اثربخشی برنامۀ آموزش فلسفه به کودکان در پرورش خلاقیت کودکان پیش دبستانی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی، دانشگاه خوارزمی،تهران،ایران

2 استادیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

بسیاری از پژوهشگران برنامۀ « فلسفه بـه کودکـان» را یکی از ابزارهای مهم در پرورش مهارت های تفکر و خلاقیت می دانند. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامۀ « فلسفه بـه کودکـان» بر پرورش خلاقیت کودکان پیش دبستانی شـهر تهـران است. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه طی 13 جلسه 45 دقیقه ای به صورت 2 جلسه در هفته انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کودکان پیش دبستانی منطقه 8 شهر تهران در سال تحصیلی 98-97 بود که در دامنه سنی 6-5 سال قرار داشتند. نمونه آماری این پژوهش شامل 20 شرکت کننده (10 نفر گروه آزمایش و 10 نفر گروه گواه) بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و روش مداخله به صورت تصادفی به یکی ازگروه ها منتسب شد. به منظـور جمـع آوری داده‌ها، از نسخه تصویری آزمـون خلاقیت تورنس استفاده شد . جهت تحلیل داده‌ها، از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره اسـتفاده شـد. یافته‌های ایـن پـژوهش، اعتبـار واعتمادپذیری برنامۀ فلسفه به کودکـان را در پـرورش خلاقیـت و چهـار مؤلفـۀ اصلی آن، یعنی اصالت، بسط، سیالی و انعطاف پذیری، تأیید کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of the Philosophy for Children Program in Fostering Preschool Children

نویسندگان [English]

  • farzaneh mohammadi 1
  • hadi keramati 1
  • Valiallah Farzad 1
  • Mehdi Arabzadeh 2
1 Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Educational Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Many scholars consider the "Philosophy for Children" program to be one of the most important tools in fostering thinking and creativity. The purpose of this study was to investigate the effect of the "Philosophy for Children" program (p4c) on fostering the creativity of preschool children in Tehran. This research was carried out using quasi-experimental design with pretest-posttest design with control group in 13 sessions of 45 minutes 2 sessions per week. The statistical population of this study included all preschool children in the 8th district of Tehran in the academic year of 2018-2019 who were in the range of 5 to 6 years old. The statistical sample of this study included 20 participants (n=10 experimental and n=10 control groups) who were selected by available sampling method and the intervention method was randomly assigned to one of the groups. In order to collect data, a visual form of the Torrance creativity test was used. Multivariate analysis of covariance was used to analyze the data. The findings of this study confirmed the credibility of the philosophy for children program in fostering creativity and its four main components, originality, expansion, fluidity and flexibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • creativity
  • Teaching philosophy for children
  • creative thinking

مراجع

براهنی، محمد. (1356). پژوهش مقدماتی برای هنجاریابی آزمونهای ماتریس های پیشرونده             ریون در ایران. مجله روانشناسی، شماره 5
برهمن ، مریم، خدا بخشی صادق آبادی (1396)، فاطمه، آموزش فلسفه برای کودکان،           مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، دوره دوم، شماره 9 
پیرخائفی، علیرضا(1373)، بررسی رابطه هوش و خلاقیت در بین دانش آموزان پسر مقطع   دوم نظری دبیرستان های شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی
پیرخائفی، علیرضا(1384)، بررسی و مقایسه هوش و خلاقیت دانشجویان در رشته های       مختلف تحصیلی، طرح پژوهشی معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد  گرمسار
جلیلیان، سهیلا، عظیم پور، احسان، جلیلیان، فریبا (1395)، اثربخشی برنامۀ آموزش فلسفه      به کودکان برپرورش توانایی حل مسأله و قضاوت اخلاقی در دانش آموزان،     پژوهش‌های تربیتی شماره32
جهان، فائزه، کیان ارثی،فرحناز، رضایی، علی محمد(1393)، اثربخشی آموزش تریز بر         افزایش میزان خلاقیت و مؤلفه های آن در دانش آموزان، فصلنامة علمی پژوهشی           ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی دورة چهارم، شماره 1
جهانی، جعفر (1381)، نقد و بررسی مبانی فلسفی الگوی آموزشی تفکر انتقادی ماتیو لیپمن،   فصلنامه علوم انسانی، سال 12، شماره 42
رضایی، نورمحمد، پادروند، نادر، سبحانی، عبدالرضا،  رضایی، علی محمد (1393)، بررسی     تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان در افزایش خلاقیت و مؤلفه‌های سیالی،   انعطاف پذیری، ابتکار و بسط، فصل نامة علمی، پژوهشی ابتکار و خلاقیت در         علوم انسانی ، دورة چهارم، شماره 2
رستمی، کاوه، فیاض، ایراندخت، قاسمی، امید(1395). تأثیر داستانهای فکری فلیپ کم بر      رشد خلاقیت کودکان  دوره آمادگی شهر تهران. روانشناسی تربیتی، (41)12
 رستمی، کاوه (1390)، مقایسة تأثیر داستان‌های فکری فیلیپ کم و داستان‌های فکری                مرتضی خسرونژاد بر رشد خلاقیت کودکان دوره آمادگی شهر تهران در سال          تحصیلی 89-90،پایان نامة کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی
زندی، بهمن (1391)، زبان آموزی،تهران : انتشارات سمت
علوی،  سیدکامران (1393)، تفکر وزبان ، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور
قائدی، یحیی (1395) ، مبانی نظری آموزش فلسفه برای کودکان ، تهران:  مرکز نوآوری             ‌های آموزشی مرآت
قبادیان، مسلم (1394)،تأثیر برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر مهارت‌های اجتماعی دانش       آموزان پایه پنجم ابتدایی، فصلنامه پژوهش‌های تربیتی ، شماره 30
مهدی زاده، امیرحسین، عراقیه، علیرضا، حسین ، حیدریه(1397)، تأثیر آموزش فلسفه برای   کودکان بر پرورش خلاقیت دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی ناحیه یک        آموزش و پرورش بهارستان، فصل نامة علمی، پژوهشی ابتکار و خلاقیت در          علوم انسانی ، دورة هشتم، شماره 3
مهرمحمدی، محمود، (1370)، دیدگاه های برنامه درسی و مدل های تدریس ، فصلنامه         تعلیم و تربیت (آموزش و   پرورش)، شماره 26
نادری، عزت الله، تجلی نیا ، امیر ، شریعتمداری، علی، سیف نراقی،مریم(1391)، بررسی         تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان خلاقیت دانش آموزان پسر پایۀ اول مقطع          متوسطه منطقۀ 14 تهران، مجله علمی و پژوهشی تفکر و کودک، (پژوهشگاه           علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) ،سال سوم، شماره 1
                                                                                                                               
Batey, M., Furnham, A., & Safiullina, X (2010). Intelligence, general knowledge and personality as predictors of creativity.             Learning and Individual Differences, 20;532–535.
Beghetto, R. A. (2013). Nurturing creativity in the micro-moments       of the classroom. In K. H. Kim, J. C. Kaufman, J. Baer, & B.         Sriraman (Eds.), Creativelygifted students are not like other    gifted students: Research, theory, and practice (pp. 3–15).             Rotterdam Netherlands: Sense Publishers.
Bleazby, J (2007). ‘Reconstructing Gender in the Philosophy for          Children Program’, Paper Presented at the Australasian             Association of Research in Education   Conference,   University of Notre Dame, Fremantle, Western Australia..
Dacey, J. S (1989). Peak Periods of Creative Growth Across the          Lifespan, The Journal of Creative Behavior, 23(4);224-247
Dacey, J. S (2007). Peak periods of creative growth cross the lifespan. In G. J. Puccio, & M. C. Murdock (Eds.),             Creativity assessment: Readings and resources , 323-345. Massachusetts: Creative Education Foundation.
D'Olimpio, L., & Teschers, Ch. (2016). Philosophy for Children            Meets the Art of Living: A Holistic Approach to an Education           for Life. Philosophical Inquiry in Education, 23(2); 114-124
Duytschaever, I., & Conredie, P (2016). Philosophy with Children:       Helping Designers Cooperate with Children. IDC '16             Proceedings of the The 15th International Conference on        Interaction Design and Children, 736- 741.
Erfani, N., Karimi, L., Shobeiri, S.M. , Atar, A)2014(, The Effect of      Teaching Philosophy for the Children on Student's Problem–            Solving Skill and Creativity , International Journal of             Management and Humanity Sciences. 3(3); 1518-1524
Fodor, E. M. Carver, R.A (2002). Achievement and power motives,      performance feedback, and creativity, journal of research in             personality, 34(4), 380-396. 
Fisher.R(2005). Teaching children to learn, London: Cheltenham         nelson thorns.
Fisher, R. (2012). Teaching children to think. (Trans. Moghaddam,      S. & Najarian, M). Tehran: Rasesh Publishers.
Gillen, M.(2019), Democracy as 'Becoming' - A Lived Enquiry into      Teacher Perspectives for/with Children (P4C) Practice in             Irish Educate Together Schools. (Doctoral dissertation, PhD    thesis submitted for examination to Plymouth University)
Guilford, J. P (1967). Thenutare of human intelligence. New York:       McGraw -Hill.
 Keng, G.Y., Binte, K., & Ibrahim, M (2007). Philosophy for   Children. Proceeding of the Redesinging Pedagogy: Culture,             Knowledge and Understanding conference, Singapore.
Lukey, N. (2006). Philosophy for Children Hawai'i and its influence      on the development of students' reflective thinking in                 classroom discussions. Unpublished Master thesis, M.Ed        University of Hawai'i at Manoa.
Lipman, M (2003). Thinking in education. Cambridge university          press.
Lipman, M (1991). Thinking in Education, Cambridge: Cambridge       University.
Murris, K (2016). The Philosophy for Children curriculum:     Resisting ‘teacher proof’ texts and the formation of the ideal             philosopher child. Studies in Philosophy and Education,         35(1); 63-78.
Pourtaghia .V, Hosseini. A, Hejazia. E (2014), Effectiveness of            implementing philosophy for children program on students’             creativity, Scientific Journal of Pure and Applied Sciences .     3(6); 375-380
Robinson, K. (2006) 'Do Schools Kills Creativity?', Talk at the            TED: Ideas worthspreading conference, available from:           ,11th March 2011.
Ruhizan M. Yasin & Nor Shai’rah Yunus(2014). A Meta-Analysis       Study on the Effectiveness of Creativity Approaches in            Technology and Engineering Education, Asian Social            Science; Vol. 10, No. 3;242-252
Runco, M. A., & Jaeger, G. J. (2012). The standard definition of          creativity. Creativity Research Journal, 24(1); 92–96.
Runco, M.A. (2014). Creativity: Theories and themes: Research,          development, and practice.Elsevier.
Strenberg, R.J (1997) Thinking styles .Cambridge: Cambridge             university press.
Torrance, E. P (1972), Predictive validity of the Torrance Tests of        Creative Thinking. The Journal of Creative Behavior, 6; 236-            262.
Torrance, E. P., and Goff, K (1979). "A quiet revolution". The             Journal of Creative Behavior, 23; 136-145.
Torrance.E.P. (1974).Norms–technical manual Torrance test of           creative thinking.minisota UN press.
Worley, P (2016). Philosophy and children. The Philosophers' Magazine, 72; 119-120
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار