اثربخشی قصه‌درمانی در کاهش اختلال رفتاری دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

کارشناس ارشد روان‌شناسی کودکان استثنایی

چکیده

هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر قصه‌درمانی در کاهش اختلال رفتاری دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی است. جامعۀ آماری همة پسران مقطع ابتدایی شهر مشهد بودند. در این پژوهش به‌ سبب مشکلات مربوط به اجرای طرح‌های آزمایشی، که مستلزم همکاری مسئولان مدرسه و والدین است، از روش نمونه‌گیری دردسترس استفاده شد و، پس از انتخاب مدرسه، از بین دانش‌آموزانی که بالاترین نمره را در فرم معلمان داشتند، سی نفر انتخاب و سپس به‌ صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (15=n) جایگزین شدند. سپس مربیان پرسش‌نامۀ راتر کودکان را به‌منزلة پیش‌آزمون برای هر دو گروه تکمیل کردند و درمان‌گران جلسات قصه‌درمانی را به ‌مدت شش هفته و در دوازده جلسه برای گروه آزمایش برگزار کردند. پس از اتمام جلسات درمان، دوباره همان مربیان پرسش‌نامۀ راتر را به‌منزلة پس‌آزمون برای هر دو گروه گواه و آزمایش تکمیل کردند و نتایج با آزمون t برای گروه‌های مستقل و تحلیل کوواریانس مقایسه شد. با توجه به نتایج، فرضیۀ پژوهش تأیید شد و می‌توان نتیجه گرفت که قصه‌درمانی در کاهش اختلالات رفتاری دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی مؤثر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Narrative therapy on Reduction of Behavioral Disorders of Elementary School Boys

نویسندگان [English]

  • Somayeh Rajabpour Farkhani
  • Fatemeh Jahanshahi
ابوالقاسمی، عباس، و محمد نریمانی (1384). «بررسی میزان شیوع و هم‌ابتلایی اختلال‌های رفتاری در دانش‌آموزان دورۀ ابتدایی و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی»، علم و فنّاوری، ش 4.
دلاور، علی (1384). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، ج 2، تهران: رشد.
روشن، آرتور (1385). قصه‌گویی، چگونه از داستان برای کمک به کودکان در رفع مشکلات زندگی بهره ببریم، بهزاد یزدانی و مژگان عمادی، ج 1، تهران: جوانۀ رشد.
سرمد، زهره (1380). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: آگاه.
شعاری‌نژاد، علی‌اکبر (1378). ادبیات کودکان، ج 5، تهران: اطلاعات.
شیبانی، شهناز، مجید یوسفی‌لویه، و علی دلاور (1387). «تأثیر قصه‌درمانی بر کاهش علائم افسردگی در کودکان افسرده»، پژوهش در حیطۀ کودکان استثنایی، ش 22.
غباری‌بناب، باقر(1382). «میزان شیوع مشکلات رفتاری دانش‌آموزان مقطع ابتدایی شهر اردبیل»، پژوهش در حیطۀ کودکان استثنایی، ش 3.
میرزابیگی، علی (1376). نقش هنر در آموزش و پرورش و بهداشت روان کودکان، ج 6، تهران: مدرسه.
 
Arad, D. (2004).‘If Your Mother Were an Animal, What Animal Would She be? Creating Play Stories in Family Therapy: The Animal Attribution Story-Telling Technique’, Family Process, No. 30.
Brown, I. and M. Percy (2007). A Comprehensive Guide to Intellectual and Developmental Disabilities, London: Brooks.
Craig, J. (2000). ‘Story-Telling Ability in Children With Autism or Asperger Syndrome: a Window into the Imagination’, Psychiatry and Related Sciences, No. 37.
Dean, R. G. (1998). ‘A Narrative Approach to Groups’, Clinical Social Work, No. 26.
Desocio, J. E. (2005). ‘Accessing Self-Development Through Narrative Approaches in Child and Adolescent Psychotherapy’, Child and Adolescent Psychiatric Nursing, No. 18.
Dwivedi, K. (1997). The Therapeutic Use of Stories, London: Routledge.
Hartsough, C. (1995). ‘Students Identified as Seriously Emotionally Disturbed in School-Based Treatment: Cognitive, Psychiatric and Social Education Characteristic’, Behavioral Disorders, No. 20.
Pezeshkian, N. (1996). Oriental Stories as Tools in Psychotherapy, New delhi: Sterling.
Raymand, A. M. (2004). ‘The Neuropsychology of Narrative: Story Comprehension, Story Production and their Interrelation’, Neuropsychologia, No. 42.
Rutter, M., J. Tizard, W. Yule, P. Graham, and K. Whitmore (1976). ‘Research Report: Isle of Wight Studies 1964-1974’, Psychological Medicine, No. 6.
Strand, P. S. (1997). ‘Toward a Developmentally Informed Narratives Therapy’, Family Process, No. 36.
Walker, H. M., S. R. Forness, J. M. Kuffiman, M. H. Epstein, et al. (1998). ‘Marco-Social Validation: Referencing Outcomes in Behavioral Disorders to Societal Issues and Problems’, Behavior Disorders, No. 12.