مقایسه معیارهای کودکان برای انتخاب کتاب براساس کتاب‌های پرخواننده کودکان، نظرات کودکان و مربیان کانون پرورش فکری

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 استادیار گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، زاهدان، ایران.

10.30465/fabak.2022.7691

چکیده

ادبیات کودکان با توجه به نیازهای مخاطبان آن شکل می‌گیرد. نویسنده کودک باید ویژگی‌ها، نیازها و علایق مخاطب را بشناسد. این شناخت، از طریق مطالعه درباره کودک، بررسی کتاب‌های مورد علاقه‌ کودکان و نظرسنجی از آنان و کسانی که با آنان سروکار دارند، به وجود می‌آید. هدف از انجام این پژوهش، بررسی کتاب‌های پرخواننده کودکان، نظرسنجی از کودکان و مربیان ایشان، به‌منظور یافتن ویژگی‌های کتاب مطلوب از دیدگاه کودکان است و در پایان مقایسه‌ای میان دیدگاه‌ها و مشخصات کتاب‌ها صورت گرفته است. در مرحله نخست، به روش میدانی و حضور در کتابخانه‌های کانون پرورش فکری به استخراج پرخواننده‌ترین آثار کانون دربازه زمانی (1385-1395) پرداخته شد و تحلیل آثار به روش تحلیل محتوا صورت گرفت. در مرحله دوم، دو پرسشنامه محقق‌ساخته از کودکان (6-12ساله) و یک پرسشنامه برای مربیان کودک تنظیم شد و پس دریافت پاسخ‌ها، مقایسه‌ای میان دیدگاه‌های کودکان و مربیان کودک، انجام گرفت.  براساس پاسخ‌های مندرج در پرسشنامه کودکان، می‌توان گفت کودکان می‌خواهند از کتاب‌شان بیاموزند و لذت ببرند و در عین حال که برای فهمیدن تلاش ذهنی می‌کنند، زبان کتاب را بفهمند. درحقیقت، یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای ترویج کتاب‌خوانی و علاقه‌مند کردن کودکان به خواندن، ارتقای کیفیت کتاب‌های کودکان و نوجوانان براساس نیازها و علایق ایشان است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of children's criteria for book selection based on children's the most reading books, children's opinions, and educators of intellectual development center

نویسندگان [English]

  • Naser Nikoubakht 1
  • Somayeh Rezaee 2
1 Full professor, Department of Persian Language and Literature, Tarbiat Modares University
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Farhangian University
چکیده [English]

Children's literature is formed according to the needs of its audiences. The author writing for children, must know the characteristics, needs and interests of the audience. This information is achieved through studying about children, examining children's favorite books and surveying of children and those dealing with them. This study aims to investigate the most read children's books, surveying of children and their educators in order to find the characteristics of the desirable book from the children's viewpoint. Finally, a comparison is conducted between the views and features of the books. At first step, the most read works of the intellectual development center were extracted during 2006-2016 by field method and attendance at libraries of the center as well as the works were analyzed through content analysis method. In second step, two researcher-made questionnaires of 6-12 year-old children and a questionnaire for child educators were set up. After receiving the answers, a comparison was made between the views of children and their educators. It is concluded that, based on the answers in the children's questionnaire, children want to learn and enjoy their books while making a mental effort to understand the language of the books. In fact, improving the quality of children's books based on their needs and interests is one of the most important ways to promote book reading and make children interested in reading.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fiction Literature
  • Children's Interests
  • Ages 6-12
  • Book

مراجع

  1. اکرمی، جمال‌الدین (1389). کودک و تصویر، جستارهایی در تصویرگری کتاب‌های کودکان و نوجوانان، ج2، تهران: سروش.
  2. حامدی‌شیروان، زهرا و شهلا شریفی (1392). «بررسی آموزه‌های ایدئولوژیک در پاره‌ای از آثار ادبیات کودک ایران در گروه‌های سنی د و ه»، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شماره دوم، صص 17-38.
  3. حجوانی، مهدی (1389). زیبایی‌شناسی ادبیات کودک، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  4. خسرونژاد، مرتضی (1387). دیگرخوانی‌های ناگزیر؛ رویکردهای نقد و نظریه ادبیات کودک، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
  5. دهقانی، لیلا (1398). بررسی سلیقه و میزان اقبال نوجوانان مدارس متوسطه اول شهر شیراز به آثار داستانی، مجله مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، 10(2)، 21-40.
  6. شاهرودی، فروغ‌علی (1388). «کتاب همچون یک درمان‌بخش، کتاب‌درمانی رشدی برای نوجوانان». مجله کتاب ماه کودک و نوجوان، 142، ص 8-14.
  7. شعاری نژاد، علی‌اکبر(1386). ادبیات کودکان، چاپ بیست و پنجم، تهران: اطلاعات.
  8. قاسم‌پورمقدم، حسین و همکاران (1387). ادبیات کودکان و نوجوانان؛ همراه با نقد و تحلیل نمونه‌های شعر و قصه ویژه معلمان، دانشجویان و اولیا، چاپ دوم، تهران: موسسه فرهنگی آیندگان.
  9. قایینی، زهره (1390). تصویرگری کتاب‌های کودکان: تاریخ، تعریف‌ها و گونه‌ها. تهران: مؤسسه فرهنگی هنری پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان.
  10. قرشی، محمدحسین (1385). بررسی مشکلات ترجمه ادبیات کودکان، تهران: صنم.
  11. قزل ایاغ، ثریا (1393). ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن، تهران: سمت.
  12. کاسی، فاطمه و صدیقه علی‌پور (1399). «تحلیل شگردهای وانمودگی و بی‌مرزی در تفکر کودکان با نگاهی به داستان‌های کودکانه احمدرضا احمدی»، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال یازدهم، شماره اول، صص 151-169.
  13. نوکاریزی، محسن و ضیغمی، مجید (1392). «مقایسه میزان اهمیت ملاک‌های رایج انتخاب کتاب کودک برای والدین و کودکان در شهر مشهد»، تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتاب‌خانه‌های عمومی، 19(3)، 341-363.
  14. وکیلی ازغندی، سمانه، محسن نوکاریزی و معصومه تجعفری (1394)، «مقایسه ملاک‌های انتخاب کتاب از دیدگاه نوجوانان شهری و روستایی (مطالعه موردی: شهرستان کاشمر)»، نشریه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 18(4)، 150 -123.
  15. ولوی، پروانه و همکاران (1396). «کنوانسیون جهانی حقوق کودک و فرصت‌هایی که برای پرورش تفکر مستقل در کودکان ارائه می‌دهد»، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هشتم، شماره دوم، صص 1-20.
  16. Byraktar, A. (2021). "Value of Children’s Literature and Students’ Opinions Regarding Their Favourite Books", International Journal of Progressive Education, 17(4), 341-357.
  17. Clark, Ch. & Foster, A. (2005). "Children and Young people`s reading Habit and Preference". Http://www.Literacytrast.org.uk .Retrieve 12/9/2014.
  18. Dunn, (1921). "Interest factors in primary reading material. Contributions to education", 113, 70-82.
  19. Kartal, H. & Soyucok, M. (2017). "The Evaluation of Children Expectations about Literacy Environment". International Online Journal of Primary Education, 6(1), 1-18.
  20. Wilkinson, K. (2003). "Children’s favourite books". Journal of Early Childhood Literacy, 3(3), 275- 301.

 

 

تفکر وکودک
دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26
پاییز و زمستان 1401
بهمن 1401

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار