تأثیر آموزش مستقیم مهارت‌های تفکر بر تفکر نقادانة دانش‌آموزان دختر پایۀ پنجم ابتدایی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روان‌شناسی تربیتی، گروه علوم تربیتی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تبریز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه تبریز

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش مستقیم مهارت‌های تفکر بر تفکر نقادانۀ دانش‌آموزان دختر ابتدایی است. روش تحقیق از نوع روش نیمه‌تجربی و طرح دوگروهی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون بوده است. آزمودنی‌ها شامل 32 دانش‌آموز پنجم ابتدایی شهر مراغه بودند که 17 نفر به عنوان گروه آزمایش برای آموزش مستقیم مهارت‌های تفکر و 15 نفر به عنوان گروه شاهد برای آموزش با برنامۀ جاری مدرسه که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار به کار گرفته شده در پژوهش آزمون تفکر نقادانه کرنل بوده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد آموزش مستقیم مهارت‌های تفکر نقادانه موجب افزایش مهارت‌های تفکر نقادانه (مؤلفۀ قیاس) در گروه آزمایش شد. اما در مؤلفه‌های استقرا، مشاهده، اعتبار، هماهنگی و مفروضات مؤثر نبود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Direct Teaching of Thinking Skills on Critical Thinking in Fifth Grade Primary Female Students

نویسندگان [English]

  • Rahim Badri 1
  • Maryam Khanlari 2
  • Marzieh Malekian 2
چکیده [English]

The aim of this study was to determine the effect of direct teaching of thinking skills on critical thinking skills in female primary students. Subjects were 32 primary school students from Maraghe, of which 17 students formed the experimental group to receive direct teaching of thinking skills and 15 students who received the traditional approach. Subjects were selected by accessible sampling method. Measure was the Cornell Critical Thinking Test (CTCT) and ANCOVA was used to analyze the data. The results revealed that direct teaching of thinking skills enhanced the experimental groups’ critical thinking skills (induction). But it didn’t affect other aspects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • critical thinking
  • induction
  • Deduction
  • observation
  • Validity and recognition of propositions

مراجع

بدری گرگری، رحیم و دیگران (1389). «تأثیر بازاندیشی در عمل بر تفکر انتقادی دانشجومعلمان مراکز تربیت معلم تبریز»، مطالعات روان‌شناختی و تربیتی، ش 11.
شعبانی، حسن (1380). «تأثیر روش حل مسئله به صورت کار گروهی بر روی تفکر انتقادی و پیش‌رفت تحصیلی دانش‌آموزان پایۀ چهارم ابتدایی در شهر تهران»، رسالۀ دکتری چاپ‌نشده، دانشگاه تربیت مدرس.
شعبانی، حسن (1382). روش‌های پرورش تفکر، تهران: سمت.
غریبی، حسن (1390). «اثربخشی آموزش راه‌بردهای تفکر بر تفکر انتقادی، تحول اخلاقی و پرسش‌گری دانش‌آموزان پایۀ پنجم دبستان» رسالۀ دکتری چاپ‌نشده، دانشگاه تبریز.
لانگرهر، جاهن (1390). یادگیری مهارت‌های تفکر، ترجمۀ رحیم بدری گرگری، تبریز: فروزش.
لانگرهر، جاهن و جان لانگرهر (1390). مهارت‌های پیچیدۀ تفکر، ترجمۀ رحیم بدری گرگری، تبریز: فروزش.
مایرز، چت (1386). آموزش تفکر انتقادی، تهران: سمت.
ملکی، حسن و مجید حبیبی‌پور (1386). «پرورش تفکر انتقادی هدف اساسی تعلیم و تربیت»، نوآوری‌های تربیتی، ش 19.
هاشمیان‌نژاد، فریده (1380). «ارائۀ چهارچوب نظری در خصوص برنامۀ درسی مبتنی بر تفکر انتقادی در دورۀ ابتدایی با تأکید بر برنامۀ درسی مطالعات اجتماعی»، رسالۀ دکتری چاپ‌نشده، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران.
 
Aizikovitsh, E. and M. Amit (2011). ‘Developing the skills of critical and creative thinking by probability teaching’, Social and Behavioral Sciences, Vol. 15.
Bangert-Drowns, R. and E. Bankert (1990). ‘Meta-analysis of effects of explicit instruction for critical thinking’, in paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association Boston, MA.
Beyer, B. (1995). Critical thinking, The Phi Delta Kappa Educational Foundation, Bloomington, Washington, DC: The Foundation.
Case, R. (2002). ‘Partnering to promote critical thinking’, School Libraries in Canada, Vol. 22, No. 1.
Corous, A. (2002). ‘Critical thinking: The value and teaching of the objective in the information age’ University of Regina. In: http://www. Educationaltechnology.ca.
Dewey, J. (1933). How we think, Heath, Lexington, M.A.
Eichhorn, R. (2002). ‘Developing thinking skills: Critical thinking at the army management staff collage’, In:http://www.ams.behavior.army.mil.
Ennis, C. (1991). ‘Discrete thinking in two teachers' physical education Classes’, The Elementary School Journal, Vol. 91.
Ennis, C. (2002). ‘An outline of goals for a critical thinking curriculum and assessment’, http://faculty, ed.uiue. edurhennis.
Facione, NC, and P.A.Facione (1997). Critical thinking Assessment in Nursing Programs. Millbra. Calif: California Academic Press.
Facione, P.A. (1990). ‘Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction’, American Philosophical Association ERIC Document Reproduction Services, No. ED 315423.
Halpern, D. F. (1998). ‘Teaching critical thinking for transfer across domains: Dispositions, skills, structure training, and metacognitive monitoring’, American Psychologist, Vol. 53.
Marina, L. M. and D. F.Halpern (2011). ‘Pedagogy for developing critical thinking in adolescents: Explicit instruction produces greatest gains’, Thinking Skills and Creativity, Vol. 6.
Moseley, D and et al. (2005). Frameworks for thinking: A handbook for teaching and learning, Cambridge: Cambridge University Press.
Paul, R. C. (1992). Critical thinking: what every person needs to survive in a rapidly changing world, Santa Rosa, C.A, Foundation for Critical Thinking.
Paul, R., L. Elder, and T. Bartell (1997). ‘California teacher preparation for instruction in critical thinking: Research findings and policy recommendations’, ERIC Document #437 379.
Ruggiero, V. (1998). Beyond feelings: A guide to critical thinking, Mountain View, CA: Mayfield Publishing Company.
Suliman, W. A. and J. Halabi (2007). ‘Critical thinking, self-esteem, and state anxiety of nursing students’, Nurse Education Today, Vol. 27, No. 2.
Thomas, P. (1999). Critical thinking instruction in selected greater Los Angeles area high schools, Unpublished doctoral dissertation, School of Education and Behavioral Studies, Azusa Pacific University, Azusa, CA.
Tynjala, P. (1998). ‘Traditional studying for examination versus constructivist learing tasks’, Studies in Higher Education, Vol. 21.
Yeh, M.L. and H.H. Chen (2005). ‘Effects of an educational program with interactive videodisc systems in improving critical thinking dispositions for RN-BSN students in Taiwan’, International Journal of Nursing Studies, Vol.42, No. 3.
Yeh, Y. C. (2007). ‘Aptitude-treatment interactions in preserves’ teachers behavior change during computer-simulated teaching’, Computers & Education, Vol. 48, No. 3.
Zimmerman, B. J. and M. Mortanez-Pons (1990). ‘Student difference in self-regulated learning: relating grade, sex and giftedness to self-efficacy and strategies use’, Journal of Educational Psychology, Vol. 82.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار