اثربخشی بازی‌های فکری بر کارکردهای اجرایی کودکان پیش‌دبستانی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

2 کارشناس ارشد آموزش و پرورش پیش دبستانی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بازی‌های فکری بر کارکردهای اجرایی کودکان پیش‌دبستان بود. روش پژوهش آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل و جامعه آماری شامل کلیه کودکان دختر و پسر در مقطع پیش از دبستان در مراکز ناحیه 1 شهر سنندج در سال 98-1397 بودند که از بین مراکز پیش‌دبستانی دو مرکز به‌صورت تصادفی انتخاب و تعداد 20 نفر در دو گروه آزمایش و کنترل به‌صورت تصادفی گمارش شدند. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه درجه­بندی رفتاری کارکردهای اجرایی (فرم معلم) جیویا، ایسکوئیس، گای و کنورسی (۲۰۰۰) و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که آموزش بازی‌های فکری بر کارکردهای اجرایی کودکان پیش‌دبستانی تأثیرگذار بوده و کودکانی که تحت آموزش بازی‌های فکری قرارگرفته بودند، کارکردهای اجرایی آن­ها بهبود یافته بود. سایر نتایج نشان داد که آموزش بازی‌های فکری تنها دو بعد انتقال توجه و حافظه کاری اثربخش بود (05/0>P) و در بقیه ابعاد کارکردهای اجرایی بین گروه آزمایشی و کنترل تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0<P). بر اساس این نتایج می‌توان از بازی­های فکری به‌صورت رسمی در برنامه آموزشی مراکز مهدکودک استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Mind Games on the Executive Functions of Preschool Children

نویسندگان [English]

  • Rafigh Hasani 1
  • Firmisk Safari 2
1 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Islamic Azad University, Sanandaj Branch, Sanandaj, Iran
2 MA in Preschool Education, Islamic Azad University, Sanandaj Branch, Sanandaj, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study was to determine the effectiveness of mind games on the executive functions of preschool children. The research method was experimental with a pretest-posttest control group design. The statistical population included all girls and boys in preschool centers of District 1 of Sanandaj in the school year 2018-2019, from which two preschool centers were randomly selected and 20 individuals were randomly assigned to the experimental and control groups. To collect the data, the Behavior Rating Inventory of Executive Function (teacher form) (Gioia, Isquith, Guy and Kenworthy, 2000), and to analyze the data, univariate and multivariate analysis of covariance were used. The results showed that the teaching of mind games had an effect on the executive functions of preschool children and those children who had been taught mind games had improved their executive functions. Results also showed that training in mind games was effective only in two dimensions of attention transfer and working memory (P < 0.05) and there was no significant difference between the experimental and control groups in other dimensions of executive functions (P < 0.05). Based on these results, mind games can be formally used in the educational program of kindergartens.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mind Games
  • Executive Functions
  • Organizing
  • Planning
  • Attention Transfer

مراجع

دهقانی، مصطفی.، کریمی، نرگس.، تقی پور جوان، عباسعلی.، حسن تاج جلودار و فهیمه.، پاکیزه، علی. (1391). اثربخشی بازی‌های حرکتی ریتمیک (موزون) بر میزان کارکردهای اجرایی کودکان با ناتوانی­های یادگیری عصب روان‌شناختی تحولی پیش از دبستان. ناتوانی­های یادگیری، 2(1)، 77-53.
زارع، مهدی و احمدی، سونیا. (1386). اثربخشی بازی‌درمانی به شیوه رفتاری شناختی در کاهش مشکلات رفتاری کودکان. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی (اندیشه و رفتار) (روانشناسی کاربردی)، 1(3) 18–28.
زارع، حسین و جهان‌آرا، عبدالرحیم . (1392). تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر چگونگی پردازش اطلاعات نوجوانان. تفکر و کودک، 7، 27-49.
شریدان، مری. (1382). بازی و رشد کودکان. (ترجمه رضا توکلی، هرمز سنایی نسب، فرید براتی سده). تهران: رشد.
عبدالمحمدی، کریم.، علیزاده، حمید.، غدیری فرهاد.، طیب لی، معصومه و فتحی، آیت اله. (1396). بررسی ویژگی­های روان‌سنجی پرسشنامه درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی (بریف) در کودکان 6 تا 12 سال. اندازه­گیری تربیتی، 8(30)، 135-151.
فیروزی، ستاره. (1389). رابطه کارکردهای اجرایی با میزان اضطراب امتحان دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی. پایان­نامه کارشناسی ارشد: دانشگاه علامه طباطبایی.
کلانتری دهقی، هانیه.، نوری، علی و عباسی، فرزانه. (1398). شناسایی و طبقه‌بندی انواع بازی‌های مراکز پیش‌دبستانی شهرستان ملایر. تفکر و کودک، 20، 209-237.
محمود علیلو، مجید.، هاشمی نصرت‌آباد، تورج و فلاحی، ابوالفضل. (1394). مقایسه کارکردهای اجرایی بازداری پاسخ و توجه پایدار در کودکان با ناتوانی یادگیری ریاضیات و کودکان عادی. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 1(5) 13-60.
مهجور، سیامک رضا. (1372). روانشناسی بازی. تهران: رهگشا.
هیوز، فرگاس. (1384). روان­شناسی بازی. ترجمه کامران گنجی. تهران: رشد.
Anderson, A., and Bavelier, D. (2011). Action game play as a tool to enhance perception, attention and cognition. in Computer Games and Instruction. eds S. Tobias, & J. D. Fletcher, (Charlotte, NC: IAP Information Age Publishing), 307–329.
Baggetta, P., and Alexander, P. A. (2016). Conceptualization and operationalization of executive function. Mind Brain Education. 10, 10–33.
Cadavid-Ruiz, N., Quijano-Martínez, M. C., Tenorio, M., and Rosas, R. (2014). El juego como vehículo para mejorar las habilidades de lectura en niños con dificultad lectora. Pensamiento Psicológico 12, 23–38. doi: 10.11144/Javerianacali.PPSI12-1.jvmh
Carlson, S. M. (2005). Developmentally sensitive measures of executive function in preschool children. Developmental Neuropsychology, 28(2), 595–616.
Dawson, P. & Guare, P. (2004). Executive skills in children and adolescents, New York: Guilford Press.
Denckla, M. B. (2003). ADHD: Topic update. Journal of Brain and Development, 25(2), 383–389
Diamond, A. (2013). Executive Functions. Annual Review of Psychology, 64(1), 135–168.
Diamond, A. (2016). Why improving and assessing executive functions early in life is critical. in Executive Function in Preschool Age children: Integrating Measurement, Neurodevelopment and Translational Research. eds J. A. Griffin, P. D. McCardle, and L. Freund, (Washington, DC: American Psychological Association), 11–44.
Diamond, A., and Ling, D. S. (2016). Conclusions about interventions, programs, and approaches for improving executive functions that appear justified and those that, despite much hype, do not. Developmental cognitive neuroscience ,18, 34–48.
Diamond, A., Barnett, W. S., Thomas, J., and Munro, S. (2007). Preschool program improves cognitive control. Science 318, 1387–1388.
Duncan, R. M., and Tarulli, D. (2003). Play as the leading activity of the preschool period: insights from vygotsky, leont’ev, and bakhtin. Early Education and Development , 14, 271–292.
Espy, K. A., and Cwik, M. F. (2004). The development of a trial making test in young children: the TRAILS- American Academy of Clinical Neuropsychology, 18, 411–422.
Espy, K. A., McDiarmid, M. M., Cwik, M. F., Stalets, M. M., Hamby, A., & Senn, T. E. (2004). The contribution of executive functions to emergent mathematic skills in preschool children. Developmental Neuropsychology, 26(1), 465–486.
Gioia, G.A. Isquith, P.K. Guy, S.C. & Kenworthy, L. (2000). Behavior rating inventory of executive function: Professional manual Odessa, FL: Psychological Assessment Resources, Incorporated.
Goldin, A. P., Hermida, M. J., Shalom, D. E., Elias Costa, M., Lopez-Rosenfeld, M., Segretin, M. S., et al. (2014). Far transfer to language and math of a short software-based gaming intervention. PNAS Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 111, 6443–6448.
Hart, T., & Jacobs, H. (2010). Rehabilitation and management of behavioral disturbances folloeing frontal lobe injury. Journal of Head Trauma Rehabilitation, 8(2) , 1-12
Hermida, M. J., Segretin, M. S., Prats, L. M., Fracchia, C. S., Colombo, J. A., and Lipina, S. J. (2015). Cognitive neuroscience, developmental psychology, and education: interdisciplinary development of an intervention for low socioeconomic status kindergarten children. Trends in Neuroscience and Education, 4, 15–25.
Latzman, R. D., Elkovitch, N., Young, J., & Clark, L. A. (2010). The contribution of executive functioning to academic achievement among male adolescents. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 32(4), 455-462.
Pianta, R. C., Barnett, W. S., Burchinal, M., and Thornburg, K. R. (2009). The effects of preschool education what we know, how public policy is or is not aligned with the evidence base, and what we need to know. 
Psychological Science in the Public Interest, 10, 48–88.
Rosas, R., Ceric, F., Aparicio, A., Arango, P., Arroyo, R., Benavente, C., et al. (2015). ¿Pruebas tradicionales o evaluación invisible a través del juego? Nuevas fronteras de la evaluación cognitiva. Psykhe 24, 1–11.
Seidman, L. J. (2011). Neuropsychological functioningin people with ADHD across the lifespan. Journal of Clinical Psychology Review, 26, 466–485.
Shonkoff, J., Duncan, G., Fisher, P., Magnuson, K., Raver, C. C., and Yoshikawa, H. (2011). Building the Brain’s “Air Traffic Control” System: How Early Experiences Shape the Development of Executive Function (No. 11). National Forum on Early Childhood Policy and Programs. Cambridge, MA: Harvard University
Sorel, O. (2007). Managing of the planning process; the role of executive function. Journal of Brain and Cognition, 66: 196-221.
Stuss, D. T., & Benson, D. F. (1986). The frontal lobes. Retrieved from https://books.google.com/books?id=JO9qAAAAMAAJ
Swanson, L. H. & Jerman, O. (2007). The influence of working memory on reading growth in subgroups of children with reading disabilities .Journal of Exceptional Child Psychology, 96(4), 249-283.
Tahiroglu, A. Y., Celik, G. G., Avci, A., Seydaoglu, G., Uzel, M., and Altunbas, H. (2010). Short-term effects of playing computer games on attention. Journal of attention disorders ,13, 668–676.
Thorell, L. B., Lindqvist, S., Nutley, S. B., Bohlin, G., and Klingberg, T. (2009). Training and transfer effects of executive functions in preschool children. Developmental science ,12, 106–113.
Traverso, L., Viterbori, P., and Usai, M. C. (2015). Improving executive function in childhood: evaluation of a training intervention for 5-year-old children. Frontiers in psychology, 6, 1–14.
van der Sluis, S., de Jong, P. F. & van der Leij, A. (2013). Inhibition and shifting in children with learning deficits in arithmetic and reading. Journal of Experimental Child Psychology, 87, 239-266.
Vygotsky, L. S. (2001). Pensamiento y Lenguaje, en Obras Escogidas. Madrid: Machado.
Whitehurst, G. J., and Lonigan, C. J. (1998). Child depelopment and emergent literacy. Child, 69, 848–872.
Wiebe, S. A., Sheffield, T., Nelson, J. M., Clark, C. A. C., Chevalier, N., & Espy, K. A. (2011). The structure of executive function in 3-year-olds. Journal of Experimental Child Psychology, 108(3), 436–452. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2010.08.008
Yanhui P. (2010). Lego Games Help Young Children with Autism Develop Social Skills, International Journal of Education.
Zelazo, P. D., & Carlson, S. M. (2012). Hot and Cool Executive Function in Childhood and Adolescence: Development and Plasticity. Child Development Perspectives, 6(4), 354–360.
Zelazo, P. D., & Müller, U. (2011). Executive function in typical and atypical development. in The Wiley-Blackwell Handbook of Childhood Cognitive Development 2nd Edn, ed. U. Goswami, (Malden: John Wiley & Sons Ltd.).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار