اثربخشی آموزش تفکرمراقبتی بر به‌زیستی دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری روانشناسی تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار روانشناسی تربیتی و مشاوره، دانشگاه تهران ، تهران، ایران

3 دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت ، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی،دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی ، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر آموزش تفکر مراقبتی واثربخشی آن بر به‌زیستی دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی را بررسی کرده است. این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری (دو ماه بعد) با گروه کنترل بین 120 نفر از دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی در سال تحصیلی 99-1398 در شهرهای تهران، ورامین انجام شد. دانش‌آموزان با روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه 60نفره مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش، نسخه کوتاه پرسش‌نامه توانمندی‌ها و فضیلت‌های منش نوجوان و پرسش‌نامه تفکر مراقبتی هدایتی بود. آموزش تفکر مراقبتی در 15 جلسه 90دقیقه‌ای به‌صورت آنلاین برای گروه مداخله برگزار شد.گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. تحلیل داده‌ها با آزمون تحلیل کوواریانس چند‌متغیره و آزمون تعقیبی بونفرونی صورت گرفت. آموزش تفکر مراقبتی باعث افزایش معنی‌دار میانگین نمرات متغیرهای تفکر مراقبتی و به‌زیستی و مولفه‌های آن‌ها در گروه مداخله شد (001/0p<) در مقایسه زوجی، بین مراحل پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیش‌آزمون-پیگیری تفاوت معنی‌داری وجود داشت (001/0p<)، در حالی که بین مراحل پس‌آزمون- پیگیری تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (05/0p>). آموزش تفکر مراقبتی باعث ارتقای بهزیستی و تمام مؤلفه‌های آن در دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of caring thinking training on the well-being of sixth grade elementary students

نویسندگان [English]

  • Tahere Shefaee 1
  • Elaheh Hejazi 2
  • Yahya Ghaedi 3
1 PhD Student, Educational Psychology, University of Tehran,Tehran,Iran.
2 Associate Professor, Educational Psychology and Counseling, University of Tehran,Tehran,Iran
3 Associate Professor, psychology and Educational Science Faculty, University of Kharazmi, Tehran,
چکیده [English]

The present study examined the teaching of caring thinking and its effectiveness on the well-being of sixth grade elementary students. This quasi-experimental study was conducted with pre-test, post-test and follow-up design (two months later) with a control group of 120 sixth grade elementary students in the academic year 2020-2021 in Tehran, Varamin. Students were selected by multi-stage random sampling method and randomly divided into two groups of and Virtues Questionnaire and the Guided Careful Thinking Questionnaire. Teaching caring thinking in 15 sessions of 90-minutes each, while the control group was not subjected to the training. Collected data were analyzed with the statistical software SPSS 21 using multivariate analysis of covariance (MANCOVA) and Bonferroni post hoc test. Teaching caring thinking significantly increased the average scores related to caring thinking and well-being variables and their components in the intervention group (p<0.001). In a pairwise comparison, there was a significant difference between pre-test vs post-test and pre-test vs follow-up stages (p<0.001), while no significant difference was observed between post-test vs follow-up stages (p<0.05). As a result, teaching caring thinking promotes well-being and all its components in sixth grade elementary school students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Caring Thinking
  • Well-being
  • Students
  • Educational Package
جان بزرگی، مسعود، نوری، ناهید، حسینی، خیرالنسا (1385)، «بررسی ساخت ارزشی خانواده با حرمت خود       دانش آموزان»، ماه نامه علمی-پژوهشی دانشگاه شاهد، س 13، ش 19، ص 53 - 64.
حیدری نسب، فرحناز، کزازی، میرجلال الدین، بیگ‌زاده، خلیل (1400)، «شگردهای فکرورزی در داستان‌های فرهاد حسن‌زاده بر پایه نظریه لیپمن (مطالعه موردی: داستان‌های گروه سنی الف، ب و ج)»، تفکر و کودک، س 12، ش 2، ص 183 - 211
دهقانی، شهلا، بلندهمتان، کیوان (1396)، «تربیت اخلاقی، مبتنی بر ادبیات داستانی: تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی»، نشریه نظریه و عمل در برنامه درسی، ش 10، ص 5 - 32.
رمضانی فینی، معصومه، باقری نوع پرست، خسرو، قائدی، یحیی (1397)، «بررسی نسبت تفکر انتقادی در فلسفه اجتماعی ورکهایمر و برنامه فلسفه برای کودکان و ارائه الگویی به منظور پرورش تفکر انتقادی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی»، نشریه فلسفه تربیت، دوره 3 ، ش 2، ص 63 - 93.
ساکی، رضا (1389)، سواد پژوهشی معلم (راهنمایی برای ژرف اندیشی درباره یاددهی - یادگیری)، چاپ 1، دانش آفرین.
عابدی، منیره، نوروزی، رضاعلی، حیدری، محمدحسین، مهرابی، حسینعلی (1397)، «ارائه مدل مفهومی ارتباط فلسفه برای کودکان (با تأکید بر بُعد تفکر مراقبتی) و هوش هیجانی»، نوآوری های آموزشی س 17، ش 65، ص 131 - 150.
قائدی، یحیی، دیباواجری، محمد (1390)، «ارائه چارچوبی برای ارزشیابی فلسفه به عنوان درسی برای کودکان، پیشنهاد چارچوبی برای ارزشیابی برنامه درسی فلسفه برای کودکان»، اندیشه های نوین تربیتی دوره هفتم، ش 4، ص 35 -58.
کوهی اصفهانی، هاجر، کشاورز، سوسن (1398)، «تفکر مراقبتی از منظر آیات قرآنی، علوم تربیتی از دیدگاه اسلام» س7، ش 12، ص 169 -192.
نیکوگفتار ، منصوره (1386)، «رابطه بین سلسله مراتب ارزشها و سلامت عمومی، پژوهشهای روانشناختی» ش 1 و 2، ص 79 - 92.
هدایتی، مهرنوش، رضایی، محمدهاشم، پیرانی، ذبیح، هاشمی، مسعود (1395)، «تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر نگرش ارزشی دانش‌آموزان پسر پایه هفتم دبیرستان شهر خرم‌آباد»، تفکر و کودک، س 7، ش 2، ص 79 - 104
هدایتی، مهرنوش (1397)، «بازتعریف دوستی، در حلقه های کندوکاو فلسفی»، پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت س 8 ، ش 1، ص 21 – 42.
Burgh G, Yorshansky M (2011). Communities of inquiry: Politics, power and group dynamics. Educ Philos Theory. 43(5):436-452.
Chen-Tao, L., C. Chia-Ping and L. Bella Ya-Hui (2011), “Is Appreciative Inquiry Thinking Training also Effective in Virtual Environment?”, Human Organization, vol. 67, no. 4.
Daniel M, Auric E (2011). Philosophy, critical thinking and philosophy for children. Educ Philos Theory. 43(5):415-435.
Decety J, Howard LH (2013). The role of affect in the neurodevelopment of morality. Child Dev Perspect. 7(1):49-54.
Dombaycı MA, Demir M, Tarhan S, Bacanlı H (2011). Quadruple thinking: caring thinking. Procedia Soc Behav Sci. 12:552-561.
Dombayci MA (2014). Philosophy for children and social inquiry: An example of education for democratic citizenship through political philosophy. Cumhuriyet Int J Educ. 3(2):85-101.
Gaedi, Y. ,Mahdian, M. ,Fomani, Fk. (2015) Identifying Dimensions of Creative Thinking in Preschool Children during Implementation of philosophy for Children (P4C) Program: A Directed Content Analysis. American Journal of Education Research.3(5): 547-551.
 Iwamoto DK, Liu WM (2010). The impact of racial identity, ethnic identity, Asian values and race-related stress on Asian Americans and Asian international college students’ psychological well-being. J Couns Psychol. 57(1):79-91.
Karabati S, Cemalcilar Z(2010). Values, materialism, and well-being: A study with Turkish university students. J Econ Psychol. 31(4):624-633.
Kelly SA, Melnyk BM, Jacobson DL, O'Haver JA. Correlates among healthy lifestyle cognitive beliefs, healthy lifestyle choices, social support, and hralthy behaviors in adolescenents: Implication for behavioral change startegies and future research. Journal of pediatric health care. 201; 25(4):216-223.
Lipman, M. (1995), “Caring as Thinking”, Inquiry: Critical Thinking Across the Disciplines, vo.. 15, no. 1.
Maercker A, Mohiyeddini C, Müller M, Xie W, Zhi Hui Yang ZH, Wang J, Müller J (2009). Traditional versus modern values, self-perceived interpersonal factors, and posttraumatic stress in Chinese and German crime victims. Psychol Psychother. 82(Pt 2):219-232.
Mika'ili Moni', Farzaneh .(1387). The Comparison of Mental and well-being of Mothers with and without mentally retarded Elementary Students.
Murehouse, R. (1993)."Philosophy for Children", Curriculum and Practice, in Thinking, Vol. 1, No.3.
Noddings, N. ( 2008),”Caring and Peace Education”, in: Encyclopedia of Peace Education, M. Bajaj (ed.), Charlotte: Information Age.
Petchtonr, P. , Chaijaroen, S.(2011). The development of web-based learning environments model to enhance codnitive skills and critical thinking for undergradate students. Procedia Social and Behavioral Sciences. 46:5900-5904.
Ryan, R. M & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudemonics well–being. Annual Review of psychology. 52:141-166.
Ryff, C.D. & Singer, B. (1998). The contours of positive human health. Psychological Inquiry, 9, 1- 28.
Russell, J. (2002), “Moral Consciousness in a Community of Inquiry”, Moral Education, vol. 31, no.2.
Seligman, M. E. P. (1999). The president s address. American Psychologist, 54, 559-562.
Seligman, M. E. P. , Steen, T. A. , Park, N. , &Peterson, C. (2005). Positive psychology
progress: Empirical validation of interventions. American Psychologist,60 ,410 - 421.
Sharp, A. M. (2007), “Education of the Classroom Community of Inquiry”, Gifted Education International, vol. 22, no. 2-3.
The perspective of the Islamic Republic of Iran on the horizon of 1404 AH [Internet]. Tehran: Islamic Parliament Research Center of The Islamic Republic of IRAN; 2003 [cited 12 Aug 2015]. Available from: https://rc.majlis.ir/fa/law/show/132295. [Persian]
White S (2011). Designing defensible classroom programs for gifted secondary school learners: a handbook for teachers. 1st Edition. Auckland: Gifted Education Consultancy.