فراتحلیل تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر ابعاد رشدی (شناختی، اجتماعی، عاطفی و اخلاقی) کودکان و نوجوانان در ایران

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

2 استاد گروه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

3 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، فراتحلیل تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر ابعاد رشدی (شناختی، اجتماعی، عاطفی و اخلاقی) کودکان و نوجوانان در ایران بود که از روش فراتحلیل و شاخص اندازه اثر g هجز به‌عنوان یک مقیاس مشترک در این پژوهش استفاده شد. در جامعه آماری مورد نظر، ۱۱۹ پژوهش شناسایی شد که بر اساس ملاک‌های خروج، تعداد ۴۸ پژوهش حذف شد و درمجموع ۷۱ پژوهش با ۲۳۷ اندازه اثر وارد فراتحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد میزان اندازه اثر ترکیبی کل (877/0) باتوجه‌به معیار هاتیه مطلوب و معیار کوهن بزرگ ارزیابی می‌شود. همچنین در بررسی نقش متغیرهای تعدیل‌کننده، نتایج اثربخشی مطلوب بر هرکدام از بازده‌های شناختی، اجتماعی، عاطفی و اخلاقی؛ و گروه‌های جنسیتی مختلط، پسران، و دختران را نشان داد اما تفاوت بین آن‌ها معنی‌دار نبود. از طرفی سن آزمودنی‌ها با ضریب 033/0 به‌صورت معنی‌داری (001/0> P) مقدار اندازه اثر را پیش‌بینی می‌کند. باتوجه‌به اثربخشی بالای اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر ابعاد رشدی کودکان و نوجوانان به‌صورت کلی و بازده‌های شناختی، اجتماعی، عاطفی و اخلاقی در گروه‌های جنسیتی، پیشنهاد می‌شود که این برنامه با پیروی از اصول و مبانی اساسی آن در آموزش‌های رسمی و غیررسمی به کودکان و نوجوانان گنجانده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Meta-Analysis of the Effect of Philosophy for Children Program on the Developmental Dimensions (Cognitive, Social, Emotional and Moral) of Children and Adolescents in Iran

نویسندگان [English]

  • salaam rahimi 1
  • Javad Mesr Abadi 2
  • Fatemeh Alipour 3
1 PhD Student of Educational Psychology, Shahid Madani University of Azerbaijan, Tabriz, Iran.
2 Professor, Department of Psychology and Educational Sciences, Shahid Madani University of Azerbaijan, Tabriz, Iran.
3 PhD Student of Educational Psychology, Shahid Madani University of Azerbaijan, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study was to meta-analyze the effect of philosophy for children program on the developmental dimensions) cognitive, social, emotional and moral) of children and adolescents in Iran. The meta-analysis method and Hedges G effect size index were used as a common scale in this study. In the target statistical population, 119 studies were identified and based on the exclusion criteria, 48 studies were excluded and a total of 71 studies with 237 effect sizes were included in the meta-analysis. Findings showed that the size of the total combined effect (0.877) is evaluated as desired according to the Hattie’s and as large according to Cohen’s criteria. Also, examining the role of moderating variables showed desired effectiveness results on each of the cognitive, social, emotional and moral outcomes, and on gender groups of mixed gender, boys, and girls, but the difference between them was not significant. On the other hand, the age of the subjects with a coefficient of 0.033 significantly (P < 0.001) predicts the amount of effect size. Considering the high effectiveness of the philosophy for children program on the developmental dimensions of children and adolescents in general, and on cognitive, social, emotional and moral outcomes in gender groups, it is suggested that this program be included in formal and informal education for children and adolescents, following its basic principles and foundations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meta-Analysis
  • Philosophy for Children
  • Effect Size

مراجع

اکرمی، لیلا؛ قمرانی، امیر و یارمحمدیان، احمد. (1393). اثربخشی آموزش فلسفه بر قضاوت اخلاقی و عزت‌نفس دانش‌آموزان نابینا. تفکر و کودک، 5 (10)،1-16.
برهمن، مریم و خدابخشی صادق‌آبادی، فاطمه. (۱۳۹۶). آموزش فلسفه برای کودکان. پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، ۲ (۹)، 90-103.
جلیلیان، سهیلا؛ عظیم‌پور، احسان و جلیلیان، فریبا. (1395). اثربخشی برنامۀ آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش توانایی حل مسئله و قضاوت اخلاقی در دانش‌آموزان. نشریه پژوهش‌های تربیتی، ۳ (۳۲)، 80-101.
جناب زاده رودباری، مریم؛ انصاریان، فهیمه و نادری، عزت اله. (1395). بررسی میزان اعتمادپذیری برنامه آموزش فلسفه برای کودکان (p4c) در فعالیت‌های پرورشی بر کنترل برون‌ریزی و درون ریزی خشم در دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه مدارس شهر تهران. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 13(24)، 144-158.
حبیبی کلیبر، رامین؛ فرید، ابوالفضل و محمدزاده، رقیه. (1398). اثربخشی روش اجتماع پژوهشی در برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر خودکارآمدی اجتماعی دانش‌آموزان. فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 14(53)، 67-87.
رضایی، نورمحمد؛ پادروند، نادر؛ سبحانی، عبدالرضا و رضایی، علی‌محمد. (1393). بررسی تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان در افزایش خلاقیت و مؤلفه‌های سیالی، انعطاف‌پذیری، ابتکار و بسط. ابتکار و خلاقیت در علوم‌انسانی، 4 (2)، 19-36.
صفایی مقدم، مسعود. (۱۳۷۷). برنامه آموزش فلسفه برای کودکان. فصلنامه علمی – پژوهشی علوم‌انسانی دانشگاه الزهرا س، ۸ (۲۶ و ۲۷).
عسگری، محمد؛ دیناروند، حسن و ترکاشوند، محمدرضا. (1394). تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر تفکر منطقی دانش‌آموزان دختر و پسر سوم راهنمایی منطقه سامن. روان‌شناسی تربیتی (روان‌شناسی و علوم تربیتی)، 11 (35)،25 -41.
عیسی مراد، ابوالقاسم؛ نفر، زهرا و فاطمی، فاطمه السادات. (1398). اثربخشی آموزش فلسفه به کودکان بر همدلی و حل مسئله اجتماعی دانش‌آموزان پنجم ابتدایی. مطالعات روان‌شناسی بالینی، 9 (36)، 117-134.
فرجی، ماهرخ؛ مکوندی، بهنام؛ بختیار پور، سعید؛ افتخار صعادی، زهرا و احتشام‌زاده، پروین. (1398). اثربخشی آموزش فلسفه بر رشد قضاوت اخلاقی, رفتار جامعه یار و مهار خشم در دانش‌آموزان شهر اهواز. مطالعات روان‌شناسی تربیتی، 16(36)، 97-122.
قائدی، یحیی. (۱۳۸۳). بررسی مبانی نظری آموزش فلسفه به کودکان. تهران: دواوین.
کمالی مطلق، طاهره و نوشادی، ناصر. (1396). تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر سطح پرسشگری دانش‌آموزان دوره ابتدایی. تفکر و کودک، 8 (1)، 1-13.
لیپمن، متیو؛ شارپ، آن و اسکانیان، فردریک. (۱۳۹۵). فلسفه در کلاس درس؛ ترجمه محمد زهیر باقری نوع‌پرست. تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی.
مؤمنی مهموئی، حسین و پرورش، عفت. (۱۳۹۵). تأثیر برنامه فلسفه برای کودکان از طریق حلقه‌های کندوکاو بر خلاقیت، سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی درس علوم دانش‌آموزان پایه سه ابتدایی. فصلنامه علمی - پژوهشی پژوهش‌نامه تربیتی، ۱۱ (۴۷)، ۱۳۱-150.
محمدی، فرزانه؛ کرامتی، هادی؛ فرزاد، ولی اله و عرب‌زاده مهدی. (1398). بررسی اثربخشی برنامه آموزش فلسفه به کودکان در پرورش خلاقیت کودکان پیش‌دبستانی. تفکر و کودک، 10(1)، 213-236.
محمودی، سیروس. (1398). فراتحلیل اثربخشی اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر مهارت‌های فکری دانش‌آموزان. تفکر و کودک، 10 (2)، 263-286.
مصرآبادی، جواد. (1395). فراتحلیل: مفاهیم، نرم‌افزار و گزارش‌نویسی، تبریز: انتشارات دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.
هاشمزاده، زینب؛ صابری، هایده و عالی, شهربانو. (1398). بررسی اثربخشی آموزش فلسفه به شیوه حلقه کندوکاو بر نظریه ذهن دانش‌آموزان نابینا. تفکر و کودک، 10(2)، 287-307.
Anderson, A. (2020). Categories of Goals in Philosophy for Children. Studies in Philosophy and Education, 39, 607-623.
Bleazby, J., & Slade, C. (2018). Philosophy for children goes to university. In Philosophical Inquiry with Children (pp. 215-232). Routledge.
Brandt, R. (1988). On Philosophy in the Curriculum: A Conversation with Matthew Lipman. Educational Leadership, 46(1), 34-37.
Burgh, G., & Nichols, K. (2012). The parallels between philosophical inquiry and scientific inquiry: Implications for science education. Educational Philosophy and Theory, 44(10), 1045-1059.
Butnor, A. (2012). Critical Communities: Intellectual Safety and the Power of Disagreement. Educational perspectives, 44, 29-31.
Çayır, N. A. (2018). Philosophy for children in teacher education: Effects, difficulties, and recommendations.
Cohen, J. (2013). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Academic press.
Eagly, A. H. (2013). The science and politics of comparing women and men: A reconsideration. In The SAGE handbook of gender and psychology (pp. 11-28). SAGE Publications Inc.
Elicor, P. P. (2021). I am keeping my cultural hat on: exploring a ‘culture-enabling’philosophy for/with children practice. Childhood & philosophy, 17.
Eliot, L. (2009). Pink brain, blue brain: How small differences grow into troublesome gaps--and what we can do about it. Houghton Mifflin Harcourt.
García-Moriyón, F., Rebollo, I., & Colom, R. (2005). Evaluating Philosophy for Children: A meta-analysis. Thinking: The journal of philosophy for children, 17(4), 14-22.
Gatley, J. (2020). Philosophy for Children and the Extrinsic Value of Academic Philosophy. Metaphilosophy, 51(4), 548-563.
Gorard, S., Siddiqui, N., & See, B. H. (2017). Can ‘Philosophy for Children’improve primary school attainment? Journal of Philosophy of Education, 51(1), 5-22.
Gregory, M. R., & Laverty, M. J. (2017). In Community of Inquiry with Ann Margaret Sharp: Childhood, Philosophy and Education. Routledge.
Halpern, D. F., Eliot, L., Bigler, R. S., Fabes, R. A., Hanish, L. D., Hyde, J., Liben, L. S., & Martin, C. L. (2011). The pseudoscience of single-sex schooling. Science, 333(6050), 1706-1707.
Huston, A. C. (2015). Thoughts on “Probability values and human values in evaluating single-sex education”. Sex roles, 72(9), 446-450.
Hyde, J. S. (2014). Gender similarities and differences. Annual review of psychology, 65, 373-398.
Kasmirli, M. (2020). The paradox of philosophy for children and how to resolve it. Childhood & Philosophy, 16.
Kizel, A. (2016). Philosophy with Children as an educational platform for self-determined learning. Cogent Education, 3(1).
Kohan, W. O. (2018). Paulo Freire and Philosophy for Children: A critical dialogue. Studies in Philosophy and Education, 37(6), 615-629.
Lipman, M. (1976). Philosophy for children. Metaphilosophy, 7(1), 17-39.
Lipman, M. (1982). Philosophy for children. Thinking: The journal of philosophy for children, 3(3/4), 35-44.
Lipman, M. (2003). Thinking in education. Cambridge university press.
Lipman, M. (2017). The Institute for the Advancement of Philosophy for Children (IAPC) program. In History, Theory and Practice of Philosophy for Children (pp. 3-11). Routledge.
Lipman, M., Sharp, A. M., & Oscanyan, F. S. (2010). Philosophy in the classroom. Temple University Press.
Lyle, S. (2021). Philosophy for Children, the UNCRC and Children's Voice in the Context of the Climate and Biodiversity Crisis. Analytic Teaching and Philosophical Praxis, 41(1), 80-95.
Maccoby, E. E. (2007). Historical overview of socialization research and theory. Handbook of socialization: Theory and research, 1, 13-41.
Malboeuf-Hurtubise, C., Léger-Goodes, T., Mageau, G. A., Joussemet, M., Herba, C., Chadi, N., Lefrançois, D., Camden, C., Bussières, È.-L., & Taylor, G. (2021). Philosophy for children and mindfulness during COVID-19: Results from a randomized cluster trial and impact on mental health in elementary school students. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry, 107, 110260.
Marsal, E., Dobashi, T., & Weber, B. (2009). Children philosophize worldwide: Theoretical and practical concepts (Vol. 9). Peter Lang.
Michaud, O. (2020). What Kind of Citizen is Philosophy for Children Educating? What Kind of Citizen Should it be Educating? Philosophical Inquiry in Education, 27(1), 31-45.
Millett, S., Scholl, R., & Tapper, A. (2018). Australian research into the benefits of philosophy for children. In Philosophical Inquiry with Children (pp. 199-214). Routledge.
Murris, K., & Haynes, J. (2018). Philosophy for Children: a postdevelopmental relationality. In Literacies, Literature and Learning (pp. 50-63). Routledge.
Pahlke, E., Hyde, J. S., & Allison, C. M. (2014). The effects of single-sex compared with coeducational schooling on students’ performance and attitudes: A meta-analysis. Psychological bulletin, 140(4), 1042.
Rahdar, A., Pourghaz, A., & Marziyeh, A. (2018). The Impact of Teaching Philosophy for Children on Critical Openness and Reflective Skepticism in Developing Critical Thinking and Self-Efficacy. International Journal of Instruction, 11(3), 539-556.
Sadker, D. M. (2010). Teachers, schools and society.
Säre, E. (2018). Developing the reasoning skills of pre-schoolers through philosophy for children Tartu University].
Siddiqui, N., Gorard, S., & See, B. H. (2017). Non-cognitive impacts of philosophy for children. School of Education, Durham University.
Siddiqui, N., Gorard, S., & See, B. H. (2019). Can programmes like Philosophy for Children help schools to look beyond academic attainment? Educational review, 71(2), 146-165.
Ventista, O. (2019). An Evaluation of the ‘Philosophy for Children’programme: The impact on Cognitive and Non-Cognitive Skills Durham University].
Wu, C. (2021). Training Teachers in China to Use the Philosophy for Children Approach and Its Impact on Critical Thinking Skills: A Pilot Study. Education Sciences, 11(5), 206.
Yan, S., Walters, L. M., Wang, Z., & Wang, C.-C. (2018). Meta-Analysis of the Effectiveness of Philosophy for Children Programs on Students Cognitive Outcomes. Analytic Teaching and Philosophical Praxis, 39(1), 13-33.
Zahrebniuk, Y., Veremiuk, L., Boichevska, I., & Ivanchuk, A. (2021). THE PROGRAM “PHILOSOPHY FOR CHILDREN”: POSITIVE EXPERIENCE OF THE USA. SOCIETY. INTEGRATION. EDUCATION. Proceedings of the International Scientific Conference,
Zulkifli, H., & Hashim, R. (2020). Philosophy for children (P4C) in improving critical thinking in a secondary moral education class. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 19(2), 29-45.
 
                                                  
تفکر وکودک
دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26
پاییز و زمستان 1401
بهمن 1401
صفحه 99-132

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار