students includes three general dimensions of constituent factors (philosophical mentality, philosophical dialogue and philosophical education), influencing factors (curriculum, teacher and management) and influenced factors (critical thinking, wisdom and self-efficacy). The results of confirmatory factor analysis showed that the proposed model has a good fit.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Curriculum Model
  • Philosophy Teaching
  • Students
  • Mixed Research

مراجع

افشاری کاشانیان، امید؛ زهراکار، کیانوش؛ محسن­زاده، رشاد و تاجیک اسماعیلی، عزیزالله(1397). شناسایی عوامل زمینه­ساز خیانت زناشویی در زنان. پژوهش­­های مشاوره، 18(71): 123-156.
برهمن، مریم و خدابخشی صادق آبادی، فاطمه (1396). آموزش فلسفه به کودکان. مجله پیشرفت های نوین در علوم رفتاری، 2(9)، 104-90.
جلیلیان، سهیلا؛ عظیم­پور، احسان و جلیلیان، فریبا(1396). اثربخشی برنامۀ آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش توانایی حل مسأله و قضاوت اخلاقی در دانش­آموزان. پژوهش­های تربیتی، 32: 81-101.
دره زرشکی، نسرین؛ برزگر بفرویی، کاظم و زندوانیان، احمد(1396). اثربخشی آموزش فلسفه به شیوه حلقه کندوکاو بر تفکر انتقادی در دانش­آموزان دوره ابتدائی. فصلنامه روانشناسی شناختی، 5(2): 67-78.
رضایی، هما؛ شفیع­آبادی، عبدالله؛ قائدی، یحیی؛ دلاور، علی و اسمعیلی، معصومه(1392). بررسی اثربخشی اجرای برنامه فلسفه برای کودکان به شیوه اجتماع پژوهشی در افزایش هوش هیجانی دختران دبیرستانی. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 30(9): 80-105.
سالمی، یلدا؛ مجلل چوبقلو، محمدعلی و حجتی، سیدعبدالله(1397). شناسایی الزامات طراحی برنامة درسی آموزش فلسفه به کودکان ازدیدگاه معلمان دورة ابتدایی شهرستان بناب در سال تحصیلی. تفکر و کودک، 9(2): 71-92.
سرمدی، محمدرضا و فرامرزی گروسی، سولماز (۱۳۹۵). پارادایم­های یاددهی یادگیری در هزاره سوم، چهارمین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی وروانشناسی، آسیب­های اجتماعی و فرهنگی ایران، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
شاه محمدی، نیره (1393). تربیت معلم آلمانی؛ جایگاه شایستگی حرفه ای معلمان در آلمان. رشد معلم، 284: 44-42.
شاه محمدی، نیره (1399). بررسی اثربخشی آموزش فلسفه به کودکان بر تفکرانتقادی دانش آموزان پایه ششم. تفکر و کودک، 11(1): 5831.
قائدی، یحیی و سلطانی، سحر(1390). فلسفه ویتگنشتاین و برنامه فلسفه برای کودکان (P4C). تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 2(1)، 107-91.
محمدی، محمد؛ سادات فدوی، محبوبه و فرهادی، هادی(1397). ارائه­ی مدلی برای توانمندسازی مدیران مدارس ابتدایی. فصلنامه مدیریت مدرسه، 6(2): 204-223.
محمودی، سیروس(1398). فراتحلیل اثربخشی اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر مهارت‌های فکری دانش­آموزان. تفکر و کودک، 10(2): 263-286.
مقصودی، جهانگیر؛ اعتمادی­فر، شهرام و حقانی، فریبا(1389). راه­های پرورش تفکر انتقادی دانشجویان، چالشی بزرگ درآموزش بالینی پرستاری. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 10(5): 110-120.
نوری حسن­آبادی، کرامت الله؛ سبحانی، عبدالرضا؛ هاشم­زاده خوراسگانی، غلامرضا و عباس­پور اسفدن، قنبر(1399). ارائه الگوی ارتقای کیفیت آوزش با استفاده از فناوری­های نوظهور در هوشمندسازی مدارس. فصلنامه مدیریت مدرسه، 8(1): 1-30.
 
 
Barber, M., Whelan, F., & Clark, M. (2010). Capturing the leadership premium: How the world's top school systems are building leadership capacity for the future. McKinsey.‏
Bialystok, L., Norris, T., & Pinto, L. E. (2019). Teaching and learning philosophy in Ontario high schools. Journal of Curriculum Studies, 51(5), 678-697.‏
Borjali, M., Abbasi, M., Asadian, A., Ayadi, N. (2017). Effectiveness of group logo therapy on the anxiety of death and life expectancy of patients with stomach cancer, Jundishapur Sci Med J. 15 (6), 635-646.
Erickson, H. L., Lanning, L. A., & French, R. (2017). Concept-based curriculum and instruction for the thinking classroom. Corwin Press.‏
Ghanizadeh, A. (2017). The interplay between reflective thinking, critical thinking, self-monitoring, and academic achievement in higher education. Higher Education, 74(1), 101-114.
Goering, S., Shudak, N. J., & Wartenberg, T. E. (Eds.). (2013). Philosophy in schools: An introduction for philosophers and teachers. Routledge.‏
Gorard, S., Siddiqui, N., & See, B. H. (2017). Can ‘Philosophy for Children ‘improve primary school attainment? Journal of Philosophy of Education, 51(1), 5-22.‏
Hand, M. (2018). On the distinctive educational value of philosophy. Journal of Philosophy in Schools, 4(2), 4–19.
Haynes, A. (2002). Children as philosopher. Rutledge Flamer, London and New York, 47.‏
Lipman, M. (2017). The Institute for the Advancement of Philosophy for Children (IAPC) program. History, Theory and Practice of Philosophy for Children: International Perspectives, 3-11.‏
Murris, K. S. (2008). Philosophy with children, the stingray and the educative value of disequilibrium. Journal of Philosophy of Education, 42(3‐4), 667-685.‏
Othman, M. S., & Kassim, A. Y. (2017). Teaching Practice of Islamic Education Teachers Based on Higher Order Thinking Skills (HOTS) in Primary School in Malaysia: An Overview of the Beginning. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 7(3), 401-415.
Topping, K. J., Trickey, S., & Cleghorn, P. (2019). A Teacher's Guide to Philosophy for Children. Routledge.
Wilson, A. L., & Harris, S. R. (2018). Collaborative Occupational Therapy: Teachers' Impressions of the Partnering for Change (P4C) Model. Physical & occupational therapy in pediatrics, 38(2), 130-142.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار