اثربخشی آموزش فلسفه به کودکان بر احساس تنهایی و ناامیدی دانش‌آموزان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

3 کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی، گروه روان شناسی، دانشکده روان-شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش فلسفه بر احساس تنهایی و ناامیدی دانش­آموزان دختر پایه سوم دبستان بود. روش این پژوهش نیمه آزمایشی بوده و با استفاده از طرح پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش‌آموزان دختر پایه سوم دبستان مدارس ناحیه یک شهر همدان در سال تحصیلی 1397-1396 تشکیل دادند که از بین آن‌ها نمونه­­ای به حجم 50 نفر (25 نفر گروه آزمایش و 25 نفر گروه کنترل) با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای انتخاب شدند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه تحت آموزش فلسفه به کودکان قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. ابزارهای استفاده‌شده در این پژوهش شامل مقیاس احساس تنهایی آشر و مقیاس ناامیدی کازدین و همکاران بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از شاخص­های آمار توصیفی و همچنین به‌منظور بررسی فرضیه‌های پژوهش از روش تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. یافته­ها حاکی از این بود که آموزش فلسفه به کودکان، کاهش احساس تنهایی و نا­امیدی را برای دانش­آموزان به همراه داشته است، بنابراین با توجه به اثربخش بودن این آموزش­ بر کاهش احساس تنهایی و ناامیدی توصیه می­شود نسبت به ارائه‌ی این آموزش­ برای دانش­آموزان اقدام شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Training Philosophy to Children on the Feeling of Loneliness and Disappointment of Students

نویسندگان [English]

  • Mina Cheraghzadeh 1
  • rasool kord noghabi 2
  • Zahra Sohrabi 3
1 Master of Educational Psychology, Department of Psychology, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran
2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran
3 Master of Educational Psychology, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran
چکیده [English]

Abstract
The purpose of this study was to investigate the effect of training philosophy to children on the feeling of loneliness and disappointment among primary school students. This study was quasi-experimental and carried out using a pre-test-post-test design with control group. The statistical population of this study was all third grade elementary school students in the Hamedan city, in the academic year 1397-1396. The sample of this study consisted of 50 people (25 in the experimental group and 25 in the control group) who were selected by cluster random sampling method. The experimental group received training for children's philosophy for 12 sessions and the control group did not receive any training. The tools used in this study were the Asher's loneliness scale and the disappointment scale of Kazdin and et al. The univariate analysis of covariance was used to analyze the data. The results showed that the teaching of philosophy to children reduced the sense of loneliness and disappointment of female students (P <0.01). Regarding the effectiveness of this training, it is recommended to reduce the feeling of loneliness and disappointment to provide this training for students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • training philosophy to children
  • feeling of loneliness
  • disappointment

مراجع

بدری گرگری، رحیم و واحدی، زهرا. (1394). تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر رشد هوش اخلاقی دانش آموزان دختر. فصلنامه تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 6(1): 17-1.
پرچم، اعظم؛ فاتحی زاده؛ مریم و محققیان، زهرا. (۱۳۹۰). بررسی تطبیقی ناامیدی در نظریه اسنایدر و قرآن کریم، دو فصلنامه علوم قرآن و حدیث.
پورعبدل، سعید؛ عباسی، مسلم؛ پیرانی، ذبیح و عباسی، محمد. (1394). رابطه امید به زندگی و بهزیستی روان‌شناختی باکیفیت زندگی سالمندان. مجله روانشناسی پیری، 1(1): 75-65.
پیرانی، ذبیح و ثمودی، پروانه. (۱۳۹۷). اثربخشی آموزش فلسفه به کودکان بر کاهش رفتارهای پرخاشگری و قانون‌شکنی، اولین کنگره بین‌المللی و پنجمین کنگره ملی آموزش و سلامت کودکان پیش از دبستان، تهران، گروه آموزشی پیش از دبستان دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
ترابی زیارتگاهی، علی و پریش، فریدون. (۱۳۹۷). چگونه توانستم با برنامه فلسفه برای کودکان، تفکر انتقادی دانش آموزان را رشد دهم، سومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش، محمودآباد، موسسه علمی پژوهشی، دانشگاه فنی و حرفه‌ای کشور - آموزش‌وپرورش محمودآباد.
جمالی، معصومه و جایروند، حمداله. (۱۳۹۵). اثربخشی آموزش فلسفه بر مسئولیت‌پذیری کودکان بیش‌فعال، چهارمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، موسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
علیصوفی، الهنظر؛ فرنام، علی و شیرازی، محمود. (1397). اثربخشی آموزش فلسفه به کودکان شوناکر بر احساس تنهایی دانشجویان. نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، دوره 11، شماره 4.
قائدی، یحیی. (1383). آموزش فلسفه به کودکان، بررسی مبانی نظری. تهران: دواوین.
 
قبادیان، مسلم. (1394). ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻬﺎرت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزش ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺮ مهارت‌های اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﭘﻨﺠﻢ اﺑﺘﺪاﻳﻲ. پژوهش‌های تربیتی. شماره 30
کم، فیلیپ. (1394). داستان­های فکری (1 و 2). ترجمه فرزانه شهرتاش و مژگان رشتچی. تهران انتشارات آموزشی شهرتاش.
محسنی، سحر و کهکی، فاطمه. (۱۳۹۷). رابطه بین احساس تنهایی، ناامیدی و سلامت روان با گرایش به مصرف مواد جوانان، کنفرانس ملی دستاوردهای نوین جهان در تعلیم و تربیت، روانشناسی، حقوق و مطالعات فرهنگی - اجتماعی، خوی، دانشگاه آزاد اسلامی زرقان.
مرعشی، سید منصور. (1388). ﭘﻮﯾﺎیی­های اﺟﺘﻤﺎع ﭘﮋوﻫﺸﯽ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزش ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﺎن، فصلنامه کودک و تفکر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1 (1): 102-83.
هدایتی، مهرنوش. (1389). ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺘﻔﻜﺮ، رواﺑﻂ ﻣﻴﺎن ﻓﺮدی مؤثر. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤـﻲ ﺗﺨﺼﺼـﻲ ﺗﻔﻜـﺮ و ﻛﻮدک، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت فرهنگی کشور، 1، 125-145.
هدایتی، مهرنوش، رضایی، محمدهاشم؛ پیرانی، ذبیح و هاشمی، مسعود. (1395). تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر نگرش ارزشی دانش‌آموزان پسر پایه هفتم دبیرستان شهر خرم‌آباد. تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 7(2): 104-79.
Ajmal, M.; Butt, M.;Moosa, S. & Rahman, F.(2011). “Effects of shyness on the self-esteem of 9th grade female students”.International Journal of Business and Social Science. 12: 150- 156.
Asher, S.R. (2003). Loneliness and peer relations in childhood. Current Directions in Psychol Sc; 12(3):75-78.
Asher, S.R., Hymel, S., Renshaw, P. (1984). Loneliness in children. Child Dev, 55:1454-64.
Bailin, S. & Siegel, H. (2003). Critical Thinking. In N. Blake, P. Smeyers, R. Smith & P. Standish (Eds. ) The Blackwell Guide to Philoso ophy of Education (Oxford, Blackwell).
Cotton Bronk, K., Hill, P. L., Lapsley, D. K., Talib, T. L., & Finch, H. (2009). Purpose, hope, and life satisfaction in three age groups. The Journal of Positive Psychology, 4(6), 500-510.
Daniel, F.M. & Auriac, E. (2011). Philosophy, critical thinking and philosophy for children. Educational Philosophy and Theory, 43(5), 415-435.
Goossens, L.;Lasgaard, M.;Luyckx, K.;Vanhalst, J.; Mathias, P.&Masy, E.(2009). “Loneliness and solitude in adolescence: A confirmatory factor analysis of alternative models”.Journal of Personality and Individual Differences. 47: 890-894.
Kazdin, A. E., French, N. H., Unis, A. S., Esveldt-Dawson, K., & Sherick, R. B. (1983). Hopelessness, depression, and suicidal intent among psychiatrically disturbed inpatient children. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 51, 504-510.
Kazdin, A. E., Rodgas, A., & Colbus, D. (1983). The Hopelessness Scale for Children: psychometric characteristics and concurrent validity. Journal of Consulting and clinical psychology, 54, 241-245.
Klonsky, D. E., Kotov, R., Bakst, S., Rabinowitz, J., & Bromet, E. J. (2012). Hopelessness as a predictor of attempted suicide among first admission patients with psychosis: A 10-year cohort study. Suicide and Life-Threatening Behavior, 42(1), 1–10.
Lipman, M. (2003). Thinking in Education, 2nd (edn.), Cambridge and New York: Cambridge University Press.
Lukey, B. (2012). ‘Philosophy for children in Hawaii: A community circle discussion’, Educational Perspectives, Vol. 44, No. 1-2.
Miller, S. & Tapper, A. (2012). Benefits of collaborative philosophical inquiry in schools. Educational Philosophy and Theory, 44(5), 546-567.
Moon, S.H.(2009). Relationship of peer relationships, perceived parental rearing attitudes, self-reported attachment security, to loneliness in upper elementary school-age children. Journal of Korean Academic Nursing, 39(3): 401-8.
Snyder, C. R., Rand, K. L., & Sigmon, D. R. (2005). Hope theory: A member of the positive psychology family. In C. R. Snyder & S. J.Lopez (Eds.),Handbook of positive psychology(pp. 257–276). New York, NY: Oxford University Press.
Sola-Carmona, Juan and Remedios Lopez-Liria (2013). ‘Anxiety, psychological well-being and self-esteem in Spanish families with blind children, A change in psychological adjustment?’, Research in Developmental Disabilities, 34;32-46.
Stoeckli, G. (2010). The role of individual and social factors in classroom loneliness.The Journal of Educational Research, 103: 28-39.
Topping, K. J. (2003). Developing thinking skills with peers, parents and volunteers: Thinking classroom. Thinking Classroom Journal, 4, 27-36.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار