فلسفة ویتگنشتاین و برنامة فلسفه برای کودکان (P4C)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفة تعلیم و تربیت، دانشگاه تربیت معلم تهران

2 کارشناس ارشد فلسفة غرب، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین

چکیده

در این نوشتار سعی بر این بوده تا به مؤلفه‌هایی از اندیشة ویتگنشتاین دوم که جایگاه نظری موجهی در برنامة فلسفه برای کودکان دارد پرداخته شود. چهار مؤلفة مهم در این پژوهش «زبان»، «دیدن و توصیف»، «بازی‌های زبانی»، و «معنا» است. نگرش پراگماتیستی ویتگنشتاین دوم به این مقوله‌ها را می‌توان در ساختار و شاکله‌بندی برنامه‌ای کاربردی در عرصة تعلیم و تربیت واکاوی کرد. متیو لیپمن و همکارانش با طرح برنامه‌ای که کودکان را با تفلسف و پرسش‌ورزی آشنا می‌کند، به‌شکل کاملاً انضمامی، پرداخت نوینی از این مؤلفه‌ها را آشکار کرده‌اند. با بررسی ویژگی‌ها و اهداف این طرح در چهارچوب این مؤلفه‌ها می‌توان نگاهی انضمامی‌تر را بین بنیان‌های نظری و عرصه‌های کاربردی طرح فلسفه برای کودکان جست‌و‌جو کرد. سه سؤال عمده در این پژوهش مطرح می‌شود که با روشی تحلیلی ـ توصیفی درصدد پاسخ بدان‌ها برآمده‌ایم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship Between Wittgenstein’s Analytical Philosophy and Philosophy for Children Program (P4C)

نویسندگان [English]

  • Yahya Ghaedy 1
  • Sahar Soltani 2
چکیده [English]

The aim of the present study was to examine the elements of the ideas proposed by Wittgenstein, the analytic philosopher,  in the  second period of his thinking whose concepts had a substantial position in Philosophy for Children Program. Four major elements probed in this study included: language, observing and describing, language games, and meaning. The pragmatist views of the second Wittgenestein toward these elements could be investigated in the structure and framework of a functional program in the field of education. Matthew Lipman and his colleagues who familiarized children with philosophizing and inquiry proposed a quite novel and concrete explanation of these elements. Investigating the characteristics and goals of this design in the framework of the mentioned elements had provided the researchers of the present study with the ability to probe a more actual view among the theoretical foundations and functional fields of Philosophy for Children Program. The Three main questions of the study were addressed through analytic-descriptive method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • language games
  • Matthew Lipman
  • Meaning
  • second Wittgenstein
  • Story
  • description
  • philosophy for children
صفایی‌مقدم، مسعود (1377). «برنامة آموزش فلسفه به کودکان»، فصلنامة علمی و پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، س 8 ، ش 26 و 27.
فیشر، رابرت (1385). آموزش و تفکر، ترجمة فروغ کیان‌زاده، اهواز: رسش.
قائدی، یحیی (1382). آموزش فلسفه به کودکان، بررسی مبانی نظری، تهران: دوانین.
قائدی، یحیی (1383). «بررسی و نقد دیدگاه‌های فلسفه برای کودکان»، رسالة دکتری، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم.
قائدی، یحیی (1388). «برنامة درسی آموزش فلسفه به کودکان در دورة راهنمایی و دبیرستان»، فصلنامة فرهنگ، ویژه‌نامة فلسفه برای کودکان و نوجوانان.
لیپمن، متیو (1388). «فلسفه برای کودکان و نوجوانان/ رویکردی جدید در فلسفة تعلیم و تربیت»، مصاحبة آقای ناجی، فصلنامة فرهنگ، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ویتگنشتاین، لودویگ (1380). پژوهش‌های فلسفی، ترجمة فریدون فاطمی، تهران: نشر مرکز.
ویتگنشتاین، لودویگ (1385). کتاب آبی، ترجمة مالک حسینی، تهران: هرمس.
ویتگنشتاین، لودویگ (1387). درباب یقین، ترجمة مالک حسینی، تهران: هرمس.
هادسون، ویلیام دونالد (1378). لودویگ ویتگنشتاین، ترجمة مصطفی ملکیان، تهران: گروس.
 
Gadamer, Hans Gorg (1975). Truth and Method, New York: Crossroad.
Hagaman, S. (1990). "Feminism Inquiry in Art Itistory, Art Criticism and Aesthetics: an Overview for Art Education", Studies in Art Education, Vol. 32, No. 1.
Kennedy, D. (1999). "The Polities of Subjectivity", The Philosophy of Children and Dialogical Education , Vol. 7, No. 1.
Lipman, Matthew (1991). Thinking in Education, Cambridge, Massachusetts: Cambridge University Press.
Lipman, Matthew, A. Sharp, & F. Oscanyan (1980). Philosophy in the Classroom, Philadelphia, PA: Temple University Press.
Murehouse, R. (1993)."Philosophy for Children", Curriculum and Practice, in Thinking, Vol. 1, No. 3.
Splitter, L. J. & Ann Margaret Sharp (1995). Teaching for Better Thinking: The Classroom Community of Enquiry, Melbourn: Acer.
Wittgenstein, Ludwig (1985). Philosophical Investigation, trans. G. E. M. Anscombe, Oxford.
Wittgenstein, Ludwig (1995). Tractatus Logico-Philosophicus, Routledge.