اثر بخشی آموزش فلسفه به کودکان بر صلاحیت های اخلاقی دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر گرگان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد پژوهشگاه مطالعات، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، وزارت آموزش و پرورش، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

10.30465/fabak.2022.9276

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی آموزش فلسفه به کودکان بر صلاحیت های اخلاقی دانش آموزان دختر متوسطه شهرگرگان می باشد. روش پژوهش نیمه آزمایشی می باشد که از طرح پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه کنترل و آزمایش استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در دوره متوسطه شهرگرگان در سال تحصیلی 1399-1398 است که 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه کنترل به صورت تصادفی قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 5/1 ساعته هفتگی (90 دقیقه) آموزش دیدند. به منظور جمع آوری داده ها، از پرسشنامه سنجش صلاحیت های اخلاقی مارتین و آستین (Martin & Austin 2010) استفاده شد. روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب با استناد به نظرات کارشناسان و ضریب آلفای کرونباخ (0/879) تأیید شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش کوواریانس (ANCOVA) در نرم افزار SPSS (ویرایش 21) انجام شد. یافته های این پژوهش نشان داد که اجرای برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر صلاحیت اخلاقی دانش آموزان با اندازه اثر 911/0 تأثیر مثبت و معنی دار دارد (763/585=F؛ 05/0>p). یافته های پژوهش همچنین حاکی از تأثیر مثبت و معنی دار اجرای این برنامه بر هشت مؤلّفه صلاحیت اخلاقی در بین دانش آموزان می باشد.در نتیجه می توان بیان کرد که استفاده از برنامه های غیرمستقیم از قبیل فلسفه برای کودکان باعث ارتقاء صلاحیت های اخلاقی در بین دانش آموزان می گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of philosophy for children on moral competencies of high school girl students in Gorgan

نویسندگان [English]

  • Roya Zaghi 1
  • Ghodsi Ahghar 2
  • Mohsen Imani Naeini 3
1 PhD Student in Philosophy of Education, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Professor of Research Institute for Education, Organization for Educational Research and Planning (OERP), Ministry of Education, Tehran, Iran.
3 Associate ProfessorDepartment of Educational Sciences, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

This study determined the Effectiveness of ‘philosophy for children’ education on moral competences of high school girl students in Gorgan. The method of the study is semi-experimental by using pretest-posttest plot and control and experimental groups. The statistical population included all high school girl students in Gorgan in the academic year 2019-2020. The experimental and control groups were each assigned 30 students by random sampling. The experimental group attended twelve 90-min education sessions. Data collection was performed via the Moral Competency Inventory Measurement Instrument by Martin and Austin (2010). Validity and reliability of the tool were confirmed according to experts’ ideas and Cronbach’s alpha coefficient (0.879), respectively. Data analysis was carried out through ANCOVA in SPSS (version 21). The results revealed that philosophy for education program has positive and significant effect on the students’ moral competences with the effect size of 0.911 (F=585.763; p<0.05). Furthermore, the findings of this study indicated the positive and significant effect of philosophy for education program on eight attributes of moral competences among the students. Therefore, it can be concluded that the use of indirect program such as philosophy for children can improve moral competences among students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Philosophy for children
  • moral competences
  • girl students
  • Gorgan

مراجع

اعتصامی، حمیده و شفیع آبادی، عبدالله، (1398)، «اثربخشی آموزش فلسفه برای کودکان بر رشد اخلاقی دانش آموزان پسر پایه ششم دبستان»، فرهنگ مشاوره و روان درمانی، س13، ش52، صص 255-233.
بدری گرگری، رحیم و واحدی، زهرا (1394)، «تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر رشد هوش اخلاقی دانش آموزان دختر»، فصلنامه تفکر و کودک، س6، ش1، صص 17-1.
سلیمان پورعمران، محبوبه و یساولی، ناهید (1400)، «تأثیر برنامه درسی P4C (فلسفه برای کودکان) بر عشق به یادگیری و قضاوت اخلاقی کودکان»، فصلنامه تفکر و کودک، س12، ش1، صص 73-59.
سهیلا جلیلیان، سهیلا، عظیم پور، احسان و جلیلیان، فریبا (1395)، «اثربخشی برنامۀ آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش توانایی حل مسأله و قضاوت اخلاقی در دانش آموزان»، پژوهش های تربیتی، ش32، صص 101-80.
حمیدی، فریده، امام جمعه، محمدرضا و نامی، امیر (1399)، «تأثیر روش تدریس گفتگویی در حلقه های کندوکاو فلسفی بر تفکر تأملّی دانش آموزان ابتدایی»، مجله تازه های علوم شناختی، د22، ش2، صص 131-120.
خسروی، زهره و باقری، خسرو (1387)، «راهنمای درونی کردن ارزش های اخلاقی از طریق برنامه درسی»، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، س2، ش8، صص 105-81.
عبداله پور، رؤیا، سرمدی، محمدرضا، پیرانی، ذبیح و سیفی محمد (1398)، «تأثیر برنامه فلسفه برای کودکان (فبک) بر نگرش اخلاقی دانش‌آموزان و تبیین مؤلفه‌های آن ازمنظر قرآن»، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، ش43، صص 143-113.
عظیم پور، علی رضا، اسکندی، حسین و ابراهیمی قوام، صغری (1395)، «بررسی اثرگذاری آموزش فلسفه به کودکان بر تحول اخلاقی دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی در شهر تهران»، مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، ش23، صص 82-65.
مرعشی، منصور، رحیمی نسب، حجت الله و لسانی، مهدی (1387)، «امکان سنجی اجرای برنامه آموزش فلسفه به کودکان در برنامه درسی دوره ابتدایی»، فصلنامه نوآوری های آموزشی، س7، ش28، صص 28-7.
نادری، عزت الله، تجلی نیا، امیر، شریعتمداری، علی و سیف نراقی، مریم (1391)، «بررسی تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان در پرورش خلاقیت دانش آموزان پسر پایه اول مقطع متوسطه منطقه 9 تهران»، فصلنامه تفکر و کودک، س3، ش5، صص 117-91.
نویدیان، انور، واحدی، شهرام، فتحی آذر، اسکندر و بدری گرگری، رحیم (1398). «تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان با استفاده از داستانهای بومی در رشد اخلاقی دانش آموزان ابتدایی»، تدریس پژوهی، س 7، ش 3، صص 69-54.
 
Audi, R. (2009). Moral virtue and reasons for action. Philos. Issues, 19, 1-20.
Bleazby, J. (2020). Fostering moral understanding, moral inquiry & moral habits through philosophy in schools: a Deweyian analysis of Australia’s Ethical Understanding curriculum. Journal of Curriculum Studies, 52, 84-100.
Calado, F., Alexandre, J., & Griffiths, M.D. (2017). Prevalence of adolescent problem gambling: a systematic review of recent research. Journal of Gambling Studies, 33, 397-424.
Cassidy, C. (2022). Philosophy with Children as and for Moral Education. In: Conceptions of Childhood and Moral Education in Philosophy for Children (Eds. Dina MendonçaFlorian Franken Figueiredo). J.B. Metzler, Berlin, Heidelberg.
Cassidy, C., Marwick, H., Deeney, L., & McLean, G. (2018). Philosophy with children, self-regulation and engaged participation for children with emotional-behavioural and social communication needs. Emotional and Behavioural Difficulties, 23 (1), 81-96.
Catalano, R.F., Berglund, M.L., Ryan, J.A., Lonczak, H.S., & Hawkins, J.D. (2004). Positive youth development in the United States: research findings on evaluations of positive youth development programs. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 591, 98-124.
Cohen, T.R., & Morse, L. (2014). Moral character: what it is and what it does. Research in Organizational Behavior, 34, 43-61.
Cohen, T.R., Panter, A.T., Turan, N., Morse, L., & Kim, Y. (2014). Moral character in the workplace. Journal of Personality and Social Psychology, 107 (5), 943-963.
Cook, E.C., Pflieger, J.C., Connell, A.M., & Connell, C.M. (2015). Do specific transitional patterns of antisocial behavior during adolescence increase risk for problems in young adulthood? Journal of Abnormal Child Psychology, 43, 95-106.
Crossan, M., Mazutis, D., Seijts, G., & Gandz, J. (2013). Developing leadership character in business programs. Academy of Management Learning and Education, 12 (2), 285-305.
Curtis, E., Lunn Brownlee, J., & Spooner-Lane, R. (2020). Teaching perspectives of philosophical inquiry: Changes to secondary teachers’ understanding of student learning and pedagogical practices. Thinking Skills and Creativity, 38, 100711.
Di Masi, D., & Santi, M. (2016). Learning democratic thinking: A curriculum to philosophy for children as citizens. Journal of Curriculum Studies, 48(1), 136-150.
García-Moriyón, F., González-Lamas, J., Botella, J., González Vela, J., Miranda-Alonso, T., Palacios, A., & Robles-Loro, R. (2020). Research in moral education: the contribution of P4C to the moral growth of students. Education Sciences, 10, 1-13.
Humberto, M., Moura, F., & Giannotti, M. (2022). Incorporating children's views and perceptions about urban mobility: Implementation of the “philosophy with children” inquiry approach with young children. Travel Behaviour and Society, 26, 168-177.
Jensen, S.S. (2021). The Impact of philosophy with children from the perspective of teachers. Educational Studies, doi: 10.1080/03055698.2020.1871323.
Lam, C.M. (2021). The impact of Philosophy for Children on teachers’ professional development. Teachers and Teaching, 27 (7), 642-655.
Liu, X., Lv, Y., Ma, Q., Guo, F., Yan, X., and Ji, L. (2016). The basic features and patterns of character strengths among children and adolescents in china. Studies of Psychology and Behavior, 14, 167-176.
Lo, T.W., Cheng, C.H.K., Wong, D.S.W., Rochelle, T.L., & Kwok, S.I. (2011). Self-esteem, self-efficacy and deviant behavior of young people in Hong Kong. Advances in Applied Sociology, 1, 48-55.
Martin, D.E., & Austin, B. (2010). Validation of the moral competency inventory measurement instrument: Content, construct, convergent and discriminant approaches. Management Research Review, 33 (5), 437-451.
Mehdiyev, G., & Yarali, K.T. (2020). The Effectiveness of training of philosophy with children on children’s attitudes toward human values. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 251-279.
Morales- Sanchez, R., Cabello- Medina, C., 2015. Integrating character in management: virtues, character strengths, and competencies. Business Ethics: A European Review, 24, S156-S174.
Park, N., & Peterson, C. (2006). Moral competence and character strengths among adolescents: the development and validation of the Values in Action Inventory of Strengths for Youth. Journal of Adolescence, 29, 891-909.
Rombout, F., Schuitema, J.A., & Volman, M.L.L. (2022). Teaching strategies for value-loaded critical thinking in philosophy classroom dialogues. Thinking Skills and Creativity, 43, 100991.
Säre, E., Luik, P., & Tulviste, T. (2016). Improving preschoolers’ reasoning skills using the philosophy for children programme. Trames: A Journal of the Humanities and Social Sciences, 20(3), 273-295.
Shek, D.T.L., & Zhu, X. (2018). Self-reported risk and delinquent behavior and problem behavioral intention in Hong Kong adolescents: the role of moral competence and spirituality. Frontiers in Psychology, 9, 430.
Stams, G.J., Brugman, D., Dekovic, M., van Rosmalen, L., van der Laan, P., & Gibbs, J. C. (2006). The moral judgment of juvenile delinquents: a metaanalysis. Journal of Abnormal Child Psychology, 34, 697-713.
Valor, C., Antonetti, P., & Merino, A. (2020). The relationship between moral competences and sustainable consumption among higher education students. Journal of Cleaner Production, 248, 119161.
van der Straten Waillet, N., Roskam, I., & Possoz, C. (2015). On the epistemological features promoted by ‘philosophy for children’ and their psychological advantages when incorporated into RE. British Journal of Religious Education, 37(3), 273-292.
Vansieleghem, N. (2014). What is philosophy for children? From an educational experiment to experimental education. Educational Philosophy and Theory, 46, 1300-1310.
Vansieleghem, N., & Kennedy, D. (2011). What is philosophy for children, what is philosophy with children—After Matthew Lipman? Journal of Philosophy of Education, 45, 171-182.
Wang, J., Ferris, K.A., Hershberg, R.M., & Lerner, R.M. (2015). Developmental trajectories of youth character: a five-wave longitudinal study of cub scouts and non-scout boys. Journal of Youth and Adolescence, 44, 2359-2373.
Yan, S., Walters, L.M., Wang, Z., & Wang, C.C. (2018). Meta-analysis of the effectiveness of philosophy for children programs on students’ cognitive outcomes. Analytic Teaching and Philosophical Praxis, 39, 13-33.
Zulkifli, H., & Hashim, R. (2020). Philosophy for children (P4C) in improving critical thinking in a secondary moral education class. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 19 (2), 29-45.
تفکر وکودک
دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 28
پاییز و زمستان 1402
بهمن 1402
صفحه 143-173

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار