تحلیل محتوای کتاب درسی تفکر و سواد رسانه‌ای پایۀ دهم بر اساس آموزش سواد رسانه‌ای

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علوم تربیتی گرایش برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد و معلم در شهرستان نقده

2 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، ایران

چکیده

هدف این مطالعه، تحلیل محتوای کتاب درسی تفکر و سواد رسانه­ای پایۀ دهم بر اساس آموزش سواد رسانه­ای است. برای نیل به این هدف، از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می­دهد که در این کتاب، مجموعاً 110 مورد مرتبط با آموزش سواد رسانه ای وجود دارد که از این تعداد 43 مورد (39/90%) متعلق به مؤلفه‌های ناظر بر اهداف آموزش سواد رسانه­ای می­باشد که در میان مؤلّفه­های ناظر بر اهداف آموزش سواد رسانه­ای، مؤلّفة مهارت پرسش­گری درباب پیام های رسانه ای با 24 مورد (55/81%) بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است. همچنین، در میان مؤلّفه‌های ناظر بر محتوای آموزش سواد رسانه­ای، مؤلّفة آشنایی با شیوه های اقناع مخاطب در گونه‌های مختلف رسانه با 14 مورد (20/89 %) بیشترین فراوانی را دارد. بر اساس این یافته­ها، بازنگری کتاب درسی تفکر و سواد رسانه­ای به ویژه با نظر به تقویت مهارت استدلال، مطالعه و بررسی بیشتر تجربیات نظام­های آموزشی موفق در اجرای برنامۀ درسی سواد رسانه­ای، استفادۀ از آن جهت غنای برنامۀ درسی تفکر و سواد رسانه­ای و تدوین برنامۀ درسی تفکر و سواد رسانه­ای در مقاطع پایین­تر تحصیلی پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • roghaye abdollahi 1
  • . . 2
  • . . 2
1 teacher in Naghade county
2 .
چکیده [English]

.

ببران، صدیقه (1383). «سواد رسانه­ای در برخورد با خشونت رسانه­ای». ماهنامۀ همشهری دیپلماتیک، شماره 23.
بصیریان جهرمی، رضا و بصیریان جهرمی، حسین(1385). «درآمدی به سواد رسانه ای و تفکر انتقادی». رسانه، شماره 68. صص 50-33.
پاتر، جیمز (1385). «تعریف سواد رسانه ای»(ترجمه لیدا کاووسی). رسانه، زمستان 1385، شماره 68.
تقی زاده، عباس و طاهری، شیوا (1395). «مطالعه ضرورتها و نیازمندیهای آموزش بومی سواد رسانه­ای». پنجمین همایش الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
تقی زاده، عباس و کیا، علی اصغر (1393). «نیاز سنجی برنامه آموزش سواد رسانه ای در مدارس». مطالعات فرهنگ -ارتباطات، دورۀ 15 ،شماره 26، صص 103-79.
تقی زاده، عباس(1390). ارتقای سواد رسانه ای زمینه کاهش آسیب های اجتماعی نوپدید فضای مجازی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
تقی زاده، عباس(1396). «اثربخشی آموزش سواد رسانه­ای بر دانش آموزان در شهر کرمان». پژوهش‌های ارتباطی. سال بیست و چهارم، شماره 4، صص 174-153.
حبیبی نیا، امید(1382). «مردم و سواد رسانه­ای». همشهری ،3219.
خوی نژاد، غلامرضا(1380). روشهای پژوهش در علوم و فناوری. تهران: سمت.
دلاور، علی(1379). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد.
دهقان شاد، حوریه و محمودی کوکنده، محمد(1391). «بررسی ضرورت آموزش سواد رسانه ای کودکان و نوجوانان از نگاه متخصصان آموزش و پرورش شهر تهران». مطالعات رسانه­ای، سال هفتم، شماره 16، صص70-82.
سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی(1395). تفکر وسواد رسانه ای. تهران: شرکت چاپ و نشر   کتاب­های درسی ایران.
سرمد، زهره و حجازی، الهه(1380). روش­های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: سپهر. 
سلیمان، سفر، خسروی، فریبرز و حداد، زهرا(1392). «ارزیابی سواد رسانه ای دانشجویان و دانش آموزان شهر تهران». رسانه، شماره 16، صص 74-52.
سیف نراقی، مریم و نادری، عزت الله(1393). روش های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی(با تاکید بر علوم تربیتی). تهران: ارسباران.
شاه حسینی،وحیده، دلاور، علی و خانیکی، هادی(1394). «مطالعه موردی اجرای طرح درس سواد رسانه ای یرای دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی». جامعه، فرهنگ و رسانه. سال 4.پاییز 1394صص11-40.
کانسیدان، دیوید(1380). «درآمدی بر سواد رسانه‌ای»(ترجمۀ ناصر بلیغ). هفته نامه پنجره، شماره 7.
کریپندروف، کلوس(1388). تحلیل محتوا(مبانی روش شناسی)، ترجمه هوشنگ نایبی. تهران: نی.
نصیری، بهاره، بخشی، بهاره و هاشمی، محمود(1391). «اهمیت آموزش سواد رسانه ای در قرن بیست و یکم». مطالعات رسانه­ای، دورۀ هفتم، شماره 18، صص 158-149.
نیازی، لیلا، زارعی زوارکی، اسماعیل و علی آبادی، خدیجه(1395). «تأثیر برنامه آموزش سواد رسانه ای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر میزان آگاهی دانش آموزان». مطالعات رسانه­های نوین. سال دوم، شماره 77، صص 156-119.
هومن، حیدر علی(1391). راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: سمت.
یارمحمدیان، محمد حسین(1386). اصول برنامه ریزی درسی. تهران: یادواره کتاب. 
 
Angell, H.M. (2005). What Music Videos Teach at Risk Adolescent Girls: making acase formedia literacy curriculum. (phd Thesis, Doctoral dissertation of philosophy, University of Florida).
Brain, O (2010). “Media Literacy and Communication Rights: Ethical Individualism in the New Media Environment”. International Communications Gazette. 72(4-5): 323-338.
Laitsch, D. (2006). “Media Literacy Training, Commercial Television”. Media Literacy Curriculum. A doctoral Dissertation of Philosophy. University of Florida, P 4.of Media LiteracyEducation, 72-74.
Potter, W, J (2008). Media Literacy. Sage publications.