اثربخشی آموزش راه‌بردهای فراشناختی بر باورهای معرفت‌شناختی دانش‌آموزان دختر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور

2 کارشناس ارشد روان‌شناسی تربیتی و دبیر آموزش و پرورش شهرستان دیواندره

چکیده

هدف از انجام دادن تحقیق حاضر بررسی اثربخشی آموزش راه‌بردهای فراشناختی بر باورهای معرفت‌شناختی دانش‌آموزان دختر سال سوم راهنمایی بود. جامعۀ آماری شامل همة دانش‌آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهرستان دیواندره بود که در سال تحصیلی 1392-1393 تحصیل می‌کردند. برای این منظور تعداد 80 نفر به صورت تصادفی خوشه‌ای انتخاب و به صورت تصادفی ساده به دو گروه گواه و آزمایش تقسیم شدند. قبل از اعمال متغیر آزمایشی، پرسش‌نامۀ باورهای معرفت‌شناختی شومر در اختیار افراد نمونه قرار گرفت و به گروه آزمایش به تعداد 10 جلسه راه‌بردهای فراشناختی آموزش داده شد. روش تحقیق نیمه‌آزمایشی و طرح تحقیق پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. نتایج نشان داد که آموزش راه‌بردهای فراشناختی موجب افزایش باورهای معرفت‌شناختی دانش‌آموزان دختر سال سوم راهنمایی شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Metacognitive Strategies Training on Female Students’ Epistemological Beliefs

نویسندگان [English]

  • Hassan Gharibi 1
  • Fareidoon Naghshbandi 2
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the effects of metacognitive strategy training on students’ epistemological beliefs of the third grade (guidance school). The population included all third grade students in Divandareh studying in the school year (93-92). For this purpose, 80 students were randomly selected and randomly assigned to experimental and control groups were. Before applying the experimental variable, Schommer’s epistemological beliefs questionnaire were handed out to the groups, receiving metacognitive strategies training for ten sessions. Research method was semi- experimental with a pre-test and post-test control group. Results indicated that training metacognitive strategies can increase the epistemological beliefs of girl students in the third grade (guidance school).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metacognitive strategies
  • Epistemological beliefs
  • Students

مراجع

ابراهیمی قوام‌آبادی، صغری (1388). پرورش انگیزه در دانش‌آموزان، تهران: رشد.
آقازاده، ابراهیم، اکبر رضایی و علی محمدزاده (1388). «رابطۀ باورهای معرفت‌شناختی و انگیزشی دانش‌جویان دچار درگیری شناختی»، تازه‌‌‌های علوم شناختی، س 11، ش 4، مسلسل 44.
پینتریچ، پال آر. و دیلاچ شانک (1386). انگیزش در تعلیم و تربیت: نظریه‌‌‌ها؛ پژوهش‌‌‌ها و راه‌کارها، ترجمۀ شهرآرای، تهران: نشر علم.
حافظی، حسین، حسین سپاسی و منیجه شهنی ییلاق (1388). «بررسی مدل علّی عملکرد گذشته، باورهای معرفت‌شناختی، جهت‌گیری هدف، مهارت‌‌‌های خودتنظیمی، خودکارآمدی و عمل‌کرد بعدی در درس ریاضی دانش‌آموزان سال اول دبیرستان‌‌‌های شهر دلفان»، مجلۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، ش 3.
خلیلی، شیوا (1390). «بررسی اثربخشی آموزش هوش هیجانی برخودکارآمدی تحصیلی و عملکرد تحصیلی»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
رضایی، اکبر (1388). «رابطۀ باورهای معرفت‌شناختی و انگیزشی دانش‌جویان دچار درگیری شناختی»، مجلۀ تازه‌‌‌های علوم شناختی، س 11، ش 4.
رضایی، اکبر (1388). «نقش باورهای معرفت‌شناختی، سبک‌‌‌های تفکر، راه‌بردهای یادگیری در عملکرد تحصیلی دانش‌جویان»، پژوهش‌‌‌های نوین روان‌شناختی، س 4، ش 16.
رضایی، اکبر و شبنم خداخواه (1388). «رابطۀ بین سبک‌‌‌های فرزندپروری و باورهای معرفت‌شناختی با پیش‌رفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه»، علوم تربیتی، س 2، ش 5.
سیف، دیبا و رحمت‌الله مرزوقی (1387). «رابطۀ ابعاد باورهای معرفت‌شناختی و خودکارآمدی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی در درس علوم تجربی»، دانشور رفتار، س 11، ش 33.
سیف، دیبا، اصغر رضویه و مرتضی لطیفیان (1386). «رابطۀ باورهای معرفت‌شناختی و انگیزشی دانش‌آموزان تیزهوش دربارۀ فرایند یادگیری و دانش ریاضی»، روان‌شناسی و علوم تربیتی، دورۀ سی و هفتم، ش 1.
سیف، علی‌اکبر (1385). راه‌بردهای یادگیری و مطالعه، تهران: رشد.
سیف، علی‌اکبر (1389). روان‌شناسی پرورشی، یادگیری و آموزش، تهران: آگاه.
غفاری، لیلا (1389). «تأثیر آموزش فراشناختی بر نگرش و خودپندارۀ ریاضی دانش‌آموزان دختر پایۀ اول مقطع متوسطه»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی.
غلامعلی لواسانی و دیگران (1387). «رابطۀ اهداف پیش‌رفت و باورهای معرفت‌شناختی با اضطراب رایانه»، مجلۀ روان‌شناسی، دورۀ دوازدهم، ش 4، پیاپی 48.
غلامعلی لواسانی، مسعود، ندا ملت و نوروزعلی کرمدوست (1388). «نقش باورهای معرفت‌شناختی، راه‌بردهای پردازش اطلاعات و ساختار انگیزشی در تنظیم یادگیری»، روان‌شناسی و علوم تربیتی، دورۀ سی و نهم، ش 3.
فولاد چنگ، محبوبه (1384). بررسی تأثیر آموزش فراشناختی و پیش‌رفت تحصیلی درس ریاضی، فصل‌نامۀ نوآوری‌‌‌های آموزشی، س 4، ش 14.
Buehl, M. M., and P. A. Alexander, (2005). ‘Motivation and performance differences in students domain-specific epistemological belief profiles’, American Educational Research Journal, 42 (4).
Cano, F. (2005). ‘Epistemological beliefs and approaches to learning’, British journal if educational psychology, 75.
Coutinho, S. A. and G. Neuman (2008). ‘A model of metacognition, achievement goal orientation, learning style and self efficacy’, Learning Environmental Research, 11.
Deadra A. N. (2008). ‘Teacher’s, Parents’s, and Student’s perception of effectiveness school characteristics of two Texas urban exemplary open-enrolment charter schools’, Journal of Counseling and Development, 65.
Dweck, C. S., and E. L. Leggett (1988). ‘A social-cognitive approach to motivation and personality’, Psychological Review, 95.
Hakan, K. and E. Munire (2011). ‘Profiling individual differences in undergraduates, epistemological beliefs: gender, domain and grade differences’, Procedia-Social and Behavioralsciences, 31.
Hofer, B. K., and P. R. Pintrich (1997). ‘The development of epistemological theories: Beliefs about knowledge and knowing and their relation to learning’, Review of Educational Research, 67 (1).
Kardash, C. M. and R. J. Scholes (1996). ‘Effects of preexisting beliefs, epistemological beliefs, and need for cognition on interprctation of controversial issues’, Journal of educationalpsychology, 88 (2).
King, P. M. and K. S. Kitchener (1994). Developing Reflective Judgment: understanding and promoting intellectual growth and critical thinking in Adolescentsand Adults, Sanfrancisco: Hossey-Bass.
King, P.M. and K.S.Kitchener (1981). ‘Reflecting judgement: concept of justification and their relationship to age and education’, Journal ofapplied developmental psychology, 2.
Man chan, n., T. Ho. Irene and y. L. Ku. Kelly (2011). ‘Epistemic beliefs and critical thinking of Chinese students’, Learning and Individual differences, 21.
May M. H. and et al. (2009). ‘Preservice teachereducation students epistemological beliefs and their conception of teaching’, teaching and teacher education, 25.
Phan, H. P. (2008). ‘Examination of time perspective, hope, self efficacy and ethnic identity’, Journal of Educational Psychology, 75.
Pintrich, P. (2002). ‘A Motivational Science Perspective on the Role of Student Motivation’, Journal of Educational Psychology, 95.
Pintrich, P. R. (1990). ‘Implications of psychological research on student learning and college teaching for teacher education’, In Handbook of Research on Teacher Education, W. R. Houston (Ed.), New York: Macmillan.
Ryan, M. P. (1984). ‘Monitoring text comprehension: individual differences in epistemological standards’, Journal of educational psychology, 76.
Schommer, M. (1990). ‘Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension’, Journal of Educational Psychology, 82 (3)
Schommer, M. (1993). ‘Comparisons of beliefsabout the nature of knowledge and learning among post sccondary students’, Research in higher education, 3.
Schommer, M. (1994). ‘Synthesizing epistemological belief research: Tentative understandings and provocative confusions’, Educational Psychology Review, 6 (4).
Schommer-Aikins, M. and M. Easter (2006). ‘Ways of knowing and epistemological beliefs: Combined effect on academic performance’, Educational Psychology, 26 (3).
Schommer-Aikins, M., O. K Duell and S. Barker (2002). ‘Epistemological beliefs across domains using Biglan’s classification of academic disciplines’, Research in Higher Education, 44.
Schraw, G., M. F. Dunkle and L. D. Bendiken (1995). ‘Cognitive processes in well-defined and ill- defined problem solving,’ Applied cognitivepsychology, 9.
Songer N. B. and M. C. Lin (1991). ‘How do students' views of science influence knowledge integration?’, Journal of Research in science Teaching, 28 (9).
Woolfolk, A. E. (2004). Educational Psychology, Pearson, International Edition.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار