الگوی برنامه درسی آموزش فلسفه برای کودکان بر اساس نتایج تحقیقات مرتبط

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب

2 دانشیار گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب

3 دانشیار گروه تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی

4 استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی برنامه درسی آموزش فلسفه برای کودکان بر اساس نتایج تحقیقات مرتبط انجام گردید. رویکرد پژوهش از نوع کیفی و روش آن سنتزپژوهی توأم با تحلیل محتوای کیفی می­باشد که در آن پژوهش­های اخیر با روشی نظام­مند انتخاب، واکاوی محتوایی و دسته بندی شده­اند. جامعه مورد مطالعه تحقیقات انجام شده خارجی (در سال­های 1938 تا 2018) و داخلی (در سال­های 1384 تا 1396) بوده است. از مجموع پژوهش­هایی که از سایت­های معتبر داخلی و خارجی انتخاب شده بودند، تعداد 71 مورد به عنوان نمونه به صورت هدفمند انتخاب گردید. تحلیل­های انجام شده ابتدا کدگذاری و طبقه بندی گردید و سپس بدنه اصلی در قالب 52 مولفه در راستای 4 عنصر اصلی "اهداف"، "محتوا"، "روش­های یاددهی – یادگیری"، "روش­های ارزشیابی" و 8 مولفه مرتبط با عنصر زمینه­ای "محیط آموزشی" شناسایی گردید. سیاست­گذران و برنامه­ریزان درسی دوره پیش دبستان و دبستان می­توانند با استفاده از الگوی مفهومی مستخرج، تدابیر شایسته را جهت اجرای مطلوب و با کیفیت برنامه درسی فلسفه برای کودکان اتخاذ کنند. مربیان و آموزگاران نیز قادر خواهند بود تا الگوی موجود را بر اساس تجربیات عملی ندریس، تطبیق دهند تا تدریس اثربخش­تری داشته باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • mohammad nourian 2
  • . . 3
  • . . 4
1 .
2 Associate Professor, Department of Management and Educational Planning Islamic Azad University, South Tehran Branch
3 ,
4 .
چکیده [English]

.

اسمعیل­زاده، تیمور، کرمی، آزاد الله(1394). «اجرای چند رسانه­ای فلسفه برای کودک و بررسی تأثیر آن بر خردورزی دانش­آموزان ابتدایی»، فصلنامه تفکر و کودک، سال ششم، شماره 2، صص 1-21.
امی، زهرا، فرامرزقراملکی، احد(1384). «مقایسه سبک­های لیپمن و برنی فیر در فلسفه برای کودکان»، فصلنامه اندیشه­ نوین دینی، سال اول، شماره 2، صص 7-23.
امیریان، توران(1396). مقایسه اثر بخشی روش­های مختلف آموزش فلسفه به کودکان بر تفکر منطقی دانش­آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهر کرمانشاه در سال تحصیلی ۹۵-۱۳۹۴. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه قم.
امیری، مهدی، پرتابیان، اکبر و امیری، زهره(1393). «بررسی تطبیقی عوامل و عناصر تشکیل دهنده برنامه درسی با قرآن کریم»، دوفصلنامه اسلام و پژوهش­های تربیتی، سال ششم، شماره 2، صص 97-118.  
ایمانی، معصومه، تاجبخش، فرزانه(1394). روش تدریس فلسفه و کودک. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
بدری گرگری، رحیم، واحدی، زهرا(1394). «تأثیر اجرای برنامۀ فلسفه برای کودکان بر رشد هوش اخلاقی دانش­آموزان دختر»، دو فصلنامه تفکر و کودک، سال ششم، شماره 1، صص 1-18.  
براتی، مرتضی(1396). «ظرفیت بالای متون کهن ادب فارسی برای بومی سازی منابع فلسفه و کودک»، دوفصلنامه فلسفه و کودک، سال 8، شماره 1، صص 5-18.
برخورداری، زینب(1394). «تولید محتوای فلسفه و کودک»، دوفصلنامه فلسفه و کودک، سال سوم، شماره 1، صص 3-16.  
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه(1386). در آمدی بر تعلیم و تربیت اسلامی. جلد اول. تهران: سمت.
تاجداری، محمدحسن(1395). مقایسه ی تاثیر روش تدریس همیارانه با روش کاوشگری بر خلاقیت دانش­آموزان پسر در درس علوم تجربی پایه ی سوم ابتدایی منطقه ی چهار شهر تهران در سال تحصیلی ۹۵-۱۳۹۴. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد.
جعفری، زهره، صمدی، پروین و قائدی، یحیی(1394). «بررسی تأثیر آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش روحیه پژوهشگری کودکان دوره پیش دبستانی»، فصلنامه پژوهش در برنامه ریزی درسی، سال دوم، شماره 17، صص 41-49.  
جلیلیان، سهیلا، عظیم پور، احسان و جلیلیان، فریبا(1395). «اثربخشی برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش توانایی حل مسئله و قضاوت اخلاقی در دانش­آموزان»، فصلنامه پژوهش­های تربیتی، سال هشتم، شماره 4، صص 80-100.  
جناب­زاده رودباری، مریم، انصاریان، فهیمه و نادری، عزت اله(1395). «بررسی نقش برنامه آموزش فلسفه برای کودک(C4P) برکاهش برون ریزی و درون ریزی خشم در دانش آموزان پسر پایه اول مقطع متوسطه مدارس دولتی منطقه 14 شهر تهران»، فصلنامه پژوهشنامه تربیتی، سال دوازدهم، شماره 2، صص 21-46.
حاتمی، حمیدرضا، کریمی، یوسف و نوری، زهرا(1389). «بررسی تاثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان در افزایش هوش هیجانی دانش­آموزان دختر مقطع اول راهنمایی مدرسه شهدای آزاد تهران در سال تحصیل 88-89»، فصلنامه تفکر و کودک. سال اول، شماره 2، صص 3-22.  
حاجی نصراله، شکوه(1384). «چگونگی طرح مفاهیم انتزاعی در ادبیات کودک»، پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، سال چهارم، شماره 41، صص 62-70.  
حسینی، افضل­السادات، حسینی، حسام(1390). «بررسی رویکردهای مختلف در برنامه آموزش فلسفه برای کودکان و نسبت آن با برنامه درسی رسمی»، فصلنامه اندیشه­های نوین تربیتی، سال هفتم، شماره 2، صص 147-175.   
خارستانی، اسماعیل(1387). تبیین تطبیقی اهداف و روش­های آموزش فلسفه به کودکان در کشورهای مختلف. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی.
رحیمی نسب، حجت اله(1386). امکان‌سنجی اجرای برنامه آموزش فلسفه به کودکان و عوامل فردی مرتبط با آن در برنامه درسی دوره ابتدایی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده انسانی دانشگاه کرمان.
رستگار، طاهره(1383). ارزشیابی در خدمت آموزش. تهران: منادی تربیت.
رمضانی، معصومه(1389). «بررسی برنامه درسی فلسفه برای کودکان در راستای توجه به بعاد مختلف ذهنیت فلسفی»، فصلنامه تفکر و کودک، سال اول، شماره 1، صص 21-35.   
روشن قیاس، پرورین(1393). تاثیر برنامه درسی فلسفه برای کودکان بر پرورش مهارت­های تفکر آنان(بویژه مهارت حل مساله). مجموعه مقالات اولین کنفرانس سراسری توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی.
ستاری، محمد(1395). ب‍ررس‍ی‌ دی‍دگ‍اه‌ م‍ع‍ل‍م‍ان‌ دوره‌ اب‍ت‍دای‍ی‌ م‍ج‍ری‌ ب‍رن‍ام‍ه‌ ف‍ل‍س‍ف‍ه‌ ب‍رای‌ ک‍ودک‌ اداره‌ ک‍ل‌ آم‍وزش‌ و پ‍رورش‌ ش‍ه‍رس‍ت‍ان‌ه‍ای‌ اس‍ت‍ان‌ ت‍ه‍ران‌ ن‍س‍ب‍ت‌ ب‍ه‌ م‍ح‍ت‍وا و روش‌ اج‍رای‌ ای‍ن‌ ب‍رن‍ام‍ه‌ در س‍ال‌ ت‍ح‍ص‍ی‍ل‍ی‌ 95-1394. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد.
ستاری، علی(1390). بررسی و نقد فلسفه برای کودکان بر اساس مبانی فلسفی تربیت اسلامی. رساله دکتری، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
ستاری، علی(1395). «رویکردهای مواجهه با برنامه درسی فلسفه برای کودکان و معرفی راهکار مناسب برای کاربست آن در ایران»، فصلنامه نوآوری­های آموزشی، سال پانزدهم، شماره 2، صص 50-70.   
ستارپناهی، زهرا، برخورداری، زینب (1396). «بررسی اثربخشی و کارآیی داستانهای مثنوی(دفتر ششم) در فلسفه و کودک»، دوفصلنامه فلسفه و کودک، سال چهارم، شماره 4، صص 11-26.   
سجادیان، نرگس(1388). طراحی برنامه درسی آموزش فلسفه به کودکان در پایه اول ابتدایی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی.
سجادیان، نرگس؛ قائدی، یحیی و امیری، معصومه(1393). «طراحی برنامه‎ درسی آموزش فلسفه به کودکان ایرانی در پایه اول‏ ابتدایی»، فصلنامه ارزش­شناسی در آموزش، سال اول، شماره 1، صص 64-80.    
سروش، سمانه(1396). بررسی ارتباط میان آموزش فلسفه به کودکان و تربیت شهروند جهانی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز تهران جنوب.
سلیمانی ابهری، هادی(1387). «آموزش فلسفی کودکان در نظام تعلیم و تربیت رسمی»، فصلنامه پژوهش­های فلسفی کلامی، سال دهم، شماره 1، صص 199-218.   
سیفی گندمانی، محمدیاسین، شقاقی، فرهاد و کلانتری میبدی، سارا(1390). «اثربخشی برنامۀ آموزش فلسفه به دانش­آموزان دختر بر عزت نفس و توانایی حل مسئله آنها»، فصلنامه روانشناسی کاربردی، سال پنجم، شماره 2، صص 66-83.  
شریفی نسب، مریم(1388). «فلسفه ادبیات کودک و فلسفه در ادبیات کودک؛ تضاد یا تعامل»، فصلنامه فرهنگ، سال هیجدهم، شماره 1، صص 341-357.   
شعبانی، حسن(1393). مهارت آموزشی: روش­ها و فنون تدریس. جلد اول. تهران: سمت.
شعاری­نژاد، علی اکبر(1395). فلسفه آموزش و پرورش. تهران: بین الملل.
شمسیان، زهرا(1395). بررسی تأثیر اجرای قصه‌های سنتی استان خوزستان بر پرورش تفکر انتقادی دانش­آموزان ابتدایی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهد چمران.
شاه نعمتی، زهرا، سعادتمند، زهره و کشتی آرای، نرگس(1396). «تحلیل روش­های تدریس هنر به منظور ارائه الگوی مطلوب در دوره ابتدایی»، فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال هشتم، شماره 3، صص 79-100.  
صابری نجف­آبادی، ملیحه(1390). «آموزش فلسفه به کودکان در موزه­های تعاملی علم»، فصلنامه تفکر و کودک، سال دوم، شماره 1، صص 52-72.
صادقی هاشم آبادی، محمد، علوی، محمدکاظم(1393). «فلسفه برای کودکان»، دوفصلنامه اسلام و پژوهش­های تربیتی، سال ششم، شماره 2، صص 59-78.
صباغ حسن­زاده، طلعت(1394). طراحی الگوی برنامه درسی آموزش فلسفه برای کودکان در دوره ابتدایی بر اساس فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. رساله دکتری، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی.
صفایی­پور، حامد(1397). کودک، فبک و تربیت. تهران: گروه فلسفه برای کودکان.
صفرپور، بهشته(1395). آموزش فلسفه برای کودکان با رویکرد معنویت برای کودکان. کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، علوم تربیتی و رفتاری. تیرماه 1395 تهران.
صمدی، پروین، قائدی، یحیی و رمضانی، معصومه(1390). «بررسی تطبیقی برنامه درسی فلسفه در پایه سوم دبیرستان و پیش دانشگاهی با برنامه درسی فلسفه برای کودکان در پایه 11 و 12»، فصلنامه تعلیم و تربیت، سال بیست و چهارم، شماره 106، صص 81-104.   
عظیم­پور، علیرضا، اسکندی، حسین و ابراهیمی قوام، صغری(1395). «بررسی تاثیر آموزش "فلسفه برای کودکان" بر تحول اخلاقی دانش­آموزان پسر پایه ی پنجم ابتدایی شهر تهران در سال 1387»، فصلنامه روان شناسی تربیتی، سال سیزدهم، شماره 23، صص 65-82.   
علوی، محمود(1391). بررسی عناصر برنامه آموزش فلسفه به کودکان در دوره پیش از دبستان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی.
فتحی واجارگاه، کوروش(1388). اصول و مفاهیم برنامه ریزی درسی. تهران: بال.
فخرایی، الهام(1389). «فلسفه برای کودکان؛ گامی به سوی پیوند فلسفه با جامعه»، فصلنامه تفکر و کودک، سال اول، شماره 1، صص 69-81.   
فیشر، رابرت(1396). آموزش تفکر به کودکان. ترجمه مسعود صفایی مقدم و افسانه نجاریان. اهواز: رسش.
قائدی، یحیی، دیباواجاری، مریم(1390). «پیشنهاد چارچوبی برای ارزشیابی برنامه درسی فلسفه برای کودکان»، فصلنامه اندیشه­های نوین تربیتی، سال هفتم، شماره 4، صص 35-58.   
قائدی، یحیی(1388). «برنامه درسی آموزش فلسفه به کودکان در دوره راهنمایی و متوسطه»، فصلنامه فرهنگ، سال هیجدهم، شماره 1، صص 83-108.   
قائدی، یحیی(1383). آموزش فلسفه به کودکان، بررسی مبانی نظری. تهران: داروین.
قبادیان، مسلم(1394). «تأثیر برنامه درسی آموزش فلسفه به کودکان بر مهارت­های اجتماعی دانش­آموزان پایه پنجم ابتدایی»، فصلنامه پژوهش­های تربیتی، سال هشتم، شماره 2، صص 138-148.  
قضاوی، فاطمه(1386). نقد و بررسی برنامه آموزش فلسفه به کودکان در پایه سوم(پیکسی) بر اساس اصول برنامه‌ریزی درسی. پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم تهران.
کار، دیوید، ماخر، فنستر و سون، ریچارد(1393). روش­های تدریس پیشرفته. ترجمه هاشم فردانش. تهران: کویر.
کیارسی، سمیه، قائدی، یحیی، ضرغامی، سعید و منصوریان، یزدان(1395). «فرایند رشد تفکر انتقادی کودکان در آگاهی از خشونت و کلیشه­های جنسیتی – اجتماعی رسانه ای ازطریق p4c»، فصلنامه تعامل انسان و اطلاعات، سال سوم، شماره 3، صص 17-31.   
لطف­آبادی، حسین(1385). «آموزش شهروند ملی و جهانی همراه با تحکیم هویت و نظام ارزشی دانش­آموزان»، فصلنامه نوآوری­های آموزشی، سال پنجم، شماره 17، صص 11-44.
ماهروزاده، طیبه و تجری، الهام(1394). «بررسی تأثیر داستان­های گلستان سعدی بر پرورش قضاوت اخلاقی نوجوانان با استفاده از روش آموزش فلسفه به کودکان»، دوفصلنامه فلسفه و کودک، سال پنجم، شماره 2، صص 5-26.
مرعشی، منصور، رحیمی نسب، حجت الله و لسانی، مهدی(1387). «امکان سنجی اجرای برنامه آموزش فلسفه به کودکان در برنامه درسی دوره ابتدایی»، فصلنامه نوآوری­های آموزشی، سال هفتم، شماره 28، صص 7-28.   
مرعشی، منصور(1385). بررسی تأثیر روش اجتماع پژوهشی برنامه فلسفه برای کودکان بر مهارت­های استدلال دانش­آموزان پسر پایه سوم راهنمایی مدرسه نمونه دولتی اهواز. رساله دکتری، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز.
ملکی، حسن و سلیمی، جمال(1394). برنامه درسی بین رشته­ای در آموزش عالی (مبانی، اصول، رویکردها و الگوها). تهران: سمت.
ملکی، حسن(1391). مقدمات برنامه ریزی درسی. تهران: سمت. 
موسی­پور، نعمت­اله(1395). مبانی برنامه ریزی آموزش متوسطه. مشهد: به نشر. 
ناجی، سعید (1389). کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان. جلد اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ناجی، سعید، صفایی مقدم، مسعود، هاشم، رسنانی، آیت الهی، حمیدرضا و شیخ رضایی، حسین(1390). «بررسی و تحلیل برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان با نظر به میزان ابتنای آن بر پراگماتیسم دیویی»، فصلنامه تفکر و کودک، سال دوم، شماره 2، صص 79-100.   
نقدعلی، محسن، پناهی، زهرا(1390). «ارتباط اجتماع پژوهی در برنامه فلسفه برای کودکان با روش­های تدریس فعال و مشارکتی»، فصلنامه تفکر و کودک، سال دوم، شماره 2، صص 101-126.   
نوریان، محمد(1387). تحلیل محتوای رسانه‌های آموزشی با تأکید بر کتاب‌های درسی. تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب.
واعظ شهرستانی، زینب(1392). نقد و تحلیل برنامه درسی پایه پنجم و ششم فلسفه برای کودکان (داستان کشف هاری استاتلمیر و راهنمای آموزشی آن تحت عنوان کاوشگری فلسفی). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
هدایتی، مهرنوش، ماه­زاده، حامد(1395). «فلسفه برای کودکان و مهارت حل مسئله اجتماعی»، دوفصلنامه علوم تربیتی، سال بیست و سوم، شماره 1، صص 29-54.  
هدایتی، مهرنوش(1393). «مطالعه تطبیقی دوره­های تربیت مربی برنامه فلسفه برای کودکان در ایران و کشورهای پیشرو و ارائه الگوی مناسب برای ایران»، فصلنامه تفکر و کودک، سال پنجم، شماره 1، صص 105-138.
یاری دهنوی، مراد(1394). مجموعه آموزش مربی فلسفه برای کودکان و نوجوانان جلد اول: درآمدی بر برنامه فلسفه برای کودکان. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
یاری دهنوی، مراد، حاتمی، عماد(1390). «تبیین و نقد پژوهش­های دانشگاهی آموزش فلسفه به کودکان در ایران از منظر روش پژوهش و نتایج آن­ها»، فصلنامه تفکر و کودک، سال دوم، شماره 1، صص 135-164.   
یوسفی، عاطفه (1395). «اصول بازنویسی داستان­های متون کهن فارسی به منظور استفاده در برنامه فلسفه و کودک»، دوفصلنامه فلسفه و کودک، سال چهارم، شماره 2، صص 3-13.   
Azemat Madar Fard, F, Bakhtiyar Nasrabadi, H, Heidari, MH (2016). Phlosophy for children: Capacity Evaluation of Humorous Stories in Masnavi Based on Lipmans Views on Philosophical Thinking Components. Educational Research and Reviews, Vol 11, No 12. PP 1154-1160. 
Barrow, W (2015). ‘I think she’s learnt how to sort of let the class speak’: Children’s perspectives on Philosophy for Children as participatory pedagogy. Thinking Skills and Creativity, Vol 5, No 17. PP 76-87.   
Barrow, W (2010). Dialogic, Participation and the Potential for Philosophy for Children. Thinking Skills and Creativity, Vol 5, No 2. PP 61-69.    
Bleazby, J (2009). Philosophy for Children as a Response to Gender Problems. Thinking: The Journal of Philosophy for Children, Vol 19, No 2. PP 70-78.  
Cannon, D., & Weinstein, M (1985). Reasoning skills: An overview. Thinking, Vol 2, No 6. PP 29-33.    
Cannon, D (1987). Good reasoning: A reconsideration drawn from experience with Philosophy for Children. Analytic Teaching, Vol 2, No 8. PP 30-35.
Colom, R, Moriyón, F, Magro, C, Morilla, E (2014). ‘The long-term impact of philosophy for children: A longitudinal study (preliminary results)’, Analytic Teaching and Philosophical Praxis, Vol 1, No 4. PP 1-35.  
Daniel, M.-F., Gagnon, M., & Pettier, J.-C (2012). The develop-mental process of dialogical critical thinking in preschool children. Classroom Discourse.
Daniel, M.-F., & Delsol, A (2005). Learning to dialogue in kindergar-ten. A case study. Analytic Teaching, Vol 7, No 25. PP 23-52.  
Dewey, John (١٩٣٨). Logic: The Theory of Inquiry, Southern Illinois University Press.
D'Olimpio, L, Teschers, C (2016). Philosophy for Children Meets the Art of Living: A Holistic Approach to an Education for Life. Philosophical Inquiry in Education, Vol 23, No 2. PP 114-124. 
Fair, F, Haas, L, Carol, G, Daphne D, Debra P, Olena, L (2015). Socrates in the schools from Scotland to Texas: Replicating a study on the effects of a Philosophy for Children program, Journal of Philosophy in Schools, Vol 2, No 1. PP 18-37. 
Fayemi, A, K (2009). Human personality and the Yoruba worldview: An ethico-sociological interpretation. The Journal of Pan African Studies, Vol 2, No 9. PP 166-176.
Gazzard, A (1988). Thinking skills in science and philosophy for chil- dren, Thinking, Vol 2, No 7. PP 33-41.    
Gorard, S, Siddiqui, N, See, B, H (2017). Can "Philosophy for Children" Improve Primary School Attainment?, Journal of Philosophy of Education, Vol 5, No 1. PP 5-22.    
Green, L, Condy, J (2016). Philosophical Enquiry as a Pedagogical Tool to Implement the CAPS Curriculum: Final-Year Pre-Service Teachers' Perceptions. South African Journal of Education, Vol 36, No 1. PP 1-18.    
Haynes, J (2002). Children as philosophers. London: Routledge Falmer.
Hanna,j (2007). American foundation for the advancement of Doing philosophy with children. USA: Sophia.
Hymer, B (2002). IAPC, Montclair state university.
Jessica, G (2007). companying classroom of an inquiry curriculum, Lawrence Erlbaum associates.
Kennedy, D (1996). Young children’s moves: Emergent philosophical community of inquiry in early childhood discourse. Critical & Crea-tive Thinking, Vol 1, No 4. PP 28-41.    
Kim, A (2012). Philosophy for Children. Educational Perspectives, Vol 44, No 1. PP 25-28.
Kohan, WO (2011). Childhood, education and philosophy: notes on deterritorisation. In: N. Vansieleghem and D. Kennedy (eds) Special Issue Philosophy for Children in Transition: Problems and Prospects. Journal of Philosophy of Education,  Vol 45, No 2. PP 339-359.  
Kohan, WO (2018). Paulo Freire and Philosophy for Children: A Critical Dialogue. Studies in Philosophy and Education, Vol 37, No 6. PP 615-629.    
Kottalil, N (2009). Meaning Making and Self- evaluation. School Psychology Review, Vol 8, No 32. PP 315-327.  
Lansdown, G (2011). Every child’s right to be heard. London: Save the Children Fund UK.
Lane, N. R., & Lane S. A (1986). Rationality, self-esteem and autonomy through collaborative enquiry. Oxford Review of Education, Vol 3, No 12. PP 263-275.    
Limpan, M (1980). Philosophy in the Classroom. Temple University.
Limpan, M (1988). Philosophy Goes to School. Temple University Press
Leckey, M (2001). Philosophy for Children in the Middle Years of Schooling Findings from a. Year Seven Case Study. Analytic Teaching, Vol 21, No 2. PP 106-126.
Makaiau, A, Tanaka, N (2018). Philosophy for Children: A Deliberative Pedagogy for Teaching Social Studies in Japan and the USA. Journal of International Social Studies, Vol 8, No 2. PP 29-54.
Mehta, S., & Whitebeard, D (2005). Philosophy for children and moral development in the India context: Cambridge University.
Morrison, G, S (2014). Early Childhood Education Today(13th Edition)Person.
Murris, K (2016). The Philosophy for Children Curriculum: Resisting ‘Teacher Proof’ Texts and the Formation of the Ideal Philosopher Child. Studies in Philosophy and Education. Vol 35, No 1. PP 63-78.
Murris, K (2008). Philosophy with chideren, the stingray & the educative value of disequilibrium. Journal of Philosophy of Education, Vol 42, No 3. PP 667-685.    
Ndofirepi, A, Cross, M (2015). Child’s Voice, Child’s Right: Is Philosophy for Children in Africa the Answer?, Journal of Interchange, Vol 46, No 3. PP 225-238.    
Nussbaum, M (2010). Not for profit. Why democracy needs the hu-manities. Princeton: Princeton University Press.
Reznitskaya, A (2008). Philosophical discussion in elementary school classroom: theory, pedagogy, research. Montclair state. University, NewJersey, USA.
Riku, V., & Hannu, J ., & Ari, S (2016). Philosophy for Children as an Educational Practice. Studies in Philosophy and Education, Vol 35, No 1. PP 79-92.    
Sanjana, M., & Whitebread, D (2005). Philosophy for children and Moral Development in the Indian context, Cambrige University.
Sutcliffe, R., & Williams, S (2000). The Philosophy Club: An Adventure in Thinking. Seville: Dialogue Works.
Trawick-Smith, J., & Dziurgot, T (2011). Good-fit teacher-child play interaction and the subsequent autonomous play of preschool children. Journal of Early Childhood Research Quarterly, Vol 7, No 26. PP 110-123.    
Trickey, S., & Topping, K. J (2007). Collaborative philosophical enquiry for school children socio-emotional effects at 11 to 12 years. School Psychology International, Vol 27, No 5. PP 599-614.
 Trickey, S., & Topping, K. J (2004). Philosophy for children: A systematic review. Research Papers in Education, Vol 75, No 3. PP 365-380.
Tummolini, L., Castelfranchi, C., & Rakoczy, H (2006). Pretend play and the development of collective intentionality. Journal of cognitive systems research, Vol 2, No 7. PP 113-127.
Vansieleghem, N (2014). What Is Philosophy for Children? From an Educational Experiment to Experimental Education. Educational Philosophy and Theory, Vol 46, No 11. PP 1300-1310.
Välitalo, R, Juuso, H, Sutinen, A (2016). Philosophy for Children as an Educational Practice, Journal of Studies in Philosophy and Education, Vol 35, No 1. PP 79-92.
Venter, E., G. Higgs, L (2014). Philosophy for Children in a Democrati Classroom. The Social Science Journal, Vol 41, No 1. PP 11-16.
Vygotsky, L.S (١٩٧٨). Mind and Society: The Development of Higher Mental Processes, Cambridge, MA: Harvard University Press.
Vygotsky, L.S (١٩٦٢). Thought and Language, Cambridge, Mass.: MIT Press.
Wilks, S (2004). Background to Thinking Curricula: Theories Concerning Though and Languages, Designing a Thinking Curriculum,Melbourne: Australian Academy of the Arts.