ارائه الگوی توانمندسازی مهارت های زندگی برای کودکان تحت سرپرستی مراکز نگهداری شبانه روزی (محدوده سنی ۶ تا ۱۲ سال) شهر کرمانشاه در سال 1401-1400

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا مشاوره، گروه مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، سنندج، ایران

2 دانشیار مشاوره خانواده، گروه مشاوره، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، سنندج، ایران

3 دانشیار روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه ،کرمانشاه، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی توانمند سازی مهارت‌های زندگی برای کودکان تحت سرپرستی مراکز نگهداری شبانه روزی بهزیستی بود. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر داده ترکیبی کیفی و کمی (آمیخته) و از نظر روش مطالعه پدیدار شناسی است. جامعه آماری شامل متخصصان حوزه روانشناسی کودک که سابقه کار و آشنایی با کودکان بهزیستی و آسیب های این کودکان را داشتند بود که از طریق نمونه گیری هدفمند به صورت گلوله برفی تا اشباع نظری انتخاب شدند. ابتدا با استفاده از مصاحبه عمیق به شناسایی مولفه‌های توانمند سازی مهارت‌های زندگی و استخراج پروتکل آموزشی و سپس طراحی ابزار جهت سنجش اثربخشی الگو پرداخته شد. جهت تجزیه و تحلیل دادها در بخش کیفی از تحلیل مضمون و در بخش کمی از تحلیل عاملی اکتشافی و روایی همگرا و واگرا استفاده شد.

داده‌ها ازطریق نرم‌افزارهایSPSS ,MAXQDA و smart-pls مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد الگوی توانمند سازی مهارت‌های زندگی شامل 6 مولفه (دوستی، مهربانی، مهارت مشارکت و همکاری، مهارت تفکر خلاق، احساس مسئولیت و اعتماد به نفس) و 36 شاخص می‌باشد و الگوی حاصل از لحاظ روایی هم گرا و واگرا نیز مورد قبول بود. همچنین پرسشنامه به دست آمده از روایی و پایایی مناسبی برخودار بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Providing a model of life skills empowerment for children under the supervision of day care centers (age range 6 to 12 years) in Kermanshah in 1401-1400

نویسندگان [English]

  • Sahar Rezaie 1
  • Mahmoud Goudarzi 2
  • Keyvan Kakabaraee 3
1 PhD Student in Counseling, Department of Counseling, Islamic Azad University, Sanandaj Branch, Sanandaj, Iran
2 Associate Professor of Family Counseling, Counseling Department, Faculty of Literature and Human Sciences, Islamic Azad University, Sanandaj Branch, Sanandaj, Iran.
3 Associate Professor of Psychology, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Islamic Azad University, Kermanshah Branch, Kermanshah, Iran.
چکیده [English]

Thepurpose of the current research was to provide a model of empowering life skills for children under the supervision of 24-hour well-being care centers. The research is applied in terms of purpose, qualitative and quantitative (mixed) in terms of data, and phenomenological in terms of study method. The statistical population included specialists in the field of child psychology who had work experience and familiarity with children, the well-being and injuries of these children, who were selected through targeted sampling in the form of snowball until theoretical saturation. First, by using in-depth interviews, the components of empowering life skills were identified and the training protocol was extracted, and then the tool was designed to measure the effectiveness of the model. In order to analyze the data, thematic analysis was used in the qualitative part, and exploratory factor analysis and convergent and divergent validity were used in the quantitative part.The data was analyzed through SPSS, MAXQDA and smart-pls software. The results showed that the life skills empowerment model includes 6 components (friendship, kindness, participation and cooperation skills, creative thinking skills, sense of responsibility and self-confidence) and 36 indicators, and the resulting model has convergent and divergent validity. was also accepted. Also, the obtained questionnaire had good validity and reliability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • empowerment model
  • life skills
  • children in care
  • day care centers
  • rehabilitation
افکاری شهرستانی، زهرا. (1397). فلسفه توانمندسازی افراد چیست ،اولین همایش مدیریت توانمندسازی و استعداد، تهران.
اسد، مریم و مقتدر، لیلا (1401). اثربخشی قصه گویی به روش هدفمند بر ارزش­های زندگی (مسئولیت پذیری – احترام) و قضاوت اخلاقی کودکان دبستانی، مجله تفکر و کودک، 13(1).
امامی نائینی ، نسرین. (1387). مهارت حل مسأله و تصمیم گیری . تهران : انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ابراهیمی، علی اکبر؛ آگاهی، بیتا؛ مساح، امید و فرهودیان، علی. (1392) اثربخشی برنامه ایمن سازی پیش دبستانی در برابر مواد اعتیاد آور، فصلنامه توانبخشی، 4(5)، 66-59.
چراغ چشم، بتول(1399). بررسی تاثیر مهارت های زندگی بر کیفیت و رضایت از زندگی در زنان بی سرپرست شهر گله دار، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی، دانشگاه پیام نور، واحد عسلویه.
حسینی، سیده مریم و آزادیکتا، مهرناز و ذبیحی، رزیتا. (1399). اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر توانمندسازی زنان خانه دار، اولین همایش ملی آسیب شناسی روانی، اردبیل.
ریگی کوته، موسی؛ مهدی‌نژاد ، ولی و  شیرازی، محمود. (1399). تاثیر توانمند سازی بر اساس مهارت‌های زندگی بر خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی در میان نوجوانان استفاده افراطی از شبکه‌های اجتماعی، روانشناسی اجتماعی، 9، 293-281.
زائرکعبه، صبا و رف رف، شهرزاد. (1394). تاثیرروانشناسی محیطی در مراکز نگهداری از کودکان بی سرپرست، اولین کنفرانس سالانه پژوهش های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، یزد.
سماک محمدی، مریم. (1398). طراحی مرکز نگهداری کودکان بی سرپرست با رویکرد افزایش مهارت اجتماعی، پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رامسر.
شربتیان، محمدحسن و علیزاده خانقاهی، سامره. (1396). رابطه مهارت های زندگی با سلامت اجتماعی، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، 5(2)، 206-165.
صحراییان، مریم؛ صلحی، مهناز و حقانی، حمید. (1391). تاثیر مدل توانمندسازی بلوم در ارتقای مهارتهای زندگی دانش آموزان دختر پایه سوم دبیرستان جهرم، پژوهش و سلامت، 2(1)، 18-9.
عبدالملکی، صابر؛ نوری، نوشین و اسدی، فائزه. (1399). شناسایی و تبیین نقش مربی و کودک در فرایند بازی هدایت شده: یک تحلیل محتوای کیفی. مجله تفکر وکودک. 11(2)، 182-161.
کریمی، شیما؛ وثوقی، منصور؛ آقاجانی مرسا، حسین و حضرتی صومعه, زهرا. (1398). بررسی رابطه مهارت‌های زندگی با توانمندسازی زنان (مورد مطالعه: استادان خانم دانشگاه، پژوهش های جامعه شناسی، 13، (3و4)، 61-13.
کهنوجی، مرضیه و رشیدی نژاد، حدیث. (1394). بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر سلامت روان دختران ۱۸-۱۴ ساله شبه خانواده ی بهزیستی شهر کرمان، نشریه اصول بهداشتی، 19، 299-295.
کاکابرایی، کیوان. (1398) اثربخشی آموزش حل مسئله بر مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی.
فضلی، رخساره. (1393). چرا آموزش پیش دبستانی مهم است، مجله آموزش پیش دبستانی.
مجیدی سورکی، فاطمه؛ شیرخانی، کوروش و دنیوی، رضا. (2017). مقایسه مهارت­های تنظیم هیجان و سازگاری در بین کودکان بدسرپرست، بی سرپرست و عادی، اولین کنفرانس بین المللی علوم اجتماعی، تربیتی، علوم انسانی و روانشناسی.
مهرجو، مهشید؛ نوریان، محمد؛ نخعی، نوذر و نوروزی، داریوش. (1400). مطالعۀ الگوها و روش های توانمندسازی کودکان دورۀ پیش دبستانی برای مقابله با آسیب­های اجتماعی، پژوهش در برنامه ریزی درسی، 18(68)، 162-142.
میرزایی، رضا. (1396). نقش آموزش پیش دبستانی در کاهش آسیب پذیری دانش آموزان، فصلنامه مطالعات روانشناسی، 24.
منصوریان، محمدرضا. (1396). بررسی نقش مراکز پیش دبستانی در رشد همه جانبه کودکان، مجله روانشناسی، دانشگاه آزاد واحد گرگان، 3(1).
موحدی، محمد و ابولقاسمی، مهدی. (1401). طراحی بسته‌ی آموزشی مبتنی بر مهارت‌های مغفول هوش کلامی و تعیین اثربخشی آن بر آزمون هوشی وکسلر. تفکر وکودک، 13(1).
نجاریان فاتحی زاده، مریم و امامی، طاهره (1390). بررسی میزان شیوع اختلالت شخصیت ضد اجتماعی، خودشیفته، نمایشی، مرزی در بین دانش آموزان دختر، دانش و رفتار، 4(7)، 68-47.
Sahraian M, Solhi M, Haghani H, Beigizadeh S.(2011).Knowledge, attitude and practice of third grade high schoolgirls in Jahrom in self-awareness, communication with other sand decision making skills. J Research Health; 1 (1), pp 17-24.
Mousa Rigi Koteh, Vali Mehdinezhad, Mahmoud Shirazi(2020), The Effect of Empowerment based on Life Skills on Reducing Social Anxiety Among Adolescents Use of Social Networks,Journal of IslamicLife Style Centered on Health;4(4), pp16-22.
Mondal, Puja (2011) Elements, Sources and Types of Social Problems. Oxford Dictionaryof Sociology. Vol. 54, No. 123.